Халқаро муносабатларда иккиламчи санкциялар омили хусусида

АҚШ қонунчилигида санкциялар билан боғлиқ қонун бузилиш холатлари учраса бир қанча жавобгарликлар белгиланган.
Агар содир этилган жиноят Қўшма Штатлар юрисдиксиясига бевосита ёки билвосита боғлиқ бўлса, шахслар жиноий жавобгарликка тортилади, лекин асосий сабаб - қасднинг мавжудлиги.
Мисол учун: 2019 йилда Россия фуқароси Олег Никитин Грузияда АҚШнинг Россияга қарши санкцияларини бузганликда айбланиб ҳибсга олинган эди. АҚШ Адлия вазирлиги маълумотларига кўра, Никитин Россия ҳукуматидан Арктикада чуқур сув бурғулаш учун турбиналар сотиб олиш тўғрисида буйруқ олган, гарчи бундай ускунани этказиб бериш 2014 йилда тармоқ санкцияларига кўра тақиқланган эди. Ўз схемасида у ишлаб чиқарувчидан охирги истеъмолчи ҳақидаги маълумотларни яшириш учун бир қатор воситачилардан фойдаланган. Натижада тадбиркор 28 ойлик қамоқ жазоси ва 1 миллион доллар жарима олган.
Умуман олганда, иккиламчи санкциялардан фойдаланиш АҚШ расмийлари қўлида тобора кенг тарқалган амалиётга айланиб бормоқда.

Шу билан бирга АҚШнинг иккиламчи санкциялари таъсирини минималлаштириш механизмларини ишлаб чиқишга бир қанча харакатлар кузатилмоқда.

Улардан бири Фанция, Германия ва Буюк Британия АҚШ санксияларини четлаб ўтиб, Эрон билан савдо қилиш учун махсус ИНСТЕХ (Instrument in Support of Trade Exchanges - Савдо биржасини қўллаб-қувватлаш воситаси) 2019-йил 31-январда ташкил этилган Европа махсус мақсадли механизмидир. Унинг вазифаси АҚШ санкцияларини бузмаслик учун Эрон билан АҚШ доллари бўлмаган ва СWИФТ бўлмаган оператсияларни осонлаштириш мақсадида ташкил этилган эди.
Бу механизмниг яратилиши 2015-йилда Буюк Британия, Германия ва Фрацсия (Евротройка) Европа номидан санксияларни бекор қилиш эвазига Эроннинг ядровий дастурини чеклаш тўғрисидаги битимни имзолаган, АҚШ президенти Доналд Трамп 2018-йилнинг май ойида ушбу келишувдан чиққан эди. Шундан сўнг АҚШ Эронга қарши бир томонлама иқтисодий санксияларни қайта киритди, Европа Иттифоқи эса ядровий келишувни қўллаб-қувватлашда давом этди, шундан сўнг 2023 йил март ойида ушбу механизм ўз фаолиятини тохтатди. Ушбу дастур фаолиятини юқори бағолаб Россия ва Хитой каби давлатлар, шунингдек, Ҳиндистон, Туркия, Жанубий Корея ва Япония бундай механизм бўйича ҳамкорлик қилишдан манфаатдор эканлигини билдирган эди.
Бундан ташқари Россия-Украина конфиликти натижасида Коллектив Ғарб томонидан жорий қилинган санкцияларни четлаб ўтган ҳолда Россия компанияларига ёрдам бераётган учинчи мамлакат ташкилот ва шахсларига иккиламчи санкциялар таҳдид солмоқда.

Хусусан ЕИ, Россия-Украина конфиликти натижасида, Россияга қарши 11-санкциялар пакетини қабул қилди. Унга кўра энергетика, транспорт ва савдо соҳаларида янги чекловлар жорий этилмоқда. Россия мудофаа комплексини қўллаб-қувватлагани учун учинчи давлатларнинг 87 та корхонаси, санкцияларга учради. Улар орасида Хитой, Ўзбекистон, БАА, Сурия ва Арманистонда рўйхатдан ўтган компаниялар бор.

Шу билан бирга Россия қуроллари учун яна