Haqıyqattan da, úzliksiz tálim sistemasında mektepke shekemgi tálim basqıshında obiekt ayriqsha talap hám mútajlikleri menen ajralıp turadı

3. 1. 1-keste.
Tájiriybe-sınaqtıń anketa-sorawnamasında qatnasqan respondentler sanı

Tájiriybe-sınaq maydanshaları	Respondent studentler sanı	1-basqısh	2-basqısh
Mektepke shekemgi tálim fakulteti	201	100	101
Fizika-matematika fakulteti	155	77	78
Ellikqal’a rayonı 23-sanlı mámleketlik MSHBSH	117	41	76
Jámi	473	218	254

Dáslepki tájiriybe-sınaq jumıslarında bolajaq tárbiyashi-pedagoglar “BSDIÚ” modulı boyınsha bilim, kónlikpe hám kompetensiyalarni anıqlawǵa jóneltirilgen variativ 20 ta test tapsırmalarınıń hár bir tuwrı juwabı 1 balldan bahalandı. Nátiyjeler tómendegi dárejeler tiykarında bahalandı (3. 1. 2-keste).


3. 1. 2-keste
Bolajaq tárbiyashi-pedagoglardıń “BSDIÚ” modulı boyınsha bilim, kónlikpe hám kompetensiyalarni anıqlaw boyınsha testlerdi bahalaw kriteryası

Bahalaw kriteryaları	Test hám sorawlarınıń atqarılıw sanı
Joqarı	15-20 atqarsa
Orta	14-10 atqarsa
Tómen	10 dan kam atqarsa

1 hám 2-basqısh studentlerine ámeliy tapsırmalar 5 jóneliste berildi.
1. Tańlaǵan kásipi haqqında esse jazıw.
2. Qaǵazdan oyınshıq hám buyımlar soǵıw.
3. Ílay hám plastilindan oyınshıq soǵıw.
4. Bayram hám erteklerdi saqnalastırıw ushın ssenariy tayarlaw.
5. Shúberek hám ekilemshi materiallardan quwırshaqlar soǵıw.
Bolajaq tárbiyashilar kásiplik motivaciyasın qálipleskenliginiń ámeldegi jaǵdayın úyreniw mashqalanıń aktual ekenligin taǵı bir bar tastıyıqladi. Anketa-sorawnama, ámeliy tapsırma, test sorawları analizi bolajaq tárbiyashi-pedagoglarda kásiplik motivaciyanı qáliplestiriwge tiyisli oqıw -metodikalıq ádebiyatlar, usınıs hám kórsetpelerdiń jeterli emesliǵın kórsetdi.
Izertlew jumıslarınıń bul basqıshında biz tárepimizden islep shıǵılǵan “BSDIÚ” oqıw qollanbası hám de zamanagóy texnologiyalar tiykarında jetilistiriwge jóneltirilgen metodika sınaqtan ótkerildi.
Motivacion induksiya metodı qollanılǵanda, tómendegiler anıqlandi:
- oquv modulın ózlestiriw studentlerdiń individual ózgeshelikine baylanıslı ekenligi;
- turli jas dáwirinde ayrıqsha tárepler bar ekenligi (1-basqısh hám 2-basqısh studentleri ortasında ayırmashılıqlar dus keldi: ekinshi basqısh studentlerinde social kónlikpeler normada qáliplese baslaǵan );
- oqish iskerliginde sezilerli dárejede ózgerisler júz beriwi;
- pedocentrik jantasıw studentlerdiń qálew-tilekleri tiykarında shınıǵıwdı shólkemlestiriwdi támiyinlewi;
- motivacion induksiya metodı járdeminde student shaxsınıń mútajligi hám motivaciyası ózgeriwshen ayrıqshalıqlarǵa iye ekenligi anıqlandi.
Tájiriybe-sınaq dáwirinde shınıǵıw hám auditoriyadan tısqarı ǵárezsiz iskerlik ushın zamanagóy texnologiyalar, interaktiv metod, oyın, shınıǵıw hám sırtqı kórinisler tańlap alındı.
Izertlew nátiyjeleri natiyjeliligıne qaratılǵan principler anıqlandi yaǵnıy :

• 
  tájiriybe-sınaq nátiyjelerin prognozlaw ;
  
• 
  izertlewdiń úzliksizligi hám sistemalılıgı ;
  
• 
  dereklerdiń ilimiyligı;
  
• 
  anıqlanǵan forma, metod hám texnologiyalardıń tálim maqsetine sáykesligı;
  
• 
  adamgershilikke jóneltirilgen tálimdiń ústinligı;
  
• 
  materiallardıń ápiwayılıǵı, ıqshamlıǵı hám shınlıgı ;
  
• 
  ashıqlıq hám ádalatlılıqtıń támiyinlengenligı;
  
• 
  tóplanǵan materiallardıń studentlerdiń jas qásiyetlerine sáykesligı;
  
• 
  studentlerdiń qáblieti, intellektual potencialı hám múmkinshiliklerin júzege shıǵarıw ;
  
• 
  oqıw procesiniń turmıs hám ámeliyat menen baylanıslılıǵı ;
  
• 
  xalıq aralıq aldıńǵı tájiriybeniń ústinliǵı;
  
• 
  oqıw iskerliginiń ǵárezsiz pikirlew hám ushırasıwǵa jóneltirilganligı;
  
• 
  kásiplik motivaciyanıń ústinligı hám basqalardan ibarat.
  

