I-bob. O’rta osiyoda davlat muassasalari va ularning davlat boshqaruvidagi o’rni

Kurs ishi davriy chegarasi sifatida asosan, Buxoro amirligi tashkil topgan
davrdan boshlab, ya’ni, XVIII asr ikkinchi yarmi – XX asrning 20- yillarigacha
Buxoro amirligidagi davlat muassasalari faoliyati yoritishdan iborat.
Kurs ishining maqsad va vazifalari. Bitiruv malakaviy ishining asosiy
maqsadi XVIII asrning o’rtalaridan va XX asrning
20-yillarida Buxoro
amirligi davlat muassasalari faoliyati yoritishdan iborat. Bunda quyidagi vazifalar
belgilangan: – XVIII asrning 50-yillari – XX asrning
20-yillari Buxoro
amirligidagi davlat muassalarini faoliyati va strukturasini o’rganish; – Buxoro
amirlidagi davlat muassasalarining Qo’qon xonligi va Buxoro amirligi davlat
muassasalari faoliyati bilan o’zaro solishtirish, taqqoslash; – XVIII asrning 50-
yillari va XX asrnin 20-yillari Buxoro amirlidagi davlat muassalarini
faoliyatini arxiv manbalari orqali yoritib berish; – bitiruv malakaviy ish yakuniga
ko’ra zarur xulosalar berish.
K u r s
ishi o’rganganlik darajasi. Buxoro amirligining davlat
muassasalari faoliyatini bugungi kungacha o’rganilmagan, ammo amirlik tarixining
u yoki bu jihatlarini bir qator sharqshunos, o’lkashunos va tarixchi olimlar

---

4
tomonidan muayyan darajada ilmiy tadqiqotlar olib borilganligini e’tirof etish
lozim. Jumladan, davlatchilik masalalari bo’yicha Ular qatorida xususan, E. K.
Meyendorf, A.A. Semenov, P.Ivanov, O.Chexovich, N.A.Xalfin, G.A.Mixaleva,
A.Vildanova, B.Iskandarov, A.R.Muhammadjonov, H.N.Bobobekov, Sh.Karimov,
M.Sodiqov, D.Valiyeva, I.G.Nizamuddinov, B.Xo’jayeva, B.Mannonov, Z.
Rahmonqulova, H.To’rayevlarning tadqiqotlarini
ko’rsatib o’tish mumkin
2
.
Mustaqillik yillarida yaratilgan Buxoro amirligi tarixiga oid ayrim ma’lumotlarni
bir qator tarixchilarining asarlaridan ham olish mumkin. Jumladan, H. Boboyev, Z.
Xidirov, R. Xoliqova, Yu. Shukurullayev, B. Xodjayeva, B. Eshov kabi olimlar
asalarini, Buxoroning 2500 yillik yubileyiga bag’ishlangan turli mavzudagi
3
risolalarni ham aytib o’tish lozim. Mazkur manbaalarda Buxoro amirligi
ijtimoiy – siyosiy hayoti, amirlikrning shajaraviy tarixi, xonlikning XX asrning
20 yillaridagi hayoti, xonlikning tugatilishi, “Yosh buxoroliklar” harakati hamda
xonlikdagi madaniy rivojlanish, ya’ni Rossiya imperiyasi bosqinidan keyin ham
Buxorodagi ijtimoiy-siyosiy, madaniy sohalar haqida qimmatli ma’lumotlar
keltirilgan.