Havo trassalari ҳalqaro, magistral va mahalliy

JIZZAX VILOYaTI IҚLIMI
Jizzax viloyati iқlimi to’ғrisida umumiy ma’lumot
Jizzax viloyati xududi O’zbekistonning markaziy mintaқasida joylashgan, umumiy maydoni 20,5 km² xududining uzinligi sharқdan ғarbga 150 km, janubdan shimolga 175 km tashkil қiladi.
Viloyat xududi relifi toғli yonbaғri va tekisliklarga қo’shilib ketadi sababi uzinligi xisobigadir.
Baxmal va Ғallaorol tumanlari, Turkiston va Қorachi va Қuyitosh Nurota toғlari orasida joylashgan toғlar va toғ yon baғlari viloyat xududining katta қismining tashkil қiladi balandligi 3401 metr. Shu jumladan 2620 metr. Қuyitosh toғining balandligi 1905 metr. Ғubolni toғining balandligi 1627 metr. Қorachi toғining balandligi esa metrdir.
Viloyatning shimoliy ғarbiy va қisman sharқiy tomonlaridan toғliklardan oralgan. Shimoliy tomondan rast tekistliklardan o’rtasida Aydarko’l va Arnasoy kanallari bor.
Viloyat janubiy sharқiy tomonidan Tojigiston, ғarbiy janubiy tomonidan Samarқand, sharқida Navoiy viloyatlar, shimoliy sharқdan Қozoқiston va Sirdaryo viloyatlari bilan chegaradosh. Chegaraning umumiy uzunligi қariyib 750 km shu bilan Қozoқiston bilan chegarasi 250 km, Tojikiston bilan 14 km, Samarқand bilan 195 km, Sirdaryo viloyati bilan 145 km ga yaқin, Navoiy viloyati bilan 85 km.
Viloyat xududi mamuriy xududi Jizzaxdan 12 ta tumanlar va viloyat markazi Jizzax shaxri tumanlariga bo’linadi. 7 ta shaxar tipidagi 8 ta pasyolkadan iborat. Jizzax tumani 1040 km² tashkil etadi va ba’zi erlarning uzaytirish xisobiga tashkil қiladi. Arnasoy tumani 460 km², Do’stlik tumani 444 km², Zafarobod tumani 975 km², Paxtakor tumani 138km², Zarbdor tumani 304 km² teretoriyasiga ega.
O’zining tabiy uzinligi sharoitiga ko’ra keskin mo’’tadil, yozi қuruқ va issiқ, қishi nisbatan yumshoқ. Baxmal, Zomin, Forish tumanlari yozi salқin. Bu joylarda kuzgi ғalla pishib etilganda cho’l tumanlariga ғalla urim yiғim tugallanadi.
Yanvar oyida xarorat -4....+4 ⁰S, iyul oyida esa +26.... + 28⁰S bo’ladi. yoғingarchilik miқdori 400....500mm, xavoning darajasi қishda 70%-80%, yozda esa 20%-40% dir. Bir yilda қuyoshli kunlari 2800, 3000 soat atrofida, yoz oylarida cho’l zonalari, daryolari yoғingarchilik bo’lmaydi.
Viloyatda yillik yoғingarchilikning asosiy қismi baҳor va қish mavsumiga to’ғri keladi. Kuz mavsumida yillik normaning15% miқdoridayoғingarchilik bo’ladi.