I боб. Жиноят ҳуқуқи махсус қисми тушунчаси, вазифаси, предмети ва тизими


Download 1.56 Mb.
bet95/127
Sana09.02.2023
Hajmi1.56 Mb.
#1182750
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   127
Bog'liq
3-Том. сунгги (2)

NOTABENE! _______________________________________________________
Зурлик ишлатиш деганда, жабирланувчини итариб юбориш, кулини кайириш, калтаклаш, дуппослаш, унинг баданига енгил ва уртача огир шикаст етказиш, яъни унинг жабирланувчига нисбатан жисмоний зурлик ишлатишни тушуниш лозим.________________________________________
Бундай холатларда айбдорнинг харакатларини жиноятлар мажмуасига кура ЖК шахсига нисбатан жиноятлар учун жавобгарликни назарда тутадиган моддалари буйича жазолаб булмайди. Зурлик рухи жихатдан хам булиши мумкин.
142-модда 5 кисми
Бостириб кирганда жабирланувчига нисбатан ишлатилган зурлик ЖК нинг 142-моддасида назарда тутилган жиноий илатлардан кура огирок жиноят хисобланмасагина юукоридаги холат назарда тутилади.
Жиноят зурлик ишлатиб турар жойга бостириб кириш вактидан бошлаб вужудга келган окибатлардан катъи назар, тамомланган деб топилади.
Агар турар жойга унда яшовчиларнинг эркига хилоф равишда зурлик ишлтиб гайриконуний равишда бостириб кириш мансабдор шахс томонидан содир этилганда, унинг харакатлари ЖК 206-моддаси буйича квалификация килинади.
Турар жой тушунчаси тогрисида 164-модданинг шархига каранг.
Бировнинг мол-мулкиниугирлаш максадида турар жойга кириш узгалар мол-мулкини угирлаганлик учун жавобгарликни назарда тутадиган тегишли моддалар доирасига киради ва ЖК 142-моддаси билан кушимча бахолашни талаб килмайди.


3. Хат ёзишмалар, телефонда сузлашув, телеграф хабарлари ёки бошка хабарларнинг сир сакланиши тартибини бузиш 143- модда.

ЖК нинг 143 моддаси фукароларнинг ушбу хукукидан фойдаланишининг жиноий-хкукий кафолати хисобланади.


Жиноятнинг бевосита объекти булиб фукароларнинг хат-ёзишмалари, телифонда сузлашув, телеграф хабарлари ёки бошка хабарларни сир саклаш хкукидан фойдаланишини таъминловчи ичтимоий муносабатлар киради.
Объектив томондан ЖК нинг 143 моддасида назарда тутилган жиноят. Хат –ёзишмаларои, телифонда сузлашу, телеграф хабарлари сир саклаш тартибини бузганда худди шундай жиноят учун маъмурий жавобгарлика аввал хам тортилган булса холатда ифодаланади.
Эгасининг розилигисиз ёки бундай танишув учун хукукий асоснинг йуклиги (жиноят-кидирув ишлари муносабати билан суд карори ёки пракурор санкцияси) хам тартибни бузиш хисобланади.
ЖПК нинг 166-моддаси (почта–телеграф жунатмалари арести) ва 167–моддаcи (почта-телеграф жўнатмаларини куздан кечириш ва олиш ) асосида почта-телиграф жунатмаларини хибисга олиш бу жунатмаларни куздан кечириш очиш холатлари факатгина пракурор санкцияси суд белгиларига кура амалга ошириши мумкин. Телефон сузлашувларини ёки бошка алока воситалаирда олиб борилаётган мулокатларни эшитиш хом пракурор санкцяси ёки белгилаши билан амалга оширилиши лозим 143-модда 3 кисми. Хат- ёзишмалари, телифон сузлашувлари, рухсатсиз ошкор этилиши вактидан бошлаб жиноят тамомланган деб топилади.
143- модда 4 кисми. Агар хат-ёзишмалар, телифон сузлашувлари, телиграф ёки бошка хабарларнинг сири жиноятни очиш, жиноятни аниклаш важиноятчини ушлаш максадида конунда белгиланган тартибда хукукни мухофаза килишидоралари томонидан бузилган холларда шахсларнинг харакатлари жинойи жазоланмайдиган деб топилади.
Мансабдор шахсларнинг гайриконуний харакатлари тегишли белгилар мавжуд булган холатда ЖК 205 ёки 206 моддаларида назарда тутилган мансаб ваколатини суиистеъмол килиш жиноятини вужудга келтириши мумкин. Агарда бу тартибга риоя килинмаса айбдор жиноий жавобгарликдан озод килинмайди. Субыктив жихатдан ЖК нинг 143- моддасида назарда тутилган жиноят англанган холда содир этилади. Шахс бегона хат–ёзишмалар ва бошка малумотлар билан таишёдганда, бегона телефон сузлашувларини эшитаёдганида фукароларнинг кониститутцион хукукини поймол этаётганини билади ва шуни химоялайди. Жиноятни квалификация килишда унинг сабаб ва максади ахамият касб этмайди, лекин жазо белгиланаёдган такдирда назарда тутилиши керак. Коп холарда жиноятни сабаби одди одамий кизикувчанликдан келид чикади. Курилаёдган жиноятнинг субъекти 16 ёшга тулган соглом, жисмоний шахс булади.



Download 1.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling