Hoshimov husanboy rasulov muslimbek

23-§. KISLORODNING TABIATDA AYLANISHI. HAVO VA UNING TARKIBI. HAVONI IFLOSLANISHDAN SAQLASH

1. Kislorod borliqning qaysi qismlarida katta miqdorda mavjud?

1) litosfera; 2) gidrosfera; 3) troposfera;
4) atmosfera; 5) biosfera.
A)1,2,3 B) 2,4 C) 1,2,4 D) 2,4,5

2. Kislorod litosferada asosiy qanday kimyoviy shakllarda uchraydi?

1) silikatlar; 2) suv; 3) karbon kislotalar;
4) molekulyar kislorod; 5) nuklein kislotalar;
6) oqsillar; 7) alumosilikatlar; 8) lipidlar;
9) uglevodlar; 10) oksidlar.
A)1,7,10 B) 2 C) 4 D) 2,3,5,6,8,

3. Kislorod gidrosferada asosiy qanday kimyoviy shakllarda uchraydi?

1) silikatlar; 2) suv; 3) karbon kislotalar;
4) molekulyar kislorod; 5) nuklein kislotalar;
6) oqsillar; 7) alumosilikatlar; 8) lipidlar;
9) uglevodlar; 10) oksidlar.
A)1,7,10 B) 2 C) 4 D) 2,3,5,6,8,9

4. Kislorod atmosferada asosiy qanday kimyoviy shakllarda uchraydi?

1) silikatlar; 2) suv; 3) karbon kislotalar;
4) molekulyar kislorod; 5) nuklein kislotalar;
6) oqsillar; 7) alumosilikatlar; 8) lipidlar;
9) uglevodlar; 10) oksidlar.
A)1,7,10 B) 2 C) 4 D) 2,3,5,6,8,9

5. Kislorod litosferada asosiy qanday kimyoviy shakllarda uchraydi?

1) silikatlar; 2) suv; 3) karbon kislotalar;
4) molekulyar kislorod; 5) nuklein kislotalar;
6) oqsillar; 7) alumosilikatlar; 8) lipidlar;
9) uglevodlar; 10) oksidlar.
A)1,7,10 B) 2 C) 4 D) 2,3,5,6,8,9

6. Litosfera gidrosfera, atmosfera, biosferalardan qanday farq qiladi?

A)kislorod tabiatda aylanishda ancha ishtirok etadi
B) kislorodga boyligi bilan
C) fotosintezlovchi o‘simliklarning ko‘pligi bilan
D) kislorod tabiatda aylanishda uncha ishtirok etmaydi

7. Tabiatda kislorodning aylanishi asosan qaysi jarayonlar bilan bog‘liq?

1) chirish; 2) nafas olish; 3) fotosintez; 4)yonish; 5) assimilatsiya.
A)2,3,5 B) 2,3 C) 1,4,5 D) 1,2,4

8. Fotosintezda kislorod aylanishini sxematik tarzda to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?

A) gidrosfera → atmosfera → biosfera
B) atmosfera → gidrosfera → biosfera
C) biosfera → atmosfera → gidrosfera
D) gidrosfera → biosfera → atmosfera

8. Nafas olishda kislorod aylanishini sxematik tarzda to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?

A) gidrosfera → atmosfera → biosfera
B) atmosfera → gidrosfera → biosfera
C) biosfera → atmosfera → gidrosfera
D) gidrosfera → biosfera → atmosfera

9. Yer biomassasidagi kislorod qancha vaqtda to‘liq almashinib bo‘ladi?

A)200-300 yilda B) 40-50 yilda
C) 2000 yilda D) 20-30 yilda
10. Borliqning qaysi qismiga kislorod atmosferadagi CO₂ shaklida bog‘langan holda CaCO₃(masalan, molluska chig‘anoqlari orqali) ga o‘tadi?
A) litosfera B) gidrosfera
C) atmosfera D) biosfera

11. Quyidagi reaksiyalarning qaysi biri asosan vulqon faoliyati zonalarida ro‘y berib, atmosfera CO₂ ni juda sekinlik bilan yangilaydi?

A) C₆H₁₂O₆ + O₂ → CO₂ + H₂O
B) CaCO₃ → CaO + CO₂
C) CH₄ + O₂ → CO₂ + H₂O
D)(NH₄)₂Cr₂O₇ → N₂ + Cr₂O₃ +H₂O

12. Ko‘plab gazlarning tabiiy aralashmasi hisoblangan aralashmani belgilang?

A) havo B) inert gazlar
C) qaldiroq gazi D) generator gazi

13. Havoning asosiy qismini qaysi gaz(lar) tashkil qiladi?

1)karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) vodorod.
A) 2,4 B) 4 C) 1,3,5 D) 1,2,4
14. Havoning eng ko‘p qismini qaysi gaz(lar) tashkil qiladi?
1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) vodorod.
A) 2,4 B) 4 C) 1,3,5 D) 1,2,4

