I-bob. Urushdan keyingi iqtisodiyot 1 Yigirma yillik inqiroz

Koreya Respublikasining mehnat resurslari

2004 yilda Janubiy Koreyadagi korxonalarda 15 milliondan ortiq xodimlar ish bilan ta'minlandi, bundan tashqari 7,8 million o'z-o'zini ish bilan band bo'lganlar bor, ulardan 60% xizmat ko'rsatish sohasiga, 30% esa sanoatga tegishli. Mamlakatda ishsizlik past - iqtisodiy faol aholining 1963 yildagi 8,230 million kishidan 2004 yildagi 23,370 million kishiga o'sishi bilan ko'p yillar davomida ishsizlik darajasi 2 foizdan oshmadi.
Ijtimoiy va mehnat munosabatlarining zamonaviy tizimi 2004 yilda nihoyat shakllandi. 2004 yil 27 dekabrda "Xodimlarning pensiya ta'minoti to'g'risida" gi qonun kuchga kirdi, unda xodimlar uchun mablag 'bilan ta'minlangan pensiya sug'urtasi tartibi joriy etildi. Xuddi shu yili qonunchilikda ilgari mavjud bo'lgan olti kunlik 44 soatlik ish haftasining o'rniga besh kunlik 40 soatlik ish haftasi joriy etildi.
20-asrning so'nggi o'n yilliklarida ishchi kuchining tarkibi sezilarli darajada o'zgardi - mamlakatda tug'ilishning umumiy darajasi nihoyatda past va qarishdagi jamiyat muammosi juda katta. Shuni hisobga olib, 90-yillarda Janubiy Koreya ishchilar etishmasligiga duch keldi. 21-asrda aholining keksayishi va ishchilar sonining nisbatan kamayishi sababli vaziyat yanada yomonlashishi kutilmoqda.
1988 yilgi Olimpiadadan oldin mamlakatda chet elliklar kam edi va chet el ishchilarining ish bilan ta'minlanishi ham past edi. Keyingi yillarda Janubiy Koreya iqtisodiyotiga chet el ishchilarini jalb qilish va ulardan foydalanish kengaytirila boshladi. U turli xil korxonalarda, birinchi navbatda, iflos, qiyin va xavfli ish turlarini bajarish bilan shug'ullanishni boshladi. Natijada 1993 yilda chet ellik ishchilar kichik va o'rta korxonalarda ish bilan band bo'lganlarning taxminan 25 foizini tashkil etdi. 1990-yillarda, ayrim tarmoqlarda ishchi kuchi etishmasligi sababli, Janubiy Koreya tobora ko'proq mehnat resurslarini import qiluvchi mamlakatga aylana boshladi. Janubiy Koreyaning migratsiyasining o'ziga xos xususiyati sifatida iqtisodchilar malakali ishchi kuchi immigratsiyasini ham ta'kidlashadi, chunki mamlakatda unga talab ortib bormoqda.
G'arbiy davlatlar G'arb davlatlari bilan savdo aloqalari asosan AQSh va Evropa Ittifoqi bilan iqtisodiy sheriklikni o'z ichiga oladi.
Qo'shma Shtatlar Janubiy Koreyaning asosiy iqtisodiy hamkori. Bundan tashqari, Janubiy Koreya AQShning savdo sheriklari ro'yxatida ettinchi, Italiya va Frantsiya kabi Evropaning ko'plab rivojlangan davlatlaridan oldinda va AQShdan import qiluvchi mamlakatlar ro'yxatida oltinchi o'rinda turadi. Bundan tashqari, Janubiy Koreya Amerika kompaniyalarining investitsiyalari uchun jozibali mamlakatdir - 1996 yildan 2003 yilgacha AQSh Janubiy Koreya iqtisodiyotiga 20 milliard dollar sarmoya kiritgan. 2003 yilda Qo'shma Shtatlar Janubiy Koreyaning eng yirik savdo hamkori va ettinchi yirik eksport bozori edi.
Ikki mamlakat o'rtasidagi o'sib borayotgan iqtisodiy aloqalar, shu bilan birga, savdo siyosatidagi ko'plab kelishmovchiliklar bilan birga keldi. Ushbu tortishuvlarning intensivligi 1980-yillarning oxiri va 1990-yillarning boshlarida, shu jumladan Janubiy Koreyaning 1997 yilgi inqirozdan keyin Xalqaro valyuta fondidan olingan 58 milliard dollarlik qarzni qoplash uchun bir qator bozor islohotlarini amalga oshirishi natijasida sezilarli darajada kamaydi. yil 21-asrning boshlarida ikkala mamlakat ham ziddiyatli vaziyatlarni yumshoqroq hal qilishga intilmoqda. Bunda 2001 yil boshida tuzilgan ikki tomonlama savdo shartnomalari muhim rol o'ynadi.
Xuddi shu davrda Janubiy Koreya va Evropa Ittifoqi mamlakatlari o'rtasida bir qator savdo shartnomalari imzolandi, bu ikki mintaqa o'rtasidagi tovar ayirboshlashning o'sishiga turtki bo'ldi. Savdo hajmi 46 milliard evroni tashkil etdi va o'n yil ichida ikki baravar ko'paydi. Biroq, o'zaro savdo-sotiqning ba'zi masalalari haligacha hal qilinmagan. XXI asrning boshlarida ilm-fan va ilmiy intensiv texnologiyalar sohasidagi o'zaro manfaatli almashinuv jarayonlarini tezlashtirishda eng katta yutuqlarga erishildi (bilasizki, Janubiy Koreya o'zining yalpi ichki mahsulotining 3 foizini ilmiy tadqiqotlarga sarflaydi). 2005 yilda ilmiy va texnik sohalarda almashinuv bo'yicha ikki tomonlama muzokaralar bo'lib o'tdi. Janubiy Koreya, shuningdek, Evropa Ittifoqi tomonidan boshlangan ba'zi global loyihalarda, xususan Galiley va ITER loyihalarida ishtirok etadi.
Sharq mamlakatlari, xususan Sharqiy Osiyo Janubiy Koreyaning asosiy savdo sheriklari hisoblanadi. Ushbu mamlakatlar bilan umumiy savdo aylanmasida uchta mamlakat ajralib turadi - Xitoy, Yaponiya va Janubiy Koreyaning asosiy neft etkazib beruvchisi bo'lgan Saudiya Arabistoni.
21-asrning dastlabki yillarida Sharqiy Osiyo mintaqasida savdo keskin o'sdi. Mintaqaning etakchi davlatlari (Janubiy Koreya, Yaponiya va Xitoy) 20-asr oxirlariga qaraganda ancha ochiqlashdi. Agar 1991 yilda ushbu uch davlat o'rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 56 milliard dollarni tashkil etgan bo'lsa, u holda 2004 yilda u 324 milliarddan oshdi.Janubiy Koreya va Xitoy va Yaponiya o'rtasidagi tovar aylanmasining o'sishi 2000 yildan 2004 yilgacha bo'lgan davrda boshqa barcha mamlakatlar bilan savdo aylanmasining o'sishidan ikki baravar yuqori bo'ldi. Hozirgi vaqtda mintaqadagi savdo kontsentratsiyasi Evropa Ittifoqiga qaraganda yuqori, garchi mintaqa mamlakatlari o'zaro munosabatlar uchun Evropadagidek qulay qonunchilik bazasiga ega emaslar.

XULOSA
Korea Train Express (KTX) deb nomlanuvchi tezyurar temir yo'l Seul va Busan o'rtasida Cheonan, Asan, Daejon va Daegu orqali harakat qiladi. Temir yo'lda Frantsiyaning TGV texnologiyasi qo'llaniladi. Ish 2004 yilda boshlangan va 2010 yilda o'zining loyihaviy quvvatiga etadi. Poezdlar 300 km / soat tezlik bilan maxsus temir yo'lda harakatlanishi mumkin. KTX loyihasi Frantsiyaning TGV texnologiyasiga asoslangan, ammo yo'l komponentlariga nisbatan bir oz farqlarga ega. Bu asosan shpallar (monoblok) va mahkamlagichlar (Pandrol e-Clip). Bu Koreyada o'tkazilgan tegishli tadqiqotlar va sinovlarning natijasi edi. 2 - 3 yillik ishdan so'ng, salbiy natijalar bo'lmaganligi sababli ishonch paydo bo'ldi. Xulosa qilishimiz mumkinki, bu yo'l barcha umidlarni qondirdi. Yo'lni yotqizish va texnik xizmat ko'rsatish bo'yicha frantsuz texnologiyasi va texnikasi Koreya sharoitlariga eng mos keladi. Yo'lning asfaltlanish tezligi va geometrik parametrlari Evropaning ko'plab mamlakatlaridan taqqoslanadigan yoki hatto yuqori. Boshqa mamlakatlar bilan taqqoslaganda harakatlanuvchi tarkibga ta'sir qilish va atrof-muhit harorati funktsiyasi sifatida yo'lning elastikligini aniqlash uchun ma'lum o'lchovlar o'tkazildi. Natija ijobiy bo'lib, yana barcha kutilgan natijalarni qondirdi. Loyihaning yana bir maqsadi eng so'nggi texnologik yutuqlarni o'zlashtirish va ularni Koreya temir yo'l sanoatida joriy etish edi. Bunday yangi texnologiyani tatbiq etishning misoli - sinov yo'lida