I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

8
-С
10
kislotalari fraktsiyasini kislorod ta’sirida 40-
90°С harorat va 0,1-1,0 МПа bosim sharoitlarida a’ldegidlarning oksosintezini 
amalga oshirib olinadi (katalizatorlar –I, II yoki VIII guruh metallari).
Sun’iy yog’ kislotalarining C
12
-C
18
fraktsiyalari oksospirtlarni oksidlash 
yo'li bilan sintezlanadi. Masalan, 70-120
0
C gacha haroratda suvli gidroksid 
eritmalarida platina guruhi metallari ishtirokida yoki suyuq fazada mahsulotni 
saqlash uchun zarur bo'lgan bosim va 170-280
0
C harorat ostida suyuqlantirilgan 
isqor ta’sirida. Natijada sintez qilingan kislotalar parafinlardan sintezlangan 
kislotalarga nisbatan kamroq yon (hamroh) mahsulotlarni o'z ichiga oladi. 
Sun’iy yog’ kislotalarini olefinlardan Со
2
(СО)
8
ishtirokida sintez qilish 
usullari tobora ko’proq amaliy ahamiyat kasb etib bormoqda: 

---

106 

145-165
0
С harorat va 5-30 МPа bosim ostida gidrokarboksillash: 
RCH=СН
2
+ СО + Н
2
О → RCH
2
CH
2
COOH; 

165-175
0
С harorat va 5-15 МPа bosim ostida gidrokarboksillab, hosil 
bo’lgan efirni gidrolizlash:
Usbu usulning afzalliklari: kam bosqichli, kislotalar chiqishining yuqoriligi; 
Kamchiliklari: juda qiyin sharoitlar (texnologik tizimning murakkabligi), 
izomerlangan kislotalarning katta miqdorda (50% gacha) hosil bo’lishi, buning 
natijasida sun’iy yog’ kislotalarining yuqori narxi. 
Shuningdek, sun’iy yog’ kislotalarini kislotalar, masalan, H
2
SO
4
, HF, BF
3
ishtirokida 50-100
0
С harorat va 5-15 MPa bosim ostida olefinlarni