Hujjatlartasnifi Reja

TUSHUNTIRISH XATI

Xizmatsohasidagi,xizmatgaaloqadormasalani,uningayrimjihatlarini yozma izohlovchi va muassas a (bo‘lim) rahbariga (ichki) yoki yuqori tashkilotga(tashqi)yo‘llanuvchihujjatdir.
Yuqoridagi ta’rifdan ko‘rinadiki, tushuntirish xati xuddi ma’lumotnoma vabildirishnomasingariichkivatashqixususiyatgaega.Keyingiholatda, ya’ni tushuntirish xati yuqori tashkilotga yuborilayotganda, u ko‘pincha birorasosiyhujjat(rejalar,hisobotlar,loyihalar)gailovatarzidabo‘lib,
mazkur hujjatni umuman yoki ba’zi o‘rinlarini qisman izohlab, tushuntirib beradi.Buxildagitushuntirishxati,shuningdek,muassasadabo‘libo‘tgan voqea-hodisaga, rahbarning ba’zi xatti-harakatiga, rejalashtirilgan ishlarningbajarilmayqolishigahamizohberadiyokidalillaydi.Demak,bu holdatushuntirishxatimustaqilhujjathisoblanmaydi.Shungaqaramay,u muassasa xos ish qog‘ozida rasmiylashtiriladi va rahbar tomonidan imzolanadi.
Ichki, boshqacha aytganda, shaxsiy tushuntirish xatlari asosan xodim
(ishchi, xizmatchi, kolxozchi, talaba) tomonidan, ba’zan bo‘linmalar rahbarlari tomonidan muassasa rahbari nomiga yoziladi. Unda ish (o‘qish) jarayonida xodim (talaba) tomonidan sodir etilgan ba’zi xatti-harakatlar (masalan ish yoki o‘ qishga kech qolish, kelmay qolish, reja yoki ayrim topshiriqni bajarmaganlik, belgilangan tartib -qoidalarga rioya qilmaganlik va boshqalar) va ularni keltirib chiqargan sabablar izohlanadi, dalillanadi.
Bevosita xodim (muallif) tomonidan imzolanadigan bunday tushuntirish xatioddiyvaraqqayoziladi.Shaxsiytushuntirishxatlariodatdamansabdor (rahbar) shaxsning talabi bilan yoziladi, chunki u keyinchalik xodim haqida muayyan qarorga kelish, unga nisbatan tegishli intizomiy jazo chorasi qo’llash yoki dalillar asosli (uzrli) bo‘lsa qo‘llamaslik uchun asos vazifasini o‘tashimumkin.

Umuman, tushuntirish xati quyidagi zaruriy qismlardan iborat bo‘ladi:

1. 
   Hujjatyo‘llanayotgantashkilotyokimansabdorshaxsningto‘liqnomi.
   
2. 
   Hujjatnitayyorlagan(yozgan)muassasayokishaxsningto‘liqnomi. 3.Hujjatturiningnomi(Tushuntirishxati).
   

4.Hujjat matni (mazmuni). 5.Imzo.
6.Sana (hujjat yozilgan vaqt).

Tashqi, xizmat yuzasidan korxona yoki muassasa nomidan yoziladigan tushuntirish xatlari xos ish qog‘ozida rasmiylashtiriladi, tabiiyki, muassasaning to‘liq nomi ushbu ish qog‘ozida aks etadi. Ichki tushuntirish xatlarida esa rahbarning yoki xodimning to‘liq nomi deganda, u ishlaydigan (o‘ qiydigan) bo‘linmaning nomi, shaxsning lavozimi, ismi, ota ismining bosh harflari va familiyasi nazarda tutiladi.

Zaruriy qismlari va yozilish shakli jihatidan tushuntirish xati arizadan deyarlifarqqilmaydi,tarkibiyqismlarningjoylashishihambirxil.Faqat shaxsiy tushuntirish xatining muallifi arizadagiday chiqish kelishigida emas,balkiqaratqichkelishigidarasmiylashtirilganma’qulroqdir.

3. Ish qog‘ozlariningyozilishi.

Taklifnoma – biror bir tantanali tadbirga taklif etish uchun qo‘llaniladiganyozmaaxborot.Taklifnomaningzaruriyqismlari: 1.Nomi(taklifnoma).

2. 
   Matn:
   

a)taklifnomaturigaqarab:taklifqilinayotganshaxsning familiyasi yoki ismi va otasining ismi; b)taklifqiluvchimuassassaningnomi;
v)qandaytadbirgataklifqilinayotganligi.

2. 
   Tadbirnio‘tkazilishsanasivavaqti.
   
3. 
   O‘tkazilishjoyi
   
4. 
   Imzo(tadbirnitashkiletgantashkilotningnomi).
   

Xatlar-muassasalarorasidagixizmataloqalariniamalgaoshiruvchiasosiy hujjatdir. Xat orqali bajariladigan masalalar ko‘lami keng bo‘lib, bunday yozishmalartushuntirishlar,xabarlar,taklifnomalar,iltimoslar,kafolatlar beriladi
yoki qabul qilinadi. Mazmun jihatdan tullicha bo‘lgan bunday hujjatlar umumlashtirilganholdaxizmatxatlarixususiyatlarigako‘rao‘zarofarqlanadi. Xatlarnibajaradiganvazifasigaqarabquyidagiturlargabo‘lishmumkin:

1. 
   javobxatnitalabqiluvchixatlar(da’voxatlar,so‘rovxatlar,iltimos
   

xatlar).

2. 
   javobxatnitalabqilmaydiganxatlar(ilovaxat,tasdiqxat,eslatmaxat, axborotxat,kafolatxatvaboshqalar).