Халқаро капитал миграцияси

Жаҳонда ТТХИ оқимининг географик таркиби (жамига нисбатан фоиз ҳисобида)

	ТТХИни жалб этиш			ТТХИни четга чиқариш
	2006	2007	2008	2006	2007	2008
Дунё бўйича	100	100	100	100	100	100
Ривожланган мамлакатлар	66,6	68,7	56,7	82,9	84,3	81,1
Ривожланаётган мамлакатлар	29,7	26,7	36,6	15,4	13,3	15,8
Ўтиш иқтисодиёти мамлакатлари	3,7	4,6	6,7	1,7	2,4	3,1

Жаҳонда ТТХИ ривожланишининг географик таркиби, млрд. долл

	ТТХИ оқими	2006 й.	2007 й.	2008 й.	2008 йилда 2006 йилга нисбатан ўзгариш, %
Дунё	ТТХИ жалб этиш	1461,1	1978,8	1697,4	116,2
	ТТХИ четга чиқариш	1396,9	2146,5	1857,7	133,0
Ривожланган мамлакатлар	ТТХИ жалб этиш	972,8	1358,6	962,3	98,9
	ТТХИ четга чиқариш	1157,9	1809,5	1506,5	130,1
Ривожланаётган мамлакатлар	ТТХИ жалб этиш	433,8	529,3	620,7	143,1
	ТТХИ четга чиқариш	215,3	285,5	292,7	135,9
Ўтиш иқтисодиёти мамлакатлари	ТТХИ жалб этиш	54,5	90,9	114,4	209,9
	ТТХИ четга чиқариш	23,7	51,5	58,5	246,8

Ривожланган мамлакатларда ТТХИ ҳажмининг ўзгариши

	ТТХИни жалб этиш			2008 йилда 2006 йилга нисбатан ўзгариш, %	ТТХИни четга чиқариш			2008 йилда 2006 йилга нисбатан ўзгариш, %
	2006 й.	2007 й.	2008 й.		2006 й.	2007 й.	2008 й.
Ривожлан ган мамла катлар	972,8	1358,6	962,3	98,9	1157,9	1809,5	1506,5	130,1
ЕИ-27	590,3	842,3	503,5	85,3	697,2	1192,1	837	120,1
АҚШ	237,1	271,2	316,1	133,3	224,2	378,4	311,8	139,1
Канада	59,8	108,4	44,7	41,2	44,4	59,6	77,7	175,0
Япония	-6,5	22,5	24,4	74,8	50,3	73,5	128	254,5
Бошқалар	92,1	114,2	73,6	79,9	141,8	105,9	152	107,2

• Халқаро капиталлар миграциясини тартибга солиш

• Миллий

• Халқаро

• мазмуни

• Капиталлар ҳаракатини тартибга солиш бўйича ҳуқуқий, ижро ва назорат характеридаги давлат чора-тадбирлар тизими

• Капиталлар ҳаракатини тартибга солиш бўйича ҳуқуқий, ижро ва назорат характеридаги давлатлараро чора-тадбирлар тизими

• Асосий мақсадалари:
• - хорижий инвестицицяларни жалб этишни рағбатлантириш;
• - мамлакатдан капитал чиқиб кетишининг олдини олиш.

• Асосий хусусиятлари

• Қулай инвестиция муҳитини яратиш;
• Мамлакат ҳудудида хорижий инвестицияларни амалга ошириш бўйича таъқиқлар ва чекловларни жорий этишнинг мақсадга мувофиқлигини аниқлаш;
• Хорижий инвесторлар фаолияти устидан назорат олиб бориш;
• Инвестицяилашнинг устувор йўналишларни белгилаш;
• Хорижий инвестицияларни жалб этиш бўйича дастурлар ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
• Хорижий инвесторлар билан инвестицион келишувлар тайёрлаш ва тузиш устидан назорат олиб бориш;
• Инвестицияларни ўзаро ҳимоя қилиш ва рағбатлантириш тўғрисида халқаро келишувларни тайёрлаш ва тузишни назорат қилиш.

• Жаҳон инвестиция жараёнларини рағбатлантириш;
• Капиталлар ҳаракатини тартибга солиш бўйича ваколатларни давлатларо органлар ўртасида тақсимлаш заруриятининг мавжудлиги;
• Ҳукуматлар томонидан тақдим этиладиган маълумотлар таҳлили асосида капиталлар ҳаракатини прогнозлаш ва назорат қилишни таъминлаш.

• Инвестицияларни рағбатлантириш

• Солиқ имтиёзлари

• Жадаллаштирилган амортизация

• Инвестиция дастурлари ва лойиҳаларни бюджетдан молиялаштириш

• Кичик бизнесни рағбатлантириш

• Ҳудудий рағбатлантириш

• Савдо ва тадбиркорлик зоналари

• Янги тузилган компаниялар учун

• Мамлакатда ишлаб чиқарилмайдиган машина ва асбоб-ускуналарни божсиз олиб кириш

• Солиқ кредити; асосий капиталнинг қўшимча ўсиши; НИОКР; номоддий активлар

• Махсус фондлар (Австралия); ссудалар, грантлар, фоизларни субсидиялаш

• Информацион
• таъминот

• Льготные

• Кредитлар бўйича кафолатлар

• Йирик кредит органларида кичик бизнесни кредитлаш дастурлари (Германия)

• Депрессив (қолоқ) ҳудудларга ёрдам

• Ҳудудий ривожланиш агентликларини (корпорациялар) ривожлантириш (Британия пўлат корпорацияси ва б.) – муқобил ишлаб чиқаришни ривожлантириш

• Ривожланмаган ҳудудларга инвестиция киритиш пайтида солиқларни қисқартириш (Италия жанубига инвестиция киритишда 10 йил давомида солиқларни 50 фоизга камайтириш)

• Солиқ имтиёзлари

• Рўйхатга олишнинг соддалаштирилган тартиби

• Реципиент-мамлакатлар учун капитал импортининг ижобий ва салбий оқибатлари

• Ижобий
• реципиент-мамлакатда иқтисодий ўсишга миқдорий ва сифат жиҳатдан кўмаклашади
• янги иш ўринлари яратилади ва ишсизлик даражаси пасаяди
• янги технологиялар, замонавий менежмент ва маркетингни эгаллаш имконияти пайдо бўлади, мамлакатда илмий-техник тадқиқотлар жадаллашади
• мамлакат тўлов балансининг ҳолати яхшиланади

• Салбий
• маҳаллий бизнеснинг фойда нормаси юқори тармоқлардан сиқиб чиарилиши эҳтимолий кучаяди
• реципиент-мамлакат ички бозорига ўз ҳаётийлик циклини ўтаб бўлган товарларнинг олиб кирилиши
• атроф-муҳитнинг ифлосланиши
• экспортер мамлакатга нисбатан муайян сиёсий ва иқтисодий боғлиқликнинг юзага келиши
• ссуда капитали импорти туфайли ташқи қарзларнинг ошиб кетиши
• миллий валютанинг барқарорлиги ва мамлакатда умумий иқтисодий-молиявий ҳолатнинг бузилиш эҳтимоли
• халқаро корпорацияларнинг трансферт нархлардан фойдаланишлари туфайли реципиент-мамлакатнинг солиқ тушумлари ва божхона йиғимларидан айрилиш эҳтимоли

• Жаҳон иқтисодиёти учун халқаро капиталлар миграциясининг ижобий жиҳатлари

• капитал экспорт қилувчи компаниялар ва натжада капитал экспорт қилувчи миллий иқтисодиёт рақобатбардошлигинин ортиши (одатда, узоқ муддатда)
• Ишлаб чиқаришнинг халқаро ихтисослашуви ва кооперациялашувининг чуқурлашуви
• жаҳон савдосини рағбатлантирувчи мамлакатлар ўртасидаги товар айирбошлаш, жумладан трансмиллий компанияларнинг филиаллари ўртасида оралиқ маҳсулотлар савдоси ҳажмининг ортиши
• капиталнинг халқаро даражада такрор ишлаб чиқарилишини таъминлаш, халқаро иқтисодий муносабатлар механизми самарадорлигининг ортиши ва молия бозорларининг интеграциялашуви

• Инвестиция муҳити – бу мамлакат иқтисодиётининг турли тармоқларига ўрта ёки узоқ муддатли капитал қўйиш учун яратилган шарт-шароитлардир

• Инвестиция муҳитининг таркиби

• Инвестиция риски

• Инвестиция салоҳияти

• Ҳуқуқий база

• Хом-ашё ресурс базаси:
• Энергетика ва хом ашё салоҳияти
• Технологиялар
• Инсон ресурслари
• Ишлаб чиқариш салоҳияти:
• Рақобат устунлигининг мавжудлиги
• Тармоқ ихтисослашуви
• Саноатлашиш даражаси
• Истеъмол бозори
• Инфраструктура:
• Ишлаб чиқариш, ижтимоий
• Бозор, институционал
• информацион
• Геосиёсий омил

• Сиёсий беқарорлик
• Социалая напряженность
• Экологик рисклар
• Иқтисодий конъюнктура
• Уровень преступности

• Барқарорлик
• Мулк ҳуқуқини ҳимоялаш
• Солиқ қонунчилиги
• Инвестиция соҳасида махсус қонунчилик