Izertlewde biz tárepimizden usınıs etilgen metodikalar tiykarında studentlerde bolajaq tárbiyashi-pedagoglardıń kásiplik tayarlıq dárejelerin bahalaytuǵın indikatorlar, yaǵnıy pedagogıkalıq uqıp, pedagogıkalıq improvizaciya, kásiplik kompetensiya, pedagogıkalıq iskerlikti analiz hám sintez ete alıw, refleksiv iskerlik, mashqalalı tapsırmalardı atqara alıw, zamanagóy texnologiyalardan paydalana alıw sıyaqlılardıń qálipleskenligin úyrendik hám analiz etdik. Metodikalıq islerdi aparıwda tómendegi tálim principlerıge tayanildi: izbe-izlik, úzliksizlik, ajıralmaslıq, sistemalılıq, sheriklik.
Izertlewde alıp barılǵan tájiriybe-sınaq jumıslarınıń dáslepki anıqlawshı hám de juwmaqlawshı basqıshlarında ótkerilgen qadaǵalaw sorawnamalarınıń analizleri biz alıp barǵan tájiriybe jumıslarınıń juwmaqlawshılıǵı hám de natiyjeliligın tastıyıqladı. Bunı bolajaq tárbiyashi-pedagoglarda kásiplik motivaciyanıń qálipleskenligin bahalaytuǵın indikatorlarnıń sapa hám san tárepinen dinamikalıq asqanın kóremiz.
Izertlew obiektlerinde tájiriybe-sınaq jumısların shólkemlestiriwde geografiyalıq sharayat hám oqıw procesin ayriqsha táreplerin itibarǵa alıw, parallel gruppalarda baqlaw aparıw múmkinshiligi bolmaǵanlıǵı sebepli, anıqlawshı hám tákidlovchi basqıshındaǵı jaǵday qadaǵalaw toparı, islep shıǵılǵan usınıslar tiykarındaǵı ámeliy-metodikalıq iskerlik dáwiri bolsa tájiriybe toparı retinde úyrenildi.
Biz alıp barǵan izertlew jumısında aytıp ótilgen ilimiy boljaw, yaǵnıy “BSDIÚ” oqıw modulın oqıtıw processinde bolajaq tárbiyashi-pedagoglar kásiplik motivaciyanı qáliplestiriw múmkinliǵı ámeliyatqa enǵızilgen nátiyjeli texnologiyalar, usıl hám de qurallar arqalı óz tastıyıqın taptı.
Tájiriybe-sınaq dáwirinde qamtıp alınǵan respondent-studentler menen ótkerilgen sorawnamalar (qosımshada berilgen) nátiyjesi sanı kórsetedi, respondentlerdiń kóbisi tájiriybe basında sorawlarǵa anıq juwap bere almadılar. Qáliplestiriwshi izertlewlerden keyin bolsa olarǵa berilgen sorawlarǵa anıq hám tuwrı berilgen juwaplar kórsetkishi 12, 4 procent ga asqanın guwası boldıq. Sanday etip, anıqlawtiruvchi tájiriybe-sınaq dáwirinde keleshektegi tárbiyashilar kásiplik motivaciyasın qáliplestiriw dárejesiniń ámeliyattaǵı jaǵdayın úyreniw hám nátiyjeni analiz etiw qatar juwmaqlardı shıǵarıwǵa múmkinshilik berdi.
Tájiriybe-sınaq procesiniń qáliplestiriwshi basqıshında belgilengen wazıypalardı orınlaw, nátiyjelerdi analiz qılıwda “Balalardı saqnalastırıw hám dóretiwshilik iskerlikke úyretiw” oqıw qollanbası jetilistirildi hám mazmunan boyitildi, zamanagóy texnologiyalardı qollaǵan halda oqıw processler dúzildi, izertlew teması sheńberinde ǵárezsiz tálim temaları bazası keńeytirildi. Bolajaq tárbiyashi-pedagoglar kásiplik motivaciyasın qáliplestiriw natiyjeliligın anıqlaw ushın belgilengen kriteryalar tómendegi kórsetkishler boyınsha ózgeriwi gúzetildi (3. 1. 5-keste).