Хитой 1945-2010 йилларда

2.1. Xitoyning yarim mustamlaka asoratiga solina boshlashi.
_________________________________________________36-45 betlar 
2.2. Sinlar monarxiyasi feodal tartiblariga va mustamlakachilikka
qarshi Xitoy xalqi milliy ozodlik kurashini boshlanishi.
_________________________________________________46-52 betlar 
2.3. Xitoyda monarxiyani ag’darilishi. Respublika ta’sis etilishi.
_________________________________________________53-61 betlar 
 
III – bob. Mavzuning metodik ishlanmasi. _________________62-76 betlar 
 
Xulosa________________________________________________77-81 betlar 

---

3 
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati________________________82-84 betlar 
K i r i sh. 
 
 
Mavzuning dolzarbligi. XX asrning oxiriga kelib, butun jahon ijtimoiy-
siyosiy hayotida muhim o‟zgarishlar yuz berdi. 
Jahon siyosiy xaritasida yangi mustaqil davlatlar paydo bo‟ldi. Yangicha 
fikrlash, tarixiy voqealarni xolisona tahlil qilish kuchaydi. Tarixda xalq ommasining 
va shaxsning roliga baho berishda ob‟ektiv tendentsiyalar vujudga keldi.
Prezidentimiz Islom Abdug‟anievich Karimov o‟zining “Tarixiy xotirasiz 
kelajak yo‟q” nomli asarida mana shu masalalarga atroflicha to‟xtalib, tarixiy 
voqealarni xolisona yoritishga “butun tarixning tag-tomirigacha, ildizigacha nazar 
solishga”
1
da‟vat etadi. 
O‟zbekiston Prezidenti jumladan, tarixda shaxsning roliga yangicha yondoshuv 
pozitsiyasini bayon etadi. Tarixda shunday shaxslar borki, ular o‟z mamlakatining 
ravnaqi, gullab-yashnashi uchun munosib hissa qo‟shib, tarixiy madaniy yodgorliklar 
yaratib, o‟sha davrlar haqida turli asarlar, qonunlar, esdaliklar yozib jahon 
madaniyatini, ma‟rifatini boyitishga ulkan hissa qo‟shganlar. Shunday shaxslar borki, 
ular o‟zlaridan faqat vayronalik, xalqlar boshiga bitmas-tuganmas kulfatlar solib, 
tarixiy madaniy yodgorliklarni yo‟q qilib, jahon madaniyatiga, ma‟rifatiga faqat zarar 
keltirganlar. 
O‟zbekiston Prezidenti ana shunday tarixiy shaxslar haqida fikr yuritib, ularni 
bir-birlariga qiyoslab, taqqoslab ko‟rsatadi.
1
Karimov I.A. “Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q”. T. O’zbekiston. 1998. 

---

4 
Jumladan, bobokalonimiz Amir Temur, Mirzo Ulug‟bek, Mirzo Bobur va 
boshqalar haqida fikr yuritib, ularning jahon madaniyati xazinasiga qo‟shgan 
munosib hissalarini alohida ta‟kidlaydi. Jumladan, Amir Temur haqida gapirib, uning 
Samarqand, Shahrisabz va boshqa joylarda bunyod etgan tarixiy-madaniy 
yodgorliklari, Turkistondagi Xoja Ahmad Yassaviy maqbarasini tiklash haqidagi 
hatti-harakatlarini alohida ta‟kidlaydi.
Yurtboshimiz bu o‟rinda Amir Temur shaxsini Chingizxonga qiyoslaydi. 
Xo‟sh, Chingizxondan nima qoldi? Undan faqat vayronalik, kulfat qoldi. U mavjud 
madaniyatni ham yo‟q qilmoqchi bo‟ldi. Ana, tarixda ikkita shaxsning o‟ynagan roli 
va tutgan o‟rni. 
Prezidentimiz “Tarixiy shaxslarning xizmati ularning Vatan, millat ravnaqi 
yo‟lida qilgan xizmatlari bilan belgilanadi”.
2
deb ta‟kidlaydi. 
Biz Prezidentimiz asarlariga bejizga murojaat qilmadik. Chunki biz olib 
borayotgan bitiruv malakaviy ish darajasidagi tadqiqotimiz aynan tarixda bir tarixiy 
shaxsning tutgan o‟rniga bag‟ishlanmagan bo‟lsa ham, Xitoy tarixida butun bir 
tarixiy davrni (salkam uch yuz yillik) o‟z ichiga olgani bois, bu davrda manjurlarning 
Sin sulolasi vakillari, shuningdek xalq orasidan yetishib chiqqan tarixiy shaxslarni, 
jumladan, Xitoy xalqi ardoqlab kelayotgan buyuk demokrat Sun Yat-sen kabi 
shaxslarni o‟rnini xolisona, hozirgi kun talablari darajasida o‟rganishga 
bag‟ishlanganligi bilan dolzarblik ahamiyatiga ega deb o‟ylaymiz.