15. Havo tarkibida oz miqdorda qaysi gaz(lar) uchraydi?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) vodorod.
A) 2,4 B) 4 C) 1,3,5 D) 1,2,4

16. Havoning doimiy tarkibiy qismini qaysi gaz(lar) tashkil qiladi?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) vodorod.
A) 2,3,4 B) 4 C) 1,3,5 D) 1,2,4

17. Havo tarkibining har qanday joyda ham deyarli bir xil miqdorda uchraydigan qism(lar)ini aniqlang?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) suv bug‘lari; 6) chang.
A) 2,3,4 B) 1,5,6 C) 1,3,5 D) 1,2,4

18. Havo tarkibining sharoitga qarab o‘zgarib turadigan qism(lar)ini aniqlang?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) suv bug‘lari; 6) chang.
A) 2,3,4 B) 1,5,6 C) 1,3,5 D) 1,2,4
19. Havo tarkibida azot massa(a) va hajm(b) bo‘yicha qancha qismini (%) hosil qiladi?
A) a-78,03; b-75,6 B) a-75,6; b-78,03
C) a-20,99; b-23,1 D) a-23,1; b-20,99

20. Havo tarkibida kislorod massa(a) va hajm(b) bo‘yicha qancha qismini (%) hosil qiladi?

A) a-78,03; b-75,6 B) a-75,6; b-78,03
C) a-20,99; b-23,1 D) a-23,1; b-20,99

21.1 l havo 0°C da va normal atmosfera bosimida massasi (g) qancha keladi?

A) 2,34 B) 1,293 C) 1,35 D) 1,24

22. Havo qanday sharoitda rangsiz, tiniq suyuqlikka aylanadi?

1) ‒192°C; 2) 0°C; 3) 303K; 4) 1 atm; 5) 404,5 kPa; 6) 101,33 kPa.
A) 2,3,5 B) 1,4,6 C) 1,3,5 D) 1,5

23. Suyuq havodan qaysi gaz(lar)ni ajratib olish mumkin?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) suv bug‘lari; 6) chang.
A) 2,3,4 B) 1,5,6 C) 1,3,5 D) 1,2,4

24.Havo tarkibini qaysi qism(lar)i Yer issiqligining koinotga tarqalib ketishi oldini oluvchi to‘siq – himoyaekrani vazifasini bajaradi?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) suv bug‘lari; 6) chang.
A) 2,3,4 B) 6 C) 1,5 D) 1,2,4

25. Havo tarkibini qaysi qism(lar)i yomg‘ir tomchilari hosil bo‘ladigan yadrolar vazifasini bajaradi?

1) karbonat angidrid; 2) kislorod; 3) inert gazlar; 4) azot; 5) suv bug‘lari; 6) chang.
A) 2,3,4 B) 6 C) 1,5 D) 1,2,4

26.Havodagi tasodifiy qo‘shimchalarga organik qoldiqlar chirishidan hosil bo‘ladigan qaysi modda(lar)ni misol qilishimiz mumkin?

1) vodorod sulfid; 2) azot oksidlari; 3) ammiak.
A) 1 B) 1,2 C) 2,3 D) 2

27. Havodagi tasodifiy qo‘shimchalarga sanoat chiqindisi bo‘lgan qaysi modda(lar)ni misol qilishimiz mumkin?

1) vodorod sulfid; 2) azot oksidlari; 3) ammiak.
A) 1 B) 1,2 C) 2,3 D) 2

28. Havodagi tasodifiy qo‘shimchalarga atmosferada elektr razryadlari natijasida hosil bo‘ladigan qaysi modda(lar)ni misol qilishimiz mumkin?

1) vodorod sulfid; 2) azot oksidlari; 3) ammiak.
A) 1 B) 1,2 C) 2,3 D) 2

29.Havodagi tasodifiy qo‘shimchalar davriy ravishda qanday havodan tozalanib turadi?

A) maxsus moddalar B) sovuq
C) shamol D) yomg‘ir va qor

30.Havoni ifloslanishdan saqlash uchun qanday ishlarni amalga oshirish zarur?

1) chiqindisiz yangi texnologiyalar qo‘llanishi;
2) Yer biomassasini noo‘rin kamaytirilishini oldini olish; 3) havo tozaligini saqlovchi tabiiy mexanizmlarni normal ishlashini ta’minlash.
A) 1 B) 1,2 C) 1,2,3 D) 2

31.«Agar chang va g‘ubor boimasa inson 1000 yil hayot kechirgan bo‘lar edi», bu so‘zlar kimning qalamiga mansub?

A) Abu Ali ibn Sino B) Abu Nasr Farobiy
C) Alisher Navoiy
D) Zahiriddin Muhammad Bobur