Har kuni foydalanadigan ichimlik suvining sifati haqida hech o‘ylab ko‘rganmisiz?

Ha, davlat suv ta’minoti korxonalarining asosiy vazifalardan biri, aholini epidemiologik jihatdan xavfsiz, kimyoviy tarkibida zararsiz va qulay organoleptik xususiyatlarga ega sifatli ichimlik suvi bilan ta’minlashdan iborat. Ammo hozirgi kunda tabiiy zaxiralarni tejash, salomatligimizga daxldor bo‘lgan tabiat ne’matlarini ko‘z qorachig‘idek asrash, xususan, iste’mol uchun yetkazib berilayotgan ichimlik suvining bizga yetib kelguniga qadar minglab insonlarning mashaqqatli mehnati yotganligini unutmasligimiz darkor. Azizlar, tejamkorlik bosh shiorimizga aylansin!

Aholiga ichimlik suvi yetkazish tannarxining katta ulushi elektr energiyasi sarfiga to‘g‘ri keladi. Misol uchun, 2020-yilda suv taʼminoti korxonalarining oylik elektr energiyasi sarfi 68 mln. kVtni (30,7 mlrd. so‘m), yillik sarfi esa 837 mln. kVtni (368 mlrd. so‘m) tashkil etdi.

Bunday xarajatlarni kamaytirish maqsadida sohaga muqobil manbalardan foydalanish amaliyoti tatbiq etilmoqda.

Jumladan, o‘tgan yilda dastlab Andijon viloyati Ulug‘nor tumanida, keyinroq Toshkent viloyati Yuqori Chirchiq tumanida yakka tartibdagi suv inshootlarda sarflanayotgan elektr energiyasini tejash maqsadida, tajriba asosida Turkiyadan keltirilgan quyosh panellari o‘rnatildi. Bundan ko‘zlagan asosiy maqsad ushbu inshootlarda kunlik elektr energiyasi sarfini kamaytirish va aholiga ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifatini oshirishdir.

Bundan tashqari, Jizzax viloyatida elektr toki takroriyligini (chastota) o‘zgartiruvchi (PCHT) 34 ta uskuna o‘rnatildi va natijada yillik 374 ming.kVt (168 mln.so‘m) elektr energiyasi tejaldi.

2020-yilda 1251 ta nasos uskunasi taʼmirlanishi natijasida 21 mln. kVt (9,5 mlrd. so‘m) elektr energiyasi iqtisod qilindi.

Bizning sayyoramizda ham iqlim o'zgarishi va global isishning ta'siri yoki dunyo aholisining eksponent ravishda ko'payishi tufayli chuchuk suv tanqisligi allaqachon haqiqatdir. Iqlim o'zgarishi favqulodda darajadagi tabiiy hodisalarni keltirib chiqaradi qurg'oqchilik tez-tez uchraydi va o'z vaqtida uzayadi. Agar bunga dunyo aholisining tobora ko'payib borayotgani erdan foydalanish o'zgarishi va qishloq xo'jaligi mahsulotlarining ko'payishi tufayli ko'proq suv talab qilayotganini qo'shsak, zaxiralarning kamayishi sababli biz suv ta'minotining etishmasligiga duch kelmoqdamiz.
Ushbu toza suv tanqisligi qashshoq mamlakatlarga eng salbiy ta'sir ko'rsatmoqda. Shuning uchun, ayniqsa, aholi uchun ichimlik suvi ta'minotini yaxshilaydigan usullarni ixtiro qilish va ular ustida ishlash zarur. Ko'p yillar davomida texnikani takomillashtirish bo'yicha ishlar olib borilmoqda suvni tozalash.
Quyosh energiyasi orqali suvni ichishga yarashtirish mumkinmi?
Bugungi kunda katta miqdordagi suv mavjud, ulardan foydalanish qiyin, ulardan foydalanish va tozalash qiyin. Ko'pgina qashshoq davlatlar xarajatlari tufayli shuncha suvni ichishga qodir emas. Orqali tozalash jarayonlari ham mavjud dengiz suvini tuzsizlantirish. Ning prognozlari Birlashgan Millatlar Tashkiloti ular juda tushkun. Ularning hisob-kitoblariga ko'ra, 2025 yilga kelib suv tanqisligidan aziyat chekadigan 2.700 milliard odam bo'ladi, agar biz uni bugungi sur'atlarda sarf qilsak.

Suvni tozalash shunchalik muhim ahamiyat kasb etishining eng muhim sabablaridan biri shundaki, rivojlanayotgan mamlakatlarda kasalliklarning asosiy sababi suvning ma'lum joylaridagi yomon ahvolidir. Bunday vaziyatga duch kelib, toza suvni arzon narxlarda va etarli darajada ishlashga imkon beradigan alternativalarni topishga harakat qilinmoqda. Quyosh nurlari qodir suvni quyosh nuri bilan ichadigan qilib qo'ying.

Quyosh hali ham qanday ishlaydi?

Quyoshning maqsadi suvda bo'lishi mumkin bo'lgan va uni ichishga yaroqsiz bo'lgan barcha tuzlar, qo'ziqorin qoldiqlari, mumkin bo'lgan bakteriyalar, viruslar va boshqa ifloslantiruvchi moddalarni yo'q qilishdir. inson iste'moli uchun mos. Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun biz tabiatni suvni distillashga qodir bo'lgan protsedura haqida o'yladik. Biz suv aylanishi haqida va suvning bug'lanishi, keyinchalik bulutlar shaklida kondensatsiyalanishi va yog'ingarchilik shaklida yog'ingarchilik orqali qanday qilib eng iflos suvni ham toza qilishini o'ylab topdik.

Xuddi shu tarzda, Quyosh hali ham toza suv olish uchun tabiiy bug'lanish va kondensatsiya jarayonlarini tezlashtirilgan usulda bajaradi. Hali ham ichkarida nima borligini to'liq tushunish uchun tabiatda nima sodir bo'lishini batafsil bayon qilamiz:

Yer yuzidagi quyosh nurlari tufayli dengizlar, daryolar, ko'llar, suv omborlari va boshqalardan suv bug'lanadi. Ushbu suv bug'i atmosferaga ko'tarilib, zichligi pastligi sababli ko'tarilgan issiq havo oqimlari orqali ko'tariladi. Balandlikda haroratning pasayishi shartlari paydo bo'lganda, atmosferadagi suv bug'lari quyuqlashadi va bulutlarni keltirib chiqaradi. Bulut ichida hosil bo'lgan ko'p miqdordagi suv tomchilari tufayli o'z vazniga ko'ra ular yomg'ir, do'l yoki qor shaklida cho'kadi. U bug'langanda va quyuqlashganda va cho'kmaga tushganda suvning o'zidan boshqa zarralar parchalanadi va toza suv inson iste'moli uchun mos.

Tabiat odamlar uchun nisbatan sekin vaqt ichida (suv aylanishi deb ataladigan) bu barcha jarayonlarni, quyosh hali ham bir necha daqiqada amalga oshiradi. Bundan tashqari, afzallik shundaki, distillash uchun ishlatiladigan energiya quyosh energiyasidir, shuning uchun u yangilanib turishi mumkin, chunki u qazib olinadigan yoqilg'ini ifloslantirmaydi yoki iste'mol qilmaydi.
Ushbu quyoshning haqiqatan ham innovatsion jihati shundaki, siz toza suv olishingiz mumkin dengiz suvini tuzsizlantirish, loy bilan suv olish, o'simlik tarkibidagi suv va boshqalar.. Shuning uchun ichimlik suvini olish to'g'risida gap ketganda, bu ko'p qirrali narsalar ularni juda foydali qiladi.
Va nihoyat shuni aytishimiz mumkinki, ushbu artefakt o'zlarining seriyali ishlab chiqarilishi bilan dengizga yaqin va cho'l zonalari bo'lgan joylarga o'z hissasini qo'shadi, chunki u yaxshi ishlashi uchun zarur elementlarga ega bo'ladi: energiya manbai uchun quyosh va dengiz suvi distillash. Ushbu artefakt bilan omadli joylardan biri Almeriya bo'ladi.