Hakamlik sudlari to'g'risida

18-modda. Arizachining vakolatlarini bekor qilish


Arizachining vakolatlari arizachining oʻzini oʻzi eʼzozlash yoki daʼvosi bilan bogʻliq holda, arizachining vakolatlari ushbu Qonunning 14, 16 va 17-moddalariga muvofiq, shuningdek arizachining vafot etgan taqdirda arizachining oʻzini oʻzi echish yoki barbod qilish toʻgʻrisidagi ariza bilan kelishilgan holda bekor qilinishi mumkin.
Muayyan nizo yuzasidan qaror qabul qilinganidan keyin arizachining vakolatlari toʻxtaydi. Ushbu Qonunning 40, 41 va 42-moddalarida koʻrsatilgan hollarda arizachining vakolatlari yangilanib, keyin ushbu moddalarda koʻrsatilgan harakatlar bajarilgandan keyin tugatiladi.

Arizachining vakolatlarini to'xtatib qo'yish uni arizachi sifatida saylanish imkoniyatidan mahrum qilish deb emas, balki faqat muayyan nizodagi vakolatlarning tugatilishi deb tushunilishi kerak. Bu esa nizoni hal qilish uchun saylangan yoki tayinlangan fuqaro sifatida "arbitr" tushunchasini belgilovchi Qonunning 3.1-qismida berilgan arizachining taʼrifiga toʻla mos keladi. Shunday qilib, sudyaning vakolatlari nizoning foydasiga hal etilishi bilan tugatiladi va qo'shimcha qaror qabul qilingandagina, qarorga aniqlik kiritilgach yoki qarorning noto'g'ri bosib chiqarishlari va arifmetik xatolari tuzatilgandagina yangilanishi mumkin.

Sharhlangan maqolada arizachining vakolatlari bekor qilinishi, shuningdek, uning rad etilishi (o'z-o'zini rad etish) va tomonlarning kelishuvi bilan bog'liqligi ko'zda tutilgan. Bunday imkoniyat arbitraj tribunallari uchun zarur va tabiiy bo'lib, ularning vakolatlari butunlay tomonlarning kelishuvidan kelib chiqadi. Axir, bu huquqni maxsus fiksatsiya qilmasdan ham, tomonlar arbitraj shartnomasini (shuningdek, shartnomani bir butun holda) har qanday tarzda, arbitraj shartidan chetga chiqishgacha o'zgartirishga haqli edilar.
19-modda. Arizachining o'rniga


Arizachining vakolatlari to'xtatilgan taqdirda, boshqa arizachi almashtiriladigan arizachining saylovida (tayinlashda) qo'llanilgan qoidalarga muvofiq saylanadi (tayinlanadi).

Ushbu maqola hakamlik vakolatlari tugatilganda yuzaga keladigan vaziyatni yoʻqotishga qaratilgan. Bunda pensiyaga chiqqan sudya birinchisini tayinlashda qoʻllanilgan qoidalarga koʻra yangisi bilan almashtiriladi. Ya'ni, agar almashtirilgan sudya biron bir partiya tomonidan tayinlangan bo'lsa, unda u yangi sudyani tanlashi kerak, agar u sud tomonidan tayinlansa yoki sudyalar tomonidan saylangan bo'lsa, unda yangi sudya xuddi shu tarzda saylanadi.

"Almashtirilgan sudyani tayinlashda qo'llanilgan" qoidalar nafaqat (va unchalik ko'p emas) o'rnini bosuvchi sudyaning o'zini tayinlash tartibi, balki doimiy hakamlik sudida mavjud bo'lgan yoki vaqtinchalik hakamlik sudida tomonlarning kelishuvi bilan o'rnatilgan arizachilarni tayinlash qoidalari tushunilishi kerak. Shunga ko'ra, ushbu qoidalar, masalan, asosiy sudyaning vakolatlari bekor qilingan taqdirda uni avtomatik ravishda almashtiradigan o'rnini bosuvchi sudyani saylashni ta'minlashi mumkin. Agar bunday tartib bo'lmasa, sud tarkibini shakllantirish tartibi barcha muddatlar va protsessual qoidalarga muvofiq yana sud tarkibining bir qismi shakllanganligini hisobga olgan holda amalga oshirilishi kerak. Shuning uchun bunday almashtirishning sharti – bu arizachiga qarshi chiqish huquqidan oʻzlarining qoʻllanishlari uchun uni arbitraj ishlariga barcha taraflarga bildirishdir.