Guruh talabasi Xaitova Roza

951-20 guruh talabasi Xaitova Ro’za

Mavzu: Diqqat,Xotira va ularning turlari

Diqqat va Xotira

Diqqatni jamlash
it.
Xotira kuchliligi
Aql va Idrok

Diqqat– subyekt faoliyating biror obyekt yoki hodisaga jalb qilinishi.

Bosh miya poʻstlogʻining muayyan joylaridagi optimal qoʻzgʻalish manbalari Diqqatning fiziologik asosini tashkil qiladi. O’qish jarayoni uchun diqqatning ma`lum darajada kuchli va barqaror bo’lishi talab qilinadi. Diqqatning turlari va xususiyatlari odamning juda yoshlik davridan boshlab rivojlanadi va hayoti davomida oʻzgarib, murakkablashib boradi. Insonning butun ongli faoliyati asosan ixtiyoriy Diqqat vositasida amalga oshiriladi. Diqqat va Xotira psixik jarayon hisoblanadi.

• Hosil bolish xususiyatiga va amal qilish uslubiga ko’ra diqqatning ikkita asosiy turi mavjud:
• Ixtiyoriy diqqat(aktiv)
• Ixtiyorsiz diqqat(passiv)

Ixtiyorsiz Diqqat biron tashqi sabab taʼsirida kishi xohishidan qatʼi nazar hosil boʻladi. Bunday Diqqat odamdan iroda kuchini talab qilmaydi. Diqqatni jalb qilish uchun qoʻzgʻatuvchining kuchi katta ahamiyatga ega emas, narsaning chiroyliligi, yorqinligi, oʻtkir hidliligi va boshqa xususiyatlari Diqqat ni beixtiyor tortadi. Ixtiyoriy Diqqat da psixik faoliyat oldindan belgilangan maqsad bilan muayyan narsaga ongli ravishda jalb etiladi. Diqqatning bu turi iroda kuchini talab qiladi; shuning uchun bu Diqqat irodaviy Diqqat deb ham ataladi. Insonning butun ongli faoliyati asosan ixtiyoriy Diqqat vositasida amalga oshiriladi.

Diqqatning xususiyatlari Odamning diqqati bir qancha xususiyatlarga ega bolib, ulardan asosiylari- diqqatning kuchi va barqarorligi, bo’linuvchanligi va ko’chuvchanligidan iborat. Ayrim odamlarning diqqati kuchli va barqaror bolsa, ayrimlarniki kuchsiz beqaror boladi.Diqqatning kuchi deb, odam oz diqqatini biror narsa yoki xodisaga uzoq muddat davomida qaratib tura olishiga aytiladi. Diqaatning kuchi hayotimiz davomida katta ahamiyatga ega. Chunki diqqatni malum muddat biror narsaga uzluksiz tarzda qaratib odam ishlay olmaydi, o’qiy ham olmaydi va xatto uxlay ham olmaydi.