Guliston davlat universiteti dehqonova L murodqulov o. Eski o’zbek yozuvi fanidan o’quv uslubiy majmua Guliston-2018 Dehqonova L. Murodqulov O. Eski o’zbek tili va yozuvi Gulistan, 2013

Muhokama uchun savollar:
1. ﻩ (hoyi havvaz) harfini ta’riflab bering.
2. Bosma va shakllari haqida gapirib bering.
3. ﻩ (hoyi havvaz) harfining o`ziga xos xususiyatlarini gapirib bering
4. O`tilgan harflar ishtirokida qanday so`z va bo`g`inlar tuza olasiz?


Mavzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:
1) Mazkur arab alifbosida yozing: tola, poda, xona, bechora, humo, mehmon, mohir, hajv, ho`kiz, hush, baho, hid, haykal
2) Mustaqil ravishda so`z yasang.


Mavzu bo’yicha asosiy xulosalar:

• 
  ﻩ (hoyi havvaz) harfi ﻤﺘﺼﻝ (muttasil) harflar guruhiga kiradi
  
• 
  ﻩ (hoyi havvaz) harfi ) harfi 4 xil ko’rinishga ega
  
• 
  ﻩ (hoyi havvaz) harfi
  
• 
  So`z oxirida kelganda hozirgi tilimizdagi fors tili orqali kirib kelgan ba’zi so`zlarda “i” (aslida “e”) harfini ham ifodalab kelishi kuzatiladi:
  

MAVZUGA OID ADABIYoTLAR:
1. Jumaniyozov R. Eski o`zbek tili va yozuvi Toshkent 1989
2. Abdullayev S., Oqilov M. O`qish kitobi Toshkent 1994
3. Isoqov F. Eski o`zbek tili va yozuvi Toshkent 1995
4. Kollektiv O`qish kitobi Toshkent 1994
5. Kollektiv Eski o`zbek tili va yozuvi praktikumi Toshkent 2006


Mavzu: Mo’ttasil va mo’nfasil harflar


Dars maqsadi: Mo’ttasil (qo’shilgan) va mo’nfasil (ayrilgan) harflar haqida ma’lumot berish.
Identiv o’quv maqsadlari:

1. 
   O’zidan oldingi harfga qo’shilib, keyingisiga qo’shilmaydigan harflarni ajrata oladi.
   
2. 
   Har ikki tomondan qo’shilib yoziladigan harflar yozuvda 4 xil shaklda bo’lishini biladi.
   
3. 
   Mo’ttasil harflar 25 ta va mo’nfasil harflar 7 ta ekanligini biladi va bir-biridan farqlaydi.
   

Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Harflarni ikki guruhga : mo’ttasil va mo’nfasil harflar guruhiga ajratish.
   
2. 
   Mo’nfasil (ayrilgan) harflarni 2 xil shaklini yozib mashq qilish.
   
3. 
   Mo’ttasil (qo’shilgan) harflarni 4 xil shaklini yozish, mashq qilish.
   

1. 
   Mo’ttasil harflar.O’zidan oldingi va keyingi harflarga qo’shilib yoziladigan harflar 4 xil shaklda yoziladi.
   

‘ ﺽ ‘ ﺹ ‘ ﺵ ‘ ﺱ ‘ ﺥ ‘ ﺡ ‘ ﭺ ‘ ﺝ ‘ ﭖ ‘ ﺙ ‘ﺕ ‘ ﺐ
ﻯ ‘ ﻩ ‘ ﻥ ‘ ﻡ ‘ ﻝ ‘ ﮒ ‘ﮎ ‘ ﻕ ‘ ﻑ ‘ ﻍ ‘ ﻉ ‘ ﻅ ‘ ﻁ

2. 
   Mo’nfasil harflar. Mazkur harflar o’zidan oldingi harfga qo’shiladi, o’zidan keyingi harfga qo’shilmaydi va yozuvda 2 xil shaklga ega bo’ladi.
   

ﻮ ‘ﮊ ‘ﺯ ‘ﺮ ‘ ﺫ ‘ ﺩ ‘ ﺍ

3. 
   So’zlar yozishni mashq qilish.
   

Obod,ozod ,oftob,zar,zo’r,mosh,shom,dard,ajdar,birodar,daryo,avlod.
4. Quyidagi gaplarni eski o’zbek yozuvida yozish.
Dunyoda adolat va haqiqatning g’alabasi muqarrar.
Ilm barcha sir –asrorlarning kalitidir.
Biz Samarqand,Xiva,Buxoro,Shahrisabz kabi tarixiy shaharlarni tomosha qildik.

4. 
   Faqatgina mo’nfasil harflardan foydalangan holda qanday so’zlar yasay olasiz.