Hujjat tekshirish natijalari Tekshiruvchi: Haydaraliyeva Gulzoda Baxtiyor qizi (ID: 27893) Tashkilot

Ushbu jadvalda guruh talabalaridan olingan sinov natijalariga ko’ra
3 B-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
235
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=5.7 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
435
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=11.5 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
2935
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=82.8 % quyi daraja
Bu qiymatlarga asosan guruhningo’rtacha o’zlashtirish darajasini topib
olamiz:
P
o‘r
(3B-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
2×5+4×4+29×3 35
ᱹˌˏ˵˕ 
=3.22
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
3.22
×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
= 64 %
3 C -guruhdan
C C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1130
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=36.6 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
930
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=30 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1030
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=33.3 % quyi daraja
P
o‘r
(3C-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
11×5+9×4+10×3 30
ᱹˌˏ˵˕ 
= 4.03
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
= 80.6 %
Guruhlar
O‘zlashtirish darajalari GulDPI

---

Yuqori
O‘rta
Quyi
3 B
5.7 %
11.5 %
82.8 %
3 C
36.6 %
30 %
33.3 %
P
o‘r
(3B-guruh) <
P
o‘r
(3C-guruh)
Tahlilda P
o‘r
(3B-guruh)
ᱸˌˏ˵˕ 
<
ᱹˌˏ˵˕ 
P
o‘r
(3C-guruh)
tengsizlikni inobatga olgan holda bu
ikki guruhdan 3B-guruhni o’zlashtirish darajasi kichikligi sababli intensiv
metodlar yordamida o’qitish taklif etilib, tajriba guruhi deb ataymiz.
3C-guruhga odatdagi o’quv prinsipida darslar olib borilib, bu guruhni nazorat
guruhi deb qaraymiz.
Xuddi shunday hisob ishi yordamida Navoiy davlat pedagogika
talabalaridan olingan sinov natijalarining tahlili.
305-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1438
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=36.8 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1338
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=34.2 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1138
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=29 % quyi daraja
- Bu qiymatlarga asosan guruhning o’rtacha o’zlashtirish darajasini topib
olamiz:
P
o‘r
(
305-guruh
)=
ᱸˌˏ˵˕ 
14×5+13×4+11×3 38
ᱹˌˏ˵˕ 
= 4.07
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4.07 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
= 81.5
%
306-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
340
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=7.5 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
640
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=15 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
3140
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=77.5 % quyi daraja
P
o‘r
(306-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
3×5+6×4+31×3 40
ᱹˌˏ˵˕ 
= 3.3
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
3.3
×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
= 66 %
Guruhlar
O‘zlashtirish darajalari NavDPI
Yuqori
O‘rta
Quyi

---

305
36.8 %
34.2 %
29 %
306
7.5 %
15 %
75.5 %
P
o‘r
(305-guruh ) > P
o‘r
(306-guruh)
Hisob natijasiga ko’ra Navoiy davlat pedagogika institutidan 305 va 306
guruhlarni mos ravishda nazorat va tajriba guruhlariga ajratamiz. Keyinchalik
tajriba jarayonining 2- bosqichi tashkiliy tayyorgarlik bosqichi o’quv yilining
oktabr oyida amalga oshiridi.
Prognostik bosqichida aniqlangan muammo
asosida metodik va didaktik ta’minot ishlab chiqildi, ya’ni oliy ta’lim
talabalarining tanlangan ko’rsatkichi eng yuqori bo’lgan metodlar asosida dars
mashg’ulotlari rejalashtirildi va navbatdagi bosqich tajriba-sinov ishining amaliy
bosqichi o’quv yilining 3 oyi (noyabr, dekabr, yanvar) davomida reja asosida
tajriba-sinov maydoni ishtirokchilariga ingliz tilini intevsiv metodlar yordamida
o’qitildi.
Intensiv metodda o’tkazilgan darslarning natijasini bilish uchun tajriba
oxirida ham talabalardan sinov topshiriqlari olindi.
3.3 jadval
3.3-jadvalni diagrammada ifodalanishi
Tajriba sinov o‘tkazilgan
oliy dargohlar
Tajriba guruhlari
Talabalar
soni
O‘zlashtirish darajalari
Yuqori
O‘rta
Quyi
Guliston davlat pedagogika
instituti
3B-guruh (tajriba)
35
15
13
7
3C-guruh (nazorat)
30
12
10
8
Navoiy davlat pedagogika
instituti
305-guruh (nazorat)
38
15
15
8
306-guruh (tajriba)
40
19
16
5
11

---

ᱸˑ˕ˏˎ 
ᱹˑ˕ˏˎ 
Tajribadan keyingi natijalar
Guliston davlat pedagogika institutining
3 B-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1535
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=42.8 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1335
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=37.2 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
735
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=20 % quyi daraja
Bu qiymatlarga asosan guruhning o’rtacha o’zlashtirish darajasini topib
olamiz:
P
o‘r
(3B-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
15×5+13×4+7×3 35
ᱹˌˏ˵˕ 
=4.22
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4.22 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
=
84.5%
3 C-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1230
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=40 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1030
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=33.3 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
830
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=26.7 % quyi daraja
Bu qiymatlarga asosan guruhning o’rtacha o’zlashtirish darajasini topib
olamiz:
P
o‘r
(3C-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
12×5+10×4+8×3 30
ᱹˌˏ˵˕ 
=4.13
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4.13 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
=

---

82.6%
Guruhlar
O‘zlashtirish darajalari GulDPI
Yuqori
O‘rta
Quyi
3 B
42.8 %
37.2 %
20 %
3 C
40 %
33.3 %
26.7 %
- Navoiy davlat pedagogika institutining
306-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1940
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=47.5 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1640
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=40 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
540
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=12.5 % quyi daraja
Bu qiymatlarga asosan guruhning o’rtacha o’zlashtirish darajasini topib
olamiz:
P
o‘r
(306-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
19×5+16×4+5×3 40
ᱹˌˏ˵˕ 
=4.35
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4.35 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
=87%
305-guruhdan
C(%)
y.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1538
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=39.4 % yuqori daraja
C(%)
o‘.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
1538
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=39.4 % o’rta daraja
C(%)
q.d
=
ᱸˌˏ˵˕ 
838
ᱹˌˏ˵˕ ᱸˌˏ˵˕ 
×100
ᱹˌˏ˵˕ 
=21.2 % quyi daraja
P
o‘r
(305-guruh)
=
ᱸˌˏ˵˕ 
15×5+15×4+8×3 38
ᱹˌˏ˵˕ 
=4.18
C(%)
o‘r
=
ᱸˌˏ˵˕ 
4.18 ×1005
ᱹˌˏ˵˕ 
=
83.6%
Guruhlar
O‘zlashtirish darajalari NavDPI
Yuqori
O‘rta
Quyi
305
39.4 %
39.4 %
21.2 %
306
47.5 %
40 %
12.5 %
Ushbu tajriba natijasida shuni ko’rishimiz mumkinki, GulDPI ning tajriba
o`tkazilgan 3B-guruh dagi yuqori daraja qayd etgan talabalar 5.7 % dan 42.8 %

---

ga, o`rta daraja qayd etganlar esa 11.5 % dan 37.2 % ga va guruhning o`rtacha
o`zlashtirish darajasi 64 % dan 84.5 % ga o`sganini ko`rishimiz mumkin.
Ammo nazoratda bo`lgan 3C-guruh da bu ko`rsatgichlar sezilarli darajada
o`zgarmagan ya`ni, yuqori daraja qayd egan talabalar 36.6 % dan 40 % ga,
o`rta daraja qayd etganlar esa 30 % dan 33.3 % ga va guruhning o`rtacha
o`zlashtirish darajasi 80.6 % dan 82.6 % ga o`sgan.
NavDPI ning tajriba o`tkazilgan 306-guruh dagi yuqori daraja qayd etgan
talabalar 7.5 % dan 47.5 % ga, o`rta daraja qayd etganlar esa 15 % dan 40 % ga
va guruhning o`rtacha o`zlashtirish darajasi 66 % dan 87 % ga o`sganini
ko`rishimiz mumkin. Ammo nazoratda bo`lgan 305-guruh da bu ko`rsatgichlar
sezilarli darajada o`zgarmagan ya`ni, yuqori daraja qayd egan talabalar 36.8 %
dan 39.8 % ga, o`rta daraja qayd etganlar esa 34.2 % dan 39.4 % ga va
guruhning o`rtacha o`zlashtirish darajasi 81.5 % dan 83.6 % ga o`sgan.
3.4-jadval
Tajriba
guruhlari
Guruhning tajribadan
oldingi ko’rsatkichlari
Guruhning tajribadan
keyingi ko’rsatkichlari
3C
80.6 %
82.6 %
3B
64 %
84.5 %
305
81.5 %
83.6 %
306
66%
87 %

---

Tajriba guruhlarining intensive metodlar yordamida o’zlashtiradigan
bilimlar hajmini o’sish chizig’ining funksional yuzasi deb qarasak hamda yuzalar
farqini solishtirsak tajribani asl mohiyatini tushunish mumkin.
III bob yuzasidan xulosalar
Ushbu tajribani o’tkazib shuni xulosa o’rnida aytish mumkinki, matematik
tahlil natijalarini olish jarayonlarida holatlarga bevosita ta’sir ko’rsatuvchi
birlamchi parametrlarni qanchalik to’liqligicha oladigan bo’lsak natijaning
haqiqatga
yaqinligi
ham
shuncha
oshadi.
Qolaversa
tajriba
sifatida
o’raganiladigan talabalarni turli xildagi OTMlaridan, bilim darajalaridagi
farqlarni inobatga olib, hududiy birliklarda faoliyat yuritayotgan OTMlarida
tahsil olayotgan talabalarning kontengentlariga qarab ham tajriba guruhlarini
shakllantirish mavzu yuzasidan isbotlanishi lozim bo’lgan metodlarni samarali
ekanligini ko’rsatib berishga keng qamrovli imkon yaratadi. Tajriba davomida
shakllantirilgan sinov guruhlarini barcha imkoniyatlarini hisobga olgan holda

---

metodlardan foydalanish kerak. Tajribani ikkilamchi omili sifatida bir xil bilish
darajasidagi talabalardan guruh shakllantirib, ularni intensiv metodlar yordamida
o’qitish muassasaning reytingini oshirish ko’rsatkichi aniqlab keying bosqichda
bir guruhda tahsil olayotgan talabalarni intensiv o’qitishda olingan samaradorlik
ko’rsatkichlarini taqqoslab, ijobiy natijadorligi ko’p bo’lgan sinov guruhlari
shaklida guruhlarga ajratish mutloqo to’g’ri xulosa deb aytish mumkin.

---

Umumiy xulosa.
Ushbu dissertatsiya mavzusini chuqur o’rganib, bu mavzu yuzasidan oliy
ta’lim talabalari ishtirokida sinov jarayonlari o’tkazib quyidagi fikrlarni xulosa
o’rnida keltirish mumkin.
Hozirgi kunni olib qaraydigan bo’lsak zamonamizning barcha jabhalarida
islohotlar izchil olib borilib, ularning ijrosi yuzasidan tizimli ishlar amalga
oshirilib kelinmoqda. Bunday o’zgarishlarni shiddat bilan sodir bo’layotganini
faqat va faqat dunyo lokomativ mamlakatlari
va ular o’rtasidagi ilim-fan
taraqqiyoti, ilg’or texnologiyalar borasidagi o’zaro raqobatlar, yurtimizning
rivojlangan davlatlar qatorida bo’lishi uchun jahon hamjamiyatiga yuz tutishini
talab qilmoqda deb izohlash mumkin. Shunday ekan xorijiy mamlakatlardan
andoza olishimiz, ularning ilmiy va innavatsion yangiliklarini yurtimizga olib
kirishimiz, zamonaviy texnologiyalar hamda bozor iqtisodiyotidagi o’zaro
munosabatlarni to’liq ta’minlash uchun xorijiy tillarni o’rganish lozim albatta.
Xorijiy tillarni qisqa muddat davomida, yuqori samarada o’zlashtirish bu
vaziyatning ijobiy va maqbul yechimidir. Bunday natijaga erishish uchun xorijiy
tillarni intensiv o’qitish metodlaridan foydalanish lozim. Ushbu usulni tajriba-
sinovda erishilgan natijalardan izohlaymiz. GulDPIning tajriba guruhning 35
nafar talabalaridan 4 nafar o’rta darajadagi talabalar yuqori darajaga, quyi
darajadan 13 nafar talaba o’rta darajaga, qolaversa 9 nafar talaba quyi darajadan
o’rta darajaga keyin esa yuqori darajaga ko’tarildi. Nazorat gruppasidagi jami 30
nafar talabalardan 1 nafar o’rta darajadagi talaba yuqori darajaga, 2 nafar quyi
darjadagi talaba o’rta darajaga ko’tarildi. Intensiv metodlarda o’qitilgan tajriba
guruhining o’zgarish nisbatlarini butun oliy ta’lim muassasasi talabalariga
nisbatan olib qarasak: GulDPI 1850 nafar talabalardan 211 nafar talaba yuqori
darajaga, 687 ta talaba quyi darajadan o’rta darajaga ko’tarilishini tajribadan
aniqlash mumkin. Bu ko’rsatkichlar NavDPIning tajriba guruhning 40 nafar
talabalaridan 6 nafar o’rta darajadagi talabalar yuqori darajaga, quyi darajadan 16
nafar talaba o’rta darajaga, qolaversa 10 nafar talaba quyi darajadan o’rta darajaga

---

keyin esa yuqori darajaga ko’tarildi. Nazorat gruppasidagi jami 38 nafar
talabalardan 1 nafar o’rta darajadagi talaba yuqori darajaga ko’tarildi. NavDPIda
jami 3700 nafar talabalar tahsil oladi deb qarasak: 97 nafar talabalar o’rta
darajadan yuqori darajaga ko’tariladi.
Bu esa yurtimizda ilm-fanning jadal
rivojlanishiga, talabalarning o’qish davomida shakllanib yetuk mutaxassis kadrlar
bo’lib yetishishiga keng imkoniyat yaratadi. Bu ijobiy, samaradorlik
ko’rsatkichlarini yanada oshirish uchun intensiv metodlarni o’rta ta’lim maktab
bosqichlaridan o’quv protseslariga kiritishni ham taklif sifatida aytsa bo’ladi.

---