I b L i s d e V o r I q I s s a

---

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
1 
library.ziyonet.uz/ 
 
I
BLIS DEVORI 
(
QISSA
) 
Tohir Malik 
 
 
M
UALLIFDAN
 
Bir mamlakatga gʻanim hujum qilib, ikki aka-uka jangga otlanishibdi. Ular singillarini 
insof egasi hisoblangan bir tanishlariga qoldiribdilar. Qiz juda goʻzal ekan, u kishiga iblis 
vasvasa qila boshlabdi. Oxiri u odam gunohga botibdi-yu, “akalari kelsa nima deb javob 
qilaman?” deb qoʻrqibdi. Iblis “Qizni oʻldir-da, ogʻilxonaga koʻmib qoʻy, akalari 
kelganda “singillaring qochib ketdi”, deysan”, deb oʻrgatibdi. Shunday ham boʻlibdi. 
Akalar ajablanib turishganda iblis ularga boʻlgan gapni aytib beribdi, qiz koʻmilgan joyni 
koʻrsatibdi. Podshoh u odamni oʻlimga hukm qilibdi. Zinokor boʻyniga sirtmoq 
tashlanganida yana iblis paydo boʻlibdi. “Sen meni shu ahvolga solding!” debdi u odam 
nafrat bilan. “Sen mendan oʻpkalama, istasang seni oʻlimdan olib qolay. Shartim shuki, 
menga bir martagina sajda qilasan”. “Qanday sajda qilaman, boʻynim sirtmoqda-ku?” 
debdi u odam. “Sen menga sajdani niyat qil-da, boshingni men tomon egsang bas”, debdi 
iblis. Odam iblisning aytganini bajarib, boshini u tomon egib sajda qilgan ekan, sirtmoq 
tortilib, boʻgʻilib oʻlibdi - dunyodan iymonsiz ketibdi. 
 
Ha, iblis barchani shunday vasvasaga solib, yoʻldan chiqarmoqni istaydi. Uning oʻz 
olami bor. Ba’zilar “toʻgʻri yashayapman”, deb oʻylashadi-yu, biroq, shaytanat olamiga 
kirib borayotganlarini, oqibat esa iblis sirtmogʻiga tushib qolganlarini sezishmaydi. 
Yozuvchi Tohir Malikning “Shaytanat” asari kitobxonlarni shayton boshqaruvchi olam 
bilan tanishtirgan edi. Soʻng “Shaytanatning turfa olami” turkumida “Murdalar 
gapirmaydilar” kitobi nashr etilgan edi. Bu asarlarda ashaddiy jinoyatchilar hayoti 
qalamga olingandi. Shaytanat - faqat qotillar yoki oʻgʻrilar olami emas. Iblis har bir 
odamning ruhini parchalab, oʻz olamiga tortishga urinaveradi, ya’ni insonning ma’naviy 
olamini bulgʻashga intiladi. Oqibatda kimlarningdir ma’naviy olami qashshoqlashadi-da 
iblis taqdim etgan olamga kirib boradi. Ammo u oʻzini zinhor jinoyatchi hisoblamaydi. 
Holbuki... ruhlarni azobga qoʻyish ham jinoyatdir. 
 
“Bir qoringa siqqan bolalar bir hovliga sigʻishmaydi...” Bu maqolda qanchalar haqiqat 
bor? Ota-ona vafotidan keyin nima uchun farzandlar yuzkoʻrmas boʻlib ketadilar? 
Shaytanat olamiga kirib qolganlari uchun emasmi? Ota-onalari ruhi azob chekishini 
nechun oʻylamaydilar? Yozuvchi Tohir Malik mazkur yangi asarida siz, aziz kitob 
muhlislarini shu mavzuda bahs yuritishga da’vat etadi. Kitobga yozuvchining yangi 
yozgan hikoyalari bilan birga qayta tahrirdan chiqqan bitiklari ham jamlandiki, bularda 
ham iblis yetovidagi yoki undan nafratlanuvchi insonlar obrazi gavdalanadi.