Gravimetrik analizga kirish: haydash gravimetriyasi

Misol: gravimetrik haydash usulidan foydalanib, metall gidratli aralashmaning tozaligini aniqlash
Yomon xabar! Hozirgina bizga noshud laborantimiz Ilhom metall gidrat – BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text turgan idishga tasodifan nomaʼlum miqdorda KClKClstart text, K, C, l, end text ni qoʻshib yuborganini aytdi. Aralashma tarkibidagi sof BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ning miqdorini aniqlash uchun biz 9,51 g9,51g9, comma, 51, start text, g, end text aralashmani olib qizdiramiz va namuna tarkibidagi suvni bugʻlatib, chiqarib yuboramiz. Qizdirganimizdan soʻng, namunaning massasi 9,14 g9,14g9, comma, 14, start text, g, end text gacha kamaydi.
Dastlabki aralashmada BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ning massa ulushi qancha?
Gravimetrik analiz masalalari bu – shunchaki stexiometriya asosida yechiladigan masalalar boʻlib, bir nechta bosqichlarda amalga oshiriladi. Istalgan stexiometrik hisoblashlarni amalga oshirish uchun bizga tenglashtirilgan kimyoviy tenglamalardagi koeffitsiyentlar kerak boʻlishi yodingizda deb umid qilaman.
Dastlab namunamizni qizdirganimizda nima sodir boʻlishini tahlil qilamiz. Biz suvsiz BaCl2(�)BaCl2​(q)start text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, left parenthesis, q, right parenthesis olish uchun BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ni qizdirib H2O(�)H2​O(g)start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, left parenthesis, g, right parenthesis ni bugʻlatdik. Qizdirish jarayoni tugaganidan soʻng, aralashma tarkibida suvsiz BaCl2(�)BaCl2​(q)start text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, left parenthesis, q, right parenthesis va KCl(�)KCl(q)start text, K, C, l, end text, left parenthesis, q, right parenthesis qolishi kerak. Quyidagi taxminlardan kelib chiqqan holda biz keyingi hisoblashlarni amalga oshirishimiz kerak:

• 
  Baʼzi bir boshqa turdagi parchalanish jarayonlardan farqli ravishda namunadagi yoʻqotilgan massaning hammasi H2OH2​Ostart text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ning bugʻlanishi hisobiga boʻladi.
  
• 
  Barcha suv BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ni degidratlanishidan hosil boʻldi.
  

Eslatma: biz aralashmada qancha miqdorda KClKClstart text, K, C, l, end text borligini bilmaymiz. Bu massa ulush 0−100% KCl0−100%KCl0, minus, 100, percent, start text, K, C, l, end text atrofida boʻlishi mumkin! Ehtimol, u 100% KCl100%KCl100, percent, start text, K, C, l, end text emas, chunki biz aralashmani qizdirganimizda suv bugʻi ajralib chiqdi.
Biz degidratlanish reaksiyasini quyidagi tenglashtirilgan kimyoviy tenglama orqali ifodalashimiz mumkin:
BaCl2⋅2H2O(�)→BaCl2(�)+2H2O(�)BaCl2​⋅2H2​O(q)→BaCl2​(q)+2H2​O(g)start text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, left parenthesis, q, right parenthesis, right arrow, start text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, left parenthesis, q, right parenthesis, plus, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, left parenthesis, g, right parenthesis
Yuqoridagi tenglashtirilgan kimyoviy tenglamadan har 1 mol BaCl2⋅2H2O1mol BaCl2​⋅2H2​O1, start text, m, o, l, space, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text dan 2 mol H2O(�)2mol H2​O(g)2, start text, m, o, l, space, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, left parenthesis, g, right parenthesis hosil boʻlayotganini koʻrib turibmiz. Biz bu stexiometrik nisbatdan foydalanib, bugʻlangan suvning miqdoridan dastlabki namunadagi BaCl2⋅2H2OBaCl2​⋅2H2​Ostart text, B, a, C, l, end text, start subscript, 2, end subscript, dot, 2, start text, H, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text ning miqdorini aniqlaymiz. 
[Nima uchun tenglamaga KCl ni kiritmaymiz?]
Keling, bosqichma-bosqich hisoblash tartibini koʻrib chiqamiz.