I bob. Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishning zamonaviy konsepsiyalari

ichiga olgan model 
Axborot iqtisodiyoti rivojlanishining tashqi ko‘rinishlarini 
o‘z ichiga olgan uchinchi model, ta’limning juda past darajasi va 
umuman, aholining turmush darajasi pastligi, raqamli infratuzil-
maning yo‘qligi yoki ahamiyatsiz rivojlanishi bilan tavsifla-
nadi. Bundan tashqari, ushbu model qaysidir ma’noda firma 
darajasida ham, davlat darajasida ham biznes jarayonlarini bosh-
qarishning nochorligi bilan tavsiflanadi. 
Ushbu mamlakatlar qatoriga Afrika mamlakatlari va ba’zi 
Osiyo mamlakatlari kiradi. Ularning ixtisoslashuvi xalqaro bozor-
larga xom ashyo yetkazib berishdir. Ushbu mamlakatlarda iqti-
sodiy rivojlanishni tubdan isloh qilish, aholining ta’lim darajasi va 
turmush darajasini oshirishga yo‘naltirilgan ulkan investitsiyalarni 
kiritish zarur. 
 
1.1.4. Raqamli iqtisodiyotda ilg‘or texnologiyalaro‘rni 
Xalqaro elektraloqa ittifoqining ( XEI ) hisobotiga ko‘ra, 
axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasidagi eng 
rivojlangan davlatlar quyidagilar : 

Koreya Respublikasi ; 

Islandiya ; 

Daniya 

Shveytsariya ; 

Buyuk Britaniya ; 

Xitoy ; 

Shvetsiya ; 

Gollandiya ; 

Norvegiya ; 

Yaponiya. 
Raqamli iqtisodiyot va jamiyat indeksi (DESI) ko‘ra, eng ri-
vojlangan raqamli iqtisodiyoti Skandinaviya mamlakatlari, Bene-
lux, Buyuk Britaniya va Irlandiyadir.

---

13 
Yevropa Ittifoqi aholisining 98 foizi Internet tarmog‘idan, 84 
foizi 4G tarmog‘idan foydalanish huquqiga ega, 44 foizi esa aso-
siy raqamli ko‘nikmalarga ega bo‘lmaganlar qatoriga kiradi. 
Rivojlangan mamlakatlar yalpi ichki mahsulotidagi raqamli 
iqtisodiyotning ulushi 2010-yildan 2016-yilgacha 4,3% dan 5,5% 
gacha, rivojlanayotgan mamlakatlar yalpi ichki mahsulotida 3,6% 
dan 4,9% gacha o‘sdi.
"Katta yigirma" mamlakatlarida bu ko‘rsatkich besh yil 
ichida 4,1% dan 5,3% gacha o‘sdi. Yalpi ichki mahsulotda 
raqamli iqtisodiyot ulushi bo‘yicha jahon
rahbari Buyuk Britaniya-12,4%. 2016-yilda e’lon qilin-
gan Xalqaro ma’lumotlar korporatsiyasi tahlilchilarining 
tadqiqotiga ko‘ra, raqamli transformatsiya texnologiyalarining bu-
tun dunyo global xarajatlari har yili
16,8 foizga o‘sadi va 2019-yilga kelib 2,1 trln. AQSH dol-
larini tashkil etadi. 
Accenture konsalting kompaniyasining prognozlariga ko‘ra, 
2020-yilda raqamli texnologiyalardan foydalanish 1,36 trln. AQSH 
dollarini yoki dunyoning o‘nlab yetakchi jahon iqtisodiyotlarining 
yalpi ichki mahsulotidagi YaIMning 2,3 foizini tashkil etadi. Ri-
vojlangan davlatlarning yalpi ichki mahsuloti "raqamli iqtiso-
diyot" hisobiga 1,8 foizga, rivojlanayotgan mamlakatlar YaIM esa 
3,4 foizga o‘sadi. 
Raqamli iqtisodiyotning kelajakdagi rivojlanishi bir qator 
ilg‘or texnologiyalarning muvaffaqiyatiga bog‘liq bo‘ladi. 
Bunday beshta texnologiyani ajratib ko‘rsatish mumkin: 

5G - aloqa; 

3D - bosma; 

blokcheyn ; 

sun’iy intellekt ( AI ) ; 

virtual haqiqat.
Sanab o‘tilgan texnologiyalar rivojlangan mamlakatlarning 
strategik hujjatlarida belgilangan eng muhim rivojlanish yo‘na-
lishlaridan biridir. 

---

14 
Ko‘rsatib o‘tilgan texnologiyalar jadal rivojlanish bos-
qichida, ular yildan-yilga takomillashmoqda. Har bir texnolo-
giya iqtisodiyotning bir qator an’anaviy sanoat tarmoqlariga va 
umuman biznesga tubdan ta’sir ko‘rsatishi mumkin .
Tanlangan ilg‘or texnologiyalarni istiqbollari ko‘rib chiqaylik.
5G –aloqa - ( ingliz tilidan. beshinchi avlod ) . 
Beshinchi avlod mobil aloqa standarti (5G) – bu texnologi-
yaning rivojlanishidagi yangi bosqich bo‘lib, u radioga kirish tar-
moqlari orqali Internetga kirish imkoniyatlarini kengaytirishga 
mo‘ljallangan . 
5G texnologiyasi quyidagi vazifalarni hal qilishga mo‘l-
jallangan: 

mobil trafik o‘sishi ; 

tarmoqqa ulangan qurilmalar sonining ko‘payishi ; 

yangi xizmatlarni joriy etishda kechikishlarni kamaytirish ; 

chastota spektrining yetishmasligi . 
Katta shaharlarda keng tarqalgan mobil aloqa tizimlari LTE 4G 
- 2665 MGts tarmoqlarida 100 Mbit / s gacha tezlikda ishlay-
di. Yanada o‘sish millimetr to‘lqinlar foydalanish bilan bog‘liq - 1 -
100 gigagerts, masalan, harbiy noyob xususiyatlarga ega va keng 
ishlatiladi. Yangi tarmoqlar 10 Gbit / s gacha tezlikni ta’minlay 
oladi.