H jamolxonov

§. «Hozirgi o‘zbek adabiy tili» kursining boiimlari

1. 
   Fonetika va fonologiya. Bu bo'limlarda hozirgi o'zbek adabiy tilining fonetik-fonologik sathiga oid tizimlar (vokalizm, konsonantizm), segment va supersegment birliklar (fonema, bo‘g‘in, urgTi, intonatsiya, fraza, takt), prosodik elementlar (temp, tembr, ritm, melodika, pauza va b.lar), ularning til va nutqdagi roli haqida fikr yuritiladi.
   
2. 
   Grafika va orfografiya. Bu boiimlarda hozirgi o'zbek adabiy tilining yozuv tizimlari (kirillcha va lotincha o'zbek yozuvlari), ularning asosiy komponentlari va belgilari, orfografiya prinsiplari va qoidalari xususida bahs yuritiladi.
   
3. 
   Orfoepiya. Bu bo'limda o'zbek tilining to'g'ri (adabiy) talaffuz me’yorlari, ularni belgilovchi omillar haqida ma’lumot beriladi.
   
4. 
   Leksikologiya va frazeologiya. Bu bo'limlarda o'zbek tilining lug'at boyligi, uning rivojlanish qonuniyatlari, lug'aviy birliklarning qatlamlanishi, turlari, leksik-semantik va tematik guruhlari, leksema va frazemalarning semantik tarkibi, qo'llanish xususiyatlari o'rganiladi.
   
5. 
   Leksikografïya. Bu bo'limda lug'atchilik, lug'at tiplari va turlari, lug'atlarning tuzilish prinsiplari, lug'at maqolalarining sxemalari, lug'atlarning amaliy ahamiyati xususida bahs yuritiladi.
   
6. 
   Morfemika. Bu bo'limda so'z yoki so'zning grammatik shakllari tarkibidagi ma’noli qismlar — morfemalar xususida, morfemalarning funksional-semantik, strukturaviy va pozitsion tavsifi haqida ma’lumot beriladi.
   
7. 
   So'z yasalishi. Bu bo'limda o'zbek tilining so'z yasash usullari, ularning so'z turkumlari bo'yieha tavsifi, tarixiy va hozirgi so'z yasalishi kabi masalalar yoritiladi.
   
8. 
   Morfologiya. Bu bo'lim grammatikaning bir qismi bo'lib, unda grammatik ma’no va grammatik shakllar, shular orasidagi aloqadorlik asosida yuzaga kelgan grammatik kategoriyalar, so'zlarni turkumlarga birlashtirish prinsiplari, har bir so'z turkumining ma’no turlari, morfologik belgilari, gapdagi funksional xarakteristikasi haqida fikr yuritiladi.
   
9. 
   Sintaksis. Bu bo'lim grammatikaning ikkinchi qismi bo'lib, unda so'z birikmalari va gap turlari, so'zlarning grammatik munosabatga kirishish yo'llari o'rganiladi.
   
10. 
    Punktuatsiya. Bu bo'limda yozuv sistemasining uchinchi komponenti(birinchi komponenti - grafika, ikkinchi komponenti- orfografiya) xususida ma’lumot beriladi. U sintaksis bilan parallel ravishda o'rganiladi, chunki tinish belgilarining qo'llanishi, asosan, gap ichida va nutqda namoyon bo'ladi.