“ххi асрда илм-фан тарақҚиётининг ривожланиш истиқболлари ва уларда инновацияларнинг тутган ўрни” мавзусидаги республика илмий-online конференцияси материаллари

“ХХI АСРДА ИЛМ-ФАН ТАРАҚҚИЁТИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ ВА УЛАРДА ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ 
ТУТГАН ЎРНИ” МАВЗУСИДАГИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-ONLINE КОНФЕРЕНЦИЯСИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
17 
Jamiyatda huquqiy ongni rivojlantirishda, huquqiy normalarni qabul qilishda huquqiy 
mafkura asosiy hal qiluvchi rol o’ynaydi. Chunki huquqiy mafkura jamiyatdagi huquqiy 
ustqarmaning mavjudligini, talabga javob berishini, huquqiy normalarning kishilar o’rtasidagi turli 
ijtimoiy munosabatlarni tartibga solib mustahkamlashga va rivojlantirishga katta yordam beradi.
Huquqiy psixologiya huquqiy mafkurani ta’minlab turuvchi ozuqadir. Chunki u huquq 
tog’risida alohida shaxslarni va jamoatchilikning huquqiy ongidan tashkil topgan. 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Karimov I.A. O’zbekiston bozor munosabatlariga o’tishning o’ziga xos yo’li. T. O’zbekiston 1993-yil  
2. Boboyev H.B, Odilqoriyev H. T.Davlat va huquq nazariyasi. T. «Iqtisodiyot va huquq dunyosi» 2000-y 
3. Saidov A. Tojinonov U. Huquq nazariyasi. T. “Adolat”. 2001-y. 

---

“ХХI АСРДА ИЛМ-ФАН ТАРАҚҚИЁТИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ ВА УЛАРДА ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ 
ТУТГАН ЎРНИ” МАВЗУСИДАГИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-ONLINE КОНФЕРЕНЦИЯСИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
18 
O’ZBEKISTON QONUNCHILIGIDA YOSHLAR HUQUQ VA 
ERKINLIKLARINI KAFOLATLANISHI 
 
Jumayev Sarvarbek Soyibjon o’g’li, 
Malikova Dildoraxon Qobilovna 
O’zMU 1-bosqich magistrlari 
 
Har qanday jamiyat o’zining kelajagini birinchi galda tarbiyalanayotgan va voyaga 
yetayotgan yoshlarda ko’radi, menimcha bu tabiiy, ijtimoiy, diniy, qonuniyat bo’lib, insonning 
yashashi uchun kurashda, avlod davomiyligini saqlab qolishda zaruriy talab bo’lsa kerak. Bunda 
faqat jamiyatning o’sha yoshlarga q aratgan e’tiboriga munosabati, ya’ni ta’lim tarbiya, ma’rifat va 
ma’naviy, siyosiy va ijtimoiy munosabat, qay darajada tashkil qilingan va olib borayotgani e’tibor 
va ahamiyatga molikdir. Konstitutsiyamizning har bir moddasi inson huquqlari va davlat 
suvereniteti g’oyalariga qaratilgan bo’lishi, demokratiyaning umume’tirof etilgan tamoyillariga 
asoslanganligi barchasi birinchi galda kelajak avlod oldidagi jamiyatning manfaatlarini bildiradi. 
Bugungi kunda yoshlar va siyosat tushunchalari o’zaro mujassamlashib ketgan. Ayniqsa, yoshlar 
manfaatlarining siyosatda aks etishi tor iqtisodiy darajadan, ya’ni yoshlarning ijtimoiy ishlab 
chiqarishga jalb etilganligini ifodalovchi ijtimoiy iqtisodiy kategoriyadan global siyosiy muammo 
darajasiga ko’tarildi. Yoshlar manfaati masalasi davlat siyosati darajasiga ko’tarilishi va uni 
himoya qilish, yoshlarni kamolotga erishuvi muammolari, uning yechimiga yo’l topa olish borasida 
bo’layotgan sa’y- harakatlar ana shu siyosat asosini belgilaydi. Mustaqil O’zbekistonning 
istiqboli, uning kelajakda demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatiga aylanishi bugungi 
kunda amalga oshirilayotgan siyosatning mazmun- mohiyati, xarakteri, mazkur siyosatning amalda 
hayotga qay darajada tadbiq etilayotganligi ko’p jihatdan yoshlarga bog’liq. Shuning uchun biz
yoshlarni har tomonlama qo’llab-quvvatlash maqsadida 2016-yilning 14-sentabrida O’zbekiston 
Respublikasining 33 moddadan iborat “ Yoshlarga oid davlat siyosati to’g’risida” gi O’RQ-406- 
son Qonuni qabul qilindi. Mazkur qonun qabul qilinishi bilan 1991-yil 20-noyabrda qabul qilingan 
“ O’zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatining asoslari to’g’risida” gi qonun o’z 
kuchini yo’qotdi. Vaholanki, yangi qabul qilingan qonunda asosiy kategoriyalar kiritilib, ularga 
tushunarli ta’rif berib o’tilgan. Masalan: qonunning 3-moddasiga muvofiq, yoshlar, ya’ni (yosh 
fuqarolar) - o’n to’rt yoshga to’lgan o’ttiz yoshdan oshmagan shaxslardir deb ta’rif berilgan.[1:2].  
Xususan, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqida yoshlarning huquq va 
erkinliklarini, majburiyatlarini himoyalash bo’yicha sermazmun takliflar bildirilgan. Bugungi dunyo 
yoshlari son jihatdan butun insoniyat tarixidagi eng yirik avloddir, chunki ular 2 milliard kishini 
tashkil etmoqda. Bizning asosiy vazifamiz – yoshlarni o’z salohiyatini namoyon qilishi uchun zarur 
sharoitlar yaratish, zo’ravonlik g’oyasi “virusi” tarqalishining oldini olishdir. Buning uchun yosh 
avlodni ijtimoiy qo’llab-quvvatlash, uning huquq manfaatlarini himoya qilish borasidagi ko’p 
tomonlama hamkorlikni rivojlantirsh lozimdir. Shu munosabat bilan O’zbekiston globallashuv va 
axborot kommunikatsiya texnologiyalari jadal rivojlanib borayotgan bugungi sharoitda yoshlarga 
oid davlat siyosatini shakllantirish va amalga oshirishga qaratilgan umumlashtirilgan xalqaro 
huquqiy hujjat – BMT ning “Yoshlar huquqlari to’g’risida” gi xalqaro konvensiyasini ishlab 
chiqishni taklif bildirdi. Bu orqali ko’plab davlarlarning ertangi kunini, kelajagini yuksak 
intellektual yoshlar qo’lida ekanligini tushuntirib berdi.
Mazkur hujjatni imzolaydigan davlatlar ushbu sohani o’z ijtimoiy siyosatining asosiy va 
muhim hayoti ustuvor yo’nalishlaridan biri darajasiga ko’tarish bo’yicha qat’iy majburiyatlarni o’z 
zimmasiga olishi kerak.[2:2] 

---