HiEdTec 1 Reja

2. Shahar tarmoqlari (MAN) va ularning qurilish usullari 

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
3 
Oxirgi foydalanuvchilarning terminallari, provayderlarnng taqdim etadigan 
xizmat turlari, kundalik ish faoliyatidagi ehtiyojlar sabab bo’lsa kerak, MAN 
tarmoqlari ham simsiz ham simli texnologiyalar asosida samarali qurilmoqda va 
xizmatlarni taqdim etib kelmoqda.
Idoralar, maktablar, campuslar va xonadonlar LAN tarmoqlari asosida qurilsa, 
shaharlar, shtatlar, viloyat yoki mamlakat MAN tarmoqlari asosida quriladi. Bunday 
katta hududlar ikki xil texnologiya asosida quriladi: simli va simsiz. Shahar ichi 
tarmoqlarida telekommunikatsiya xizmat provayderlari, masalan Interner 
provayderlari, foydalanuvchilarga, tashkilotlar, institutlarga ikki muhit orqali 
xizmatlarni taqdim etadi. Shaharlararo aloqa esa asosan optik kabellar orqali 
ta’minlanadi.
Simsiz MAN tarmoqlari. Hozirgi kunda Korea, Yaponiya kabi rivojlangan 
mamlakatlarda shahar tarmoqlarini simsiz texnologiyalar asosida qurish 
ommalashgan. Buning asosiy sabablaridan qilib foydalanuvchi terminallari 
(smartfon, noutbok, platshet, turli raqamli qurilmalar) simsiz bog’lanishlarni qo’llab 
quvvatlashidir. WiMAX, LTE va sputnik texnologiyalari asosida shahar 
telekommunikatsiya tarmoqlari simsiz ko’rinishda qurish mumkin.
WiMax (Worldwide Interoperability for Microwave Acces) - bu IEEE 802.16 
standartlari to'plamiga asoslangan simsiz keng polosali aloqa standartlari oilasiga 
mansub bo’lgan texnologiya hisoblanadi. WiMAX ikkita asosiy komponentdan 
tashkil topadi: WiMax antenna va WiMax terminal. Wi-Fi texnologiyasi singari, 
WiMax antenna foydalanuvchi kompyuteriga to'g'ridan-to'g'ri ulanadi. Msobl uchun 
O’zbekistonda WiMax standarti asosida faoliyat olib borayotgan Internet provayderi 
EVO ham WiMax texnologiyasi asosida qurilgan. Foydalanuvchi WiMax modemini 

---