I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat


Download 2.62 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/146
Sana03.08.2023
Hajmi2.62 Mb.
#1664755
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   146
Bog'liq
7-sinf fizika uzb

Tayanch tushunchalar: yuklama, jismning vaznsizlik holati.
1. Agar jism gorizontal yo‘nalishda tezlanish bilan harakat qilsa, uning og‘irligi 
o‘zgaradimi?
2. Yerga qo‘nayotgan kosmik kema tormozlanganda, fazogirning og‘irligi qanday 
o‘zgaradi? 
1. Har birining massasi 400 g dan bo‘lgan ikkita kitob ustma-ust qo‘yilib, bir-
galikda 5 m/s
2
tezlanish bilan yuqoriga ko‘tarilmoqda. Ustidagi kitob ostidagi 
kitobga qanday og‘irlikda ta’sir ko‘rsatadi? Ular shunday tezlanishda yuqoridan 
pastga tushayotgan bo‘lsa-chi?
2. Massasi 500 kg bo‘lgan yuk: a) vertikal yuqoriga; b) gorizontal; c) vertikal 
pastga bir tekisda ko‘chmoqda. Bu hollarning har birida yukka ta’sir etuvchi 
og‘irlik kuchi va uning og‘irligi nimaga teng?
3. Massasi 3 kg bo‘lgan jism tezlanish bilan yuqoriga ko‘tarilib, og‘irligi 39 N 
ga yetdi. Jism qanday tezlanish bilan ko‘tarilgan?
30-§. 
YERNING TORTISH KUCHI TA’SIRIDA 
JISMLARNING HARAKATI
Gorizontal otilgan jismning harakati
Miltiqdan gorizontal yo‘nalishda otilgan o‘qning, motori o‘chib qolgan 
samolyotning yoki undan tashlab yuborilgan jismlarning harakat trayektori-
yasi qanday bo‘ladi, ular qayerga borib tushadi, degan savollarga javob 
topaylik.


109
V bob. Tashqi kuchlar ta’sirida jismlarning harakati
Faraz qilaylik, jism 80 m balandlikda-
gi minoradan yerga vertikal yo‘nalishda 
tashlandi. Havoning qarshiligi hisobga 
olmasa ham bo‘ladigan darajada kichik 
va g =10 m/s
2
deb olsak, h = gt
2
/2 for-
mula yordamida jism 1 s da 5 m, 2 s 
da 20 m, 3 s da 45 m, 4 s da 80 m 
masofani bosib o‘tishini ko‘rish mumkin. 
Endi jism baland minoradan υ
o
bosh-
lang‘ich tezlik bilan go rizontal yo‘na­
lishda otilsin (98-rasm). Bu harakatlar 
na tijasida u minoradan s masofa uz oq -
likka borib tushadi. Gorizontal yo‘na -
lishda otilgan jism harakatini tahlil qilib, unda ikkita ajoyib natijani 
kuzatish mumkin.

Download 2.62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   146




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling