H. P. Abdulqosimov O‘zmu iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi

2. Ijtimoiy sohalar tarkibi. 
Milliy iqtisodiyotning barcha tarmoqlari amaliyotida ijtimoiy sohalar 
bilan bog‘langan: bank sohasidan to sanoatgacha. Bevosita ijtimoiy iqtisodiyot 
tarmoqlariga kiritishi kerak: 
• yashash va kommunal xo‘jaligi; 
• aholiga maishiy xizmat kursatish; 
• ta’lim; 
• sog‘liqni saqlash; 
• jismoniy tarbiya va sport; 
• fan; 
• madaniyat va u bilan yaqin bog‘langan yo‘lovchilar transporti, chakan 
savdo va umumiy ovqatlanish, hamda aholini ijtimoiy ta’minot tizimi. 
3. Ijtimoiy sohalar mukkamalashuvining asosiy yo‘nalishlari. 
Ijtimoiy sohalar mustaqillik yillarida jiddiy o‘zgardi. Boshma-bosh 
ijtimoiy tenglashtirilgan himoyadan rad etilib va aholining ma’lum muxtoj 
qatlamining ijtimoiy ko‘llab-kuvvatlashga o‘tishi mulki munosabatlarniisoh 
etish oqibatida bo‘ldi; bozorga oid narx va narxni belgilashni kiritish; 
pensiyaviy ta’minlash, mexnatga haq to‘lash islohatlarning ro‘y berish; 
madaniyat, ta’lim, sog‘liqni saqlash tomyilarni tashkil etishni o‘zgartirish. 
Yangi O‘zbekiston davlati ohirgi yillarda narx-navoning o‘sishidan 
(inflyatsiyadan) aholini himoya etish mexanizmlarini ishlab chiqish zarurligi 
ro‘y bermoqda. 
Bulardan boshqa ishlab chiqruvchilar uchun bozor rag‘batlantirishni 
kiritish daromadlarni haddan tashqari farqlanishi muammolarni to‘ldirdi, 
budjet va soliq usullari bilan tartibga solishga to‘g‘ri keldi, (pensiyalarni 
indeksatsiya etish, budjet sektorlarida mehnat haqlarini ko‘tarish, ishsizlarga 
yordam pulini berish, kuchmasmulklarga soliq solish va boshqalar). 

---

292 
Iqtisodiyotda demografiya-aholishunoslik va inqiroziy muammolari 
normal xolatda umum hayot darajasini ko‘llab-quvvatlash asosiy ahamiyatga 
ega bo‘ldi. 
O‘zbekiston rivojlanish darajasi bo‘yicha ikkinchi eshelon va jahon 
reytingida 50-70 o‘rinni egallaydigan davlat, shu sababli uning ijtimoiy 
resurslari yetarli darajada cheklangan.