Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

Alisher Navoiy
o’zining “Xamsa”, “Mahbubul-qulub” kabi yirik
ta‘limiyahloqiy asarlarida, shuningdek “Munojot”, “Vaqfiya”, “Majolisun-
nafois”, Muhokamat ul-lug’atayn asarlarida ta‘lim-tarbiya va bolani kamolga 
etkazishda kasb-hunar o’rgatishning ahamiyati haqida namunalar bilan 
izohlaydi. Sa‘diy bilim olish bilan birga hunarning ham inson uchun qay darajada 
afzalligini uqtiradi. CHunki, hunar qaynar buloq, tuganmas davlat, - deydi u, 
agar hunarmand molidan mahrum bo’lsa qayg’usi yo’qdir. Hunarmand
qaerga borsa, qadrlanadi va uyning to’ridan joy oladi. Hunarsiz odam esa,
hamisha mashaqqat chekadi, tilanchilik qiladi.
11-rasm  
Navoiyning fikricha, ba’zan bir kishi bitta 
o’quvchiga tarbiya byerishga ojizlik qiladi, 
muallim esa bir nyechta o’quvchi-guruh jamoasini 
tashkil etadi va ilmu-adab o’rgatadi. Bu 
jarayonda guruh rahbari ko’p mashaqqatlarga 
duch kyeladi. SHuning uchun shogirdlar ustoz 
oldida umrbod qarzdor ekanliklarini his etishlari 
lozim. SHogird podsholik martabasiga erishsa 
ham muallimga qulluq qilsa arziydi. 
Sharq mutafakkirlaridan qolgan qimmatli ma‘naviy boylikning har bir 
satrini ochib tahlil qilganimizda ularning inson kamoloti, ma‘naviyati va 
mehnatsevarlik xislatlariga, bolalar va yoshlarni barkamol insonlar qilib 
shakllantirish va kasb-hunarga o’rgatishga taalluqli ibratli, qimmatli 
mushohadalar olsa bo’ladi. To hozirgacha, saqlanib kelayotgan qator me‘moriy 
inshootlar, buyuk tarixiy obidalar, xalq amaliy san‘ati asarlari (naqqoshlik, 
ganchkorlik, me‘morchilik) arxeologik qazilma va izlanishlar tufayli topilgan
hunarmandchilik buyumlarining barchasi buyuk ajdodlarimizning kasb-hunar 
o’rgatishga, yuksak iste‘dod va qobiliyat sohibi bo’lishiga oid bebaho 
materiallar qoldirganliklarini mujassamlashtiradi.

---

22
 
O’zbekiston jahon andozalariga mos keladigan ko’p bosqichli ta‘lim 
tizimiga o’tmoqda. Ta‘lim texnologiyalari jahon andozalariga mos keladimi, 
ilg’or tajribalar ta‘lim texnologiyalariga kirib bormoqdami? - degan savol 
hammamiz uchun o’ta muhimdir.
Biz foydalanadigan ta‘lim texnologiyalari shaxsni rivojlanishiga, mustaqil 
ishlashga o’rgatishi zarur. CHet el tajribalarini o’rganib, ularni sharoitimizga 
moslab tatbiq qilish kerak. Bu borada bir qator chet el tajribalari, xususan Isroil 
davlati tajribalari bilan tanishish maqsadga muvofiq bo’ladi.
12-rasm 
O’quvchilar bu bosqichda kasbiy bilim oladilar va 
universitetlarga kirish huquqini beruvchi attestat 
uchun imtihon topshirib borishadi. (Attestatga
imtihon topshirish juda murakkab jarayondir.) 
Har yili 12-sinfni tugatgan o’quvchilarning 
o’rtacha 2040 % attestat oladilar.