H. I. Shukurov, S. Q. Qanoatov jamoada hamshiralik ishi tibbiyot kollejlari uchun darslik Qayta ishlangan uchinchi nashr toshkent «Iqtisod-moliya»

Umumiy va maxsus profilaktika. Vaksinatsiya eng samarali
proflatik­tadbirlardan­hisoblanadi.­Aholi­vaksinatsiyasi­gripp­
va boshqa O‘RVI lar ko‘payish mavsumidan oldin o‘tkazilish
kerak.
Patronaj. (Vrach va hamshira tomonidan olib boriladi)
Patronaj umumiy amalivot vrachi va jamoa hamshirasi
tomonidan olib boriladi. Har kuni hamshira bemorni uyiga
borib ko‘radi, ahvolini tekshiradi, haroratini o‘lchaydi. Vrach va
hamshira bemorning harorati tushmaguncha har kuni uni borib
ko‘radi va harorat tushgandan so‘ng sog‘ayib ketgunga qadar,
haftada ikki marta bemor uyiga tashrif buyirishadi. Bunday
tashriflar­paytida­bemorning­qarindoshlariga­xonani­shamoUatib­
turilishi, namli yig‘ishtirilishi, isriq tutatish va boshqa shu kabi
ishlarni amalga oshirish lozimligi tushuntiriladi.
Asoratlarini oldini olish. Gripp bilan kasallanishda uning
asoratlari bemorning umumiy sonidan 15 %gacha yetishi
munikin. Pnevmoniya, bronxit, otit, sinusit, piyelonefrit,
gaymorit va hokazolar eng ko‘p tarqalgan asoratlar hisoblanadi.
Miokardit, meningit, meningoensifalit kamroq uchraydi. Bolalar
va qariyalar asorat qolishi mumkin bo‘lgan guruhning aksariyat
qismini tashkil etadi. Grippning asorati rivojlanishi o‘limga
ham olib kelishi mumkin. Asoratlar qolmasligi uchim aholini

---

184
emlash lozim. Agar ma’lum sabablarga ko‘ra kishi emlanmagan

bo‘lsa unda bir kunda ikki marta interferon tomizish, ertalab
tashqariga chiqishdan oldin oksalin malhamini surtish lozim.
Immunitetni oshirish maqsadida kuz va qish paytlari har oyda 15
kun na’matak damlamasidan iste’mol qilib, har kuni ikkitadan
askorbin kislotasi tabletkasini yoki limonli choydan ichib turish
tavsiya etiladi.
Adenovirusli infeksiya va iming profilaktik chora-tadbirlari