I bob. Aholi va uning ijtimoiy tarkibi

II. Bob. MEHNAT RESURSLARI VA ULARDAN FOYDALANISH.

2.1.Mehnat resurslari.
Respublikada mehnat resurslarining soni ko’p, biroq ularning jami aholi tarkibidagi ulushi oz. Buning sababi tug’ilish va tabiiy ko’payishning yuqoriligidadir. Natijada, “demografik yuk” yoki mehnatga layoqatli aholi bilan mehnatga layoqatsizlar nisbati o’ziga xos. Masalan, agar Boltiq buyi davlatlarida oilada 3 kishidan 2 nafari ishlasa, bizda, aksincha, 6 kishidan 2 yoki 3 nafari ishlashi mumkin, xolos.
Rasmiy ma’lumotlarga qaraganda, 2018-yilda O’zbekistonda mehnat resurslar soni 18829,6 ming kishini, iqtisodiy faol aholi 14641,7 ming, iqtisodiyotda band bo’lganlar soni 13273,1ming kishini tashkil qildi. Ta’kidlash joizki, keyingi yillarda, noishlab chiqarish sohasida band bo’lganlar soni tezroq ko’payib bormoqda. Nodavlat sektorda band bo’lganlar 80 foizga yaqin. Barcha tuman va shaharlarda mehnat birjalari faoliyat ko’rsatmokda. Ular asosan “Bandlik” Davlat dasturini amalga oshirish bo’yicha qator ishlarni bajarishadi.
Mehnat yoshi: Erkaklar 16-60, Ayollar 16-55. Bu yoshi va sog'lig'i holati bo'yicha ishlashga qodir odamlar to'plami.
Mehnatga layoqatli yoshdagi aholi - bu yoshdagi mehnatga layoqatsizlar, shu yoshdagi nafaqaxo'rlar soni.
Mehnat resurslari-bu mamlakat aholisining iqtisodiyotda band bo'lgan yoki band bo'lmagan, lekin yoshi va sog'lig'iga layoqatli qismidir. Bu mehnatga layoqatli yoshdagi mehnatga layoqatli aholi, 16 yoshgacha bo'lgan mehnatga layoqatli o'smirlar, mehnatga layoqatli yoshdan kattalar, iqtisodiyotda band bo'lganlar yoki ishsizlar.
Shuningdek, hisobga olingan mayatnik migratsiya balansi. Tabiiy harakat - migratsiyani hisobga olmagan holda raqamni o'zgartirish. To'ldirish - o'smirlarning mehnatga layoqatli yoshiga kirishi va nogironlarni jalb qilish. Ketish - o'lim, nafaqaga chiqish, mehnatga layoqatli yoshdan chiqish va ishni tugatish va nogironlik. Intensivlikni tavsiflash uchun quyidagilar qo'llaniladi: tabiiy o'sish koeffitsienti va migratsiya o'sish koeffitsienti .