I – laboratoriya ishi I. Laboratoriya ishlari texnikasi I. I. Ish tartibi

---

I – laboratoriya ishi 
I. LABORATORIYA ISHLARI TEXNIKASI 
 
I. I. ISH TARTIBI 
Kimyo laboratoriyasida ishlash vaqtida quyidagi qoidalarga rioya qiling: 
1. Darslikdan va lektsiyadan tegishli bo’limlarni, o’qib chiqing va laboratoriya 
ishining mazmuni bilan tanishing. 
2. Tajriba uchun kerak narsalar (idishlar, asboblar, reaktivlar) borligi 
aniqlanguncha tajriba boshlamang.
3. Tajriba o’tkazish vaqtida ishning qo’llanmada ko’rsatilgan tartibi va ketma 
– ketligiga rioya qiling. 
4. Hamma ehtiyot choralariga rioya qiling (kerak bo’lgan taqdirda, ishni mo’rili 
shkafda bajaring, yonuvchi va havfli moddalar bilan ishlaganda ehtiyot bo’ling). 
5. Tajribaning borishini diqqat bilan kuzating va uning tafsilotlarini bilib oling. 
6. Ish tamom bo’lgandan keyin, ish o’rnin tartibga soling. 
7. Kuzatilgan barcha hodisalarni va bo’lgan reaktsiyalarning tenglamalarini 
tajriba tamom bo’lishi bilanoq ish daftarlariga yozib qo’ying. 
8. Ish daftarlariga ish o’tkazilgan kunni, temaning nomini, ishning mazmunini 
yozing (asbobning sxemasi yoki rasmini chizing), kuzatish natijalari, reaktsiya 
tenglamalari, hisoblar va xulosalar va xulosalarni yozing. 
1.2. REAKTIVLARDAN FOYDALANISH QOIDALARI 
Eritmalar va quruq reaktivlar jips berkitadigan shisha tiqin, rezina yoki yog’och 
probka bilan berkitiladigan shisha idishlarda (sklyankalarda, bankalarda) saqlanish 
kerak. Reaktiv solingan har qaysi sklyanka yoki bankaga reaktivning nomi, sifat 
(«texnik», «toza», «analiz uchun toza», «ximiyaviy toza») va kontsentratsiya 
(eritmalar uchun) yozilgan etiketka yopishtirib qo’yilishi kerak. 
Reaktivlardan foydalanish quyidagi qoidalarga rioyaqilish kerak: 
1. Bajariladigan ish uchun reaktivdan qancha olish kerakligi aytilmagan 
bo’lsa, ularni mumkin qadar kamroq oling (bunday qilingan material ham, vaqt 
ham tejaladi). 
2. Ortib qolgan reaktivlarni shu reaktiv olingan idishga qaytarib solmang. 
3. Reaktivlardan kerakgi olingandan so’ng, o’sha zahotiyoq, banka yoki 
sklyankaning probirkasini tiqib, joyiga qo’ying. 
4. Quruq reaktivlarni muguz, chinni yoki metall qoshiqchalar yoxud shpatlar 
bilan oling. Ular hamma vaqt toza va quruq bo’lishi kerak; ishlatib bo’lgandan so’ng 
ularni filtr qog’oz bilan yaxshilab arting. 
5. Reaktivni pipetka bilan olsangiz, pipetkani yuvmay turib, unda boshqa 
sklyankadan reaktiv olmang.