Guruh talabasi karimovNuralining Kompyterni tashkil etish fanidan mustaqil ishi

YOrdamchi diskni tayyorlab ko’yish ham foydalanuvchi uchun muximdir. YOrdamchi disk nima va uning vazifasi qanday, degan savolga javob beraylik. Kompyuterning boshlang’ich yuklanish jarayonida DOS ning tizimlarini ochish va ularni ishlatish uchun (ya’ni boshqarishni buyruq fayllarga berish uchun) BIOS dasturlaridan foydalaniladi. Agar bu dasturdagi ma’lumotlar buzilgan bo’lsa, kompyuter ishga tushmaydi (yuklanish oxiriga etmaydi) yoki ba’zi bir mantikiy disklar (diskdan yuklanish ruy berganda) «ko’rinmaydi». Bunday xolatda yo’qolgan yoki buzilgan ma’lumotlarni tiklash oson ish yemas, xatto mutaxassislar uchun ham talaygina vaqt talab qiladi. Bu vaziyatda Rescue dasturi yordam beradi. Ushbu dastur ma’lumotlarni (yuklash dasturini) yordamchi diskka yozib qo’yadi va ularni shu diskdan qayta tiklab beradi.
YOrdamchi diskni tayerlash uchun 2-3 dakika vaqt sarf yetiladi va xar safar DOS konfiguratsiyasi o’zgartirilganda yordamchi diskni yangilab turish tavsiya yetiladi.
Kompyuterni ishlatish jarayonida diskda juda ko’p keraksiz va bak kengaytmali fayllar xosil bo’ladi. xotirani kengaytirish, tozalash maqsadida qattiq disklarni keraksiz fayllardan tozalash uchun Wipeinfo dasturidan foydalanish mumkin.
Kompyuterdan qancha ko’p foydalanilsa, qattiq disklar fayllarga to’lib qolish yeхtimoli shuncha ortadi. Albatta, xar qanday axborotni ishlatib bo’lingach, xotiradan o’chirish kerak bo’ladi. Lekin shunda ham bazi bir «keraksiz» fayllar soni ko’payib ketadi. Bunday xollarda (bazan, axborot xajmi anchagina katta bo’lganda), axborotlarni «siquvchi» maxsus arxivlash dasturlari qo’llaniladi. Arxivlash dasturlari maxsus uslublarni qullash xisobiga axborotlarni «siqish» imkonini beradi, yani axborotning nisbatan kichik xajmdagi nusхasini yaratish hamda bir nechta faylni bitta faylga birlashtirish imkonini beradi. Bunday dasturlar bilan keyingi bobda tanishasiz.
qattiq diskdagi manzillar joylashishi yagona tizim (ko’rinish)ga yega bo’ladi. Bu xolat barcha ko’rinishdagi disklarga taalluqli. Diskni doimiy ishlatish jarayonida – fayllarni yozish, o’chirish, qayta yozishda juda ko’p bo’sh joylar xosil bo’ladi va ko’pgina fayllar bo’lak-bo’lak bo’lib ajralib qoladi.
SHunga o’xshash xollarda fayllar joylashishini optimallashtiruvchi dastur, masalan, Spee Disk yoki Scan Disk dasturlaridan foydalanish mumkin. Bu dasturlar barcha fayllarni disk (manzil) boshlanishiga ko’chiradi va fayllarning bo’laklarga ajralishini to’g’rilaydi. Bunday dasturlarning bajarilishi bir necha minutni tashkil yetadi. SHu bois, vaqti-vaqti bilan kompyuterning barcha mantikiy disklarini optimallashtirish maqsadga muvofik.
Kompyuterdan foydalanuvchi uning resurs va imkoniyatlarini yaxshi bilishi kerak. Kompyuterning asosiy tashkil yetuvchilari—markaziy protsessor, kattik disk (vinchester), xotira va boshqalar uning ishlashi jarayonida katta yuklanma (nagruzka) oladi. Buni quyidagicha o’xshatish bilan tushuntirish mumkin. xar bir avtomobil xaydovchisi o’z mashinasida yurish uchun unga doimiy ravishda benzin quyib turishi, yuvishi, texnik xizmatlar ko’rsatishi va shu kabi ishlarni o’z vaqtida bajarib turishi lozim. Agar bu ishlar uz vaqtida bajarilmasa, uning natijasi juda achinarli bo’ladi. xuddi shuningdek, kompyuterdan foydalanuvchilar ham uni faqat o’z masalalarini echishda yoki turli xil kompyuter o’yinlarni tashkil yetishda foydalanmasdan, xotiradagi keraksiz fayllarni o’chirishi, turli o’zgarishlarni to’g’rilashi, fayllar tizimining butunligini saqlash kabi amallarni bajarib turishi kerak.
