Xo‘jalik jarayoni ro‘y berganda albatta hujjatlashtirilishi shart, masalan, tovar keltirish uchun asos bo‘lgan TTN (Tovar transport nakladnoyi), kassa kirimi va chiqim orderlari va hokazo. Bular bir xo‘jalik jarayonini o‘zida aks ettiradi, hamda dastlabki hujjatlarga misol bo‘ladi. SHu dastlabki hujjatlar tekshirilib, ular asosida yigmahujjatlar tuziladi va bu hujjatlar ma’lum bir davr ichida ro‘y bergan jarayonlar hisobot ma’lumotlar beradi. Yigma hujjatlarga tovar hisoboti, kassir hisobotini misol tariqasida keltirish mumkin. Hujjatlar yana ularni vazifasiga kura 5 turga ajratiladi. - Farmoyish beruvchi hujjatlar.
- Tasdiklovchi hujjatlar.
- Farmoyish-tasdiqlovchi hujjatlar.
- Ramiylashtirish hujjatlari.
- Axborot hujjatlari.
Dastlabki hujjatlar huquqiy kuchga ega bo‘lishi uchun qo‘yidagi majburiy rekvizitlarga ega bo‘lishi zarur: Dastlabki hujjatlar huquqiy kuchga ega bo‘lishi uchun qo‘yidagi majburiy rekvizitlarga ega bo‘lishi zarur: - hujjat (shakl) nomi, shakl kodi;
- tuzilgan muddati;
- xo‘jalik jarayonini mazmuni;
- xo‘jalik jarayoni summasi (so‘zda va sonda);
- xo‘jalik jarayoni uchun ma’sul shaxslar nomi,
- hujjatlarni to‘g‘ri rasmiylashtirilishiga javobgar shaxs nomi va imzosi.
Har bir hujjat shunday rasmiylashtirilgan bo‘lishi kerakki, unda amalga oshirilgan muomalalar haqida to‘la - to‘kis fikrga ega bo‘lish va uning isbotlovchi kuchini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan barcha ma’lumotlar mavjud bo‘lsin. Hujjatlarning tarkibiy unsurlari hisoblangan bu ma’lumotlar uning REKVIZITLARI deb nomlanadi. Rekvizit (lotincha reqnisitum) - bu kerakli, talab qilinadigan degan ma’noni anglatadi. Har bir hujjat shunday rasmiylashtirilgan bo‘lishi kerakki, unda amalga oshirilgan muomalalar haqida to‘la - to‘kis fikrga ega bo‘lish va uning isbotlovchi kuchini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan barcha ma’lumotlar mavjud bo‘lsin. Hujjatlarning tarkibiy unsurlari hisoblangan bu ma’lumotlar uning REKVIZITLARI deb nomlanadi. Rekvizit (lotincha reqnisitum) - bu kerakli, talab qilinadigan degan ma’noni anglatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
