Hozirgi vaqtda biologiyaning turli sohalari orasida o‘simliklar fiziologiyasi alohida o‘rin tutadi


Download 109.64 Kb.
bet11/36
Sana19.06.2023
Hajmi109.64 Kb.
#1606189
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   36
Bog'liq
Hozirgi vaqtda biologiyaning turli sohalari orasida o

Suvning eritmalardagi holati. Suvda eruvchan moddalarning unga birlamchi ta’siri bu toza suvga xos bo‘lgan tuzilishning buzilishidir. Bunga ikkita sabab bo‘lishi mumkin.

  1. Geometrik omil, ya’ni suvda erigan modda bilan suv molekulalari o‘lchamlarining bir xilda emasligi.

  2. Elektrostatik omil, ya’ni suvda eruvchan ion elektr maydoni ta’sirida suv molekulalarining qayta qutblanishi. Buning natijasida erigan modda zarrachalari atrofida suvning qanaqadir yangi tuzilmasi yuz beradi va bu holat o‘z navbatida suvda erigan moddaning xossalariga bog‘liqdir.

Binobarin suvda elektrolit moddalarni eritsak suvning tuzilishiga geometrik va elektrostatik omillar birgalikda ta’sir qiladi. Kationlarning elektr maydonida joylashgan suv molekulalarining barchasi unga o‘zlarining manfiy tomonlari bilan o‘girilgan bo‘lsa, anionlar elektr maydonida musbat tomonlari bilan burilgan bo‘ladi.
Suvning shimilishi va harakati
Barcha quruqlikda yashovchi o‘simliklarning tanasida to‘xtovsiz suv almashinish jarayoni sodir bo‘lib turadi. Bunday jarayonga o‘simliklarning suv rejimi deyiladi va u uch bosqichdan iborat: 1) Suvning ildiz tomonidan shimilishi, 2) o‘simlik tanasi bo‘ylab harakati va taqsimlanishi, 3) barglar orqali bug‘lanishi-transpiratsiya. Bu bosqichlarning har biri bir qancha jarayonlarni o‘z ichiga oladi.
O‘simliklar suvga bo‘lgan talabning juda oz qismini yer usti a’zolari (asosan barglari) orqali ta’minlaydilar. Bu asosan yog‘ingarchilik va havo namligi yuqori bo‘lgan davrlardagina yuz berishi mumkin. Normal o‘sish va rivojlanishni ta’minlaydigan asosiy suv miqdori tuproqdan ildiz sistemasi orqali olinadi.
TUPROQDAGI SUV FORMALARI. Tuproqdan suv olish uchun o‘simlik ildiz hujayralarining so‘rish kuchi tuproq eritmasining so‘rish kuchidan birmuncha yuqori bo‘lishi shart. Chunki tuproqda bunday so‘rishga qarshilik qiluvchi kuchlar mavjudki, ular suvni ushlab turuvchi kuchlar deyiladi. Odatda tuproq tarkibida suv toza emas, balki ma’lum konsentratsiyali eritma holida bo‘ladi. Eritmaning konsentratsiyasi tuproqdagi suvda eruvchi tuzlar va boshqa moddalarning miqdoriga bog‘liq.
Bundan tashqari tuproqda osmotik qarshilik bilan bir qatorda adsorbsion xarakterdagi qarshilik ham bor. U suv molekulalarining tuproq donachalari bilan bo‘lgan o‘zaro munosabatidan kelib chiqadi. YA’ni suv tuproq donachalari bilan har xil darajada birikadi va natijada tuproqdagi har xil shakllari hosil bo‘ladi

Download 109.64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling