Hujjatchilikning boshlanishi va hujjat haqida ma’lumot

Hujjatchilikning boshlanishi va hujjat haqida ma’lumot.

Kishilik jamiyati shakllanishi bilanoq bu jamiyat a’zolari o’zaro munosabatlaridagi muayyan muhim holatlarni muntazam va qat’iy qayd etib berishga ehtiyoj sezganlar. Ana shu extiyojga javob sifatida, tabiiyki, ilk, ibtidoiy hujjatlar vujudga kelgan.

Bobilning miloddan avvalgi 1792-1750 yillardagi shoxi Xammurapining adolatpesh qonunlar majmui, undan ham qadimroq shox Ur – Nammu (miloddan avvalgi 2112-2094 yillar) ning qonunlari va boshqa manbalarning mavjudligi “hujjatlar” deb ataladigan tartibot vositalarining nechog’lik oils va murakkab tarixga ega ekanligini ko’rsatadi. Albatta, kishilik jamiyatining taraqqiyoti, ijtimoiy – iqtisodiy tuzilmalarining almashina borishi, aniqrog’i, kishilar orasidagi ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy munosabatlarning takomillasha borishi barobarida hujjatlar ham takomil topib brogan. Bugungi kunda fanga tariximizning turli davrlarida urxun – yenesey, sug’d, eskiuyg’ur, arab va boshqa yozuvlarda bitilgan juda ko’plab hujjatlar, umuman, yozma manbalar ma’lum.