Kompyuter axborotlarni qayta ishlovchi kurilma sifatida xizmat kilar yekan, undan foydalanish inson uchun qulay va sodda bo’lishi kerak. Bunday imkoniyatni yesa, xar bir foydalanuvchi o’ziga moslab «yaratib oladi».
Bunday muxitga nimalar kiradi?
Birinchidan, kompyuter siz muljallagan ishlarni bajara olishi uchun u etarlicha xotiraga yega bo’lishi, etarlicha tezlikda ishlay olishi, zarur kurilmalarni ishlata oladigan dastur ta’minotiga yega bulishi lozim. Bular kompyuterning texnik jixatdan talabga javob berishini takozo qiladi. Foydalanuvchi ulardan o’ziga mosini tanlashi maqsadga muvofik.
Ikkinchidan, foydalanuvchi xar kuni amalga oshiradigan ishlarini bajarish uchun interfeysni qulay xolatga keltirib ko’yishi lozim. Masalan, birgina matn muxarririga kuniga bir necha marta murojaat kilinishi mumkin. Bunday dasturni ishga tushirish uchun bir necha katalog ichiga kirish talab qilinmasligi, balki bosh katalogda (Windows muxitida «Rabochiy stol»da) joylashishi lozim. Bu dasturlardan foydalanish masalasi.
Uchinchidan, qurilmalardan foydalanishni qulay xolatga keltirish lozim. Masalan, o’ng qo’l bilan ishlaydiganlar uchun sichqonchaning chap tugmachasi, chap qo’l bilan ishlaydiganlar uchun o’ng tugmachasi foydalanish uchun qulay bo’ladi. Ularni operatsion tizimdagi mos parametrlarni o’zgartirish bilan sozlab qo’yish kerak.
3. Magnit disklarning buzilishi. Disklarning yuqori sifatli tayyorlanganligiga qaramay, magnit disklarda buzilishlar sodir boladi. Bu buzilishlar quyidagi sabablarga kora sodir bolishi mumkin: 1. Diskning fizikaviy shikastlanishidan; 2. Magnit disk sirtining ifloslanishidan; 3. Kompyuterning avariyali ochirilishidan; 4. Disketani disk yurituvchi qurilmadan vaqtida olmaslikdan; 5. Dasturning avariyali yakunlanishidan song operatsion tizimni qayta yuklaganda; 6. Viruslar ta`sirida. Diskni Defragmentatsiya qilish: Ma`lum vaqt otgandan song kopchilik fayllar fragmentlarga ajratiladi va ular diskning har xil bolaklarida joylashib qoladi, bu esa faylni oqish va saqlash ishlarini sekinlashtiradi. Fayllarni bir joyga toplash va ularni hajmini kichraytirish jarayoni defragmentatsiya deb yuritiladi va bu jaroyon fayllarni yozish va oqishni tezlashtirish imkonini beradi. Fayllarni defragmentatsiya qilish – Defragmentatsiya diska dasturi yordamida amalga oshiriladi. Bu dastur ishlaganda, ekranda defragmentatsiya oynasi ochiladi va defragmentatsiya jarayoni qanday kechayotgani protsentlarda korsatib turiladi.
Hech qanday dastursiz kompyuter ozidan foydalanib defragmentatsiya qilish: Мой компъютер Мантиқий диск(C ёки D) ustiga sichqoncha ong tugmasini bosib Свойства Сервис Выполнитъ дефрагментация Tayyor dasturdan foydalanib ham kompyuterda mavjud bolgan bosh papkalarni, fayllarni, ortiqcha fragmentlarni ochirish mumkin. Dastur nomi FreeSpacer deb nomlanadi. Agar dastur kompyuterga ornatilgan bolsa, uni quyidagi tartibda ishga tushiramiz: Ishchi stoldagi yorliq orqali yoki Пуск Все программы FreeSpacer FreeSpacer 1.67 Diskni Defragmentatsiya qilish dasturlari:
Har bir diskning har bir tomonida 5 ta sektorga bo'lingan 200 ta trek mavjud. 0-4 sektorlar yuqori yuzada, 5-9 pastki yuzada joylashgan. Har bir sektor 178 yoki 200 belgidan iborat. Birdan uchtagacha vilkalar shaklidagi kirish qo'llari ikkita o'qish / yozish boshini o'z ichiga oladi, biri diskning yuqori qismida, ikkinchisi esa bitta diskning pastki qismida joylashgan. Kirish qo'llari disk qatori bilan birga karetaga o'rnatiladi. Izlash operatsiyasi davomida kirish qo'li elektron boshqaruv ostida vertikal ravishda 0-49 diskni qidirish uchun harakatlantirildi, so'ngra gorizontal ravishda 0-199 trekni qidirish uchun. Har bir yo'lda o'nta sektor mavjud. Sektorni o'qish yoki yozish uchun taxminan 10 ms kerak bo'ladi.
Kirish vaqti 800ms dan 2-model uchun 100ms dan maksimal kirish vaqtigacha va 1-model uchun 700ms dan iborat. 1405 model 2 disk saqlash birligi 100000 sektorga ega yoki 200 ta belgidan iborat harakatlanish rejimi yoki 178 belgidan iborat yuklash rejimi, qo'shadigan a so'z belgisi har bir belgi uchun bit. Model 1 50,000 sektorni o'z ichiga oladi Disk birliklari A2, A2F, B2, B2F, C2 va C2F modellari sifatida aniqlanadi, ularning har birida ikkita HDA mavjud. Modellar A2 yoki A2F birligi talab qilinadigan va IBM 3830 Model 2 kabi saqlash boshqaruviga yoki tizim blokining tenglashtirilgan integral boshqaruv nazorati bilan biriktirilgan bloklarga o'rnatiladi. A2 dan keyin 3 B2 birlikgacha yoki 2 B2 gacha va C2 ​​bo'lishi mumkin. C2 birligi, shuningdek, saqlash boshqaruviga ulanadi va o'zi va A2 va B2 birliklari uchun ikkinchi darajali yo'l bo'lib xizmat qiladi. C2-dan foydalanganda bir vaqtning o'zida ipda ikkita A / V, ikkinchisi C2 orqali ikkita I / O operatsiyalari bajarilishi mumkin. Haqiqiy 3350 satr: -A, -AB, -ABB, -ABBB, -AC-, -ABC- yoki -ABBC- konfiguratsiyalari.
Model "A2F" da bo'lgani kabi "x2F" odatdagi x2 birlikdir, lekin uning ikkita HDA-da dastlabki beshta tsilindr ustidagi sobit bosh maydoni mavjud va shu bilan kamayadi[d] ushbu beshta tsilindr uchun nolga vaqt qidiring. Ushbu sobit bosh maydoni tez-tez kiradiganlarga ajratilishi uchun mo'ljallangan HASP yoki JES2 tekshiruv punkti zonasi va shu sababli SPOOL qurilmasidagi bosh harakatini sezilarli darajada kamaytiradi. Belgilangan bosh maydonidan ham foydalanish mumkin TSO ma'lumotlarni almashtirish (MVT va SVS ) va tizimni almashtirish ma'lumotlari (MVS ) bu erda SVS va MVS uchun almashtirish ma'lumotlari almashtirish uchun manzil maydoni tanlanganda xotirada bo'lgan sahifalar bloklaridan iborat; ushbu sahifalar bir-biriga yaqin bo'lmasligi kerak va umuman olganda oxirgi sahifadan beri o'zgartirilmagan sahifalarni o'z ichiga olmaydi. Ushbu tizim arxitekturasi TSO foydalanuvchilari yoki ommaviy ishlab chiqarish mintaqalari o'rtasida kontekstli almashtirishlarni sezilarli darajada yaxshilaydi.


Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Abduqodirov A., Xaitov A., Shodiev R. Axborot texnologiyalari – T.: O’zbekiston, 2002 y.
   

2. 
   Aripov M. va boshqalar Informatika va informasion texnologiyalar. Oliy o’quv yurti talabalari uchun darslik T. 2005 y.
   

3. 
   F.I.Xaydarov va boshqalar. Kompyuter savodxonligi va internetni qo’llash. TDPU – 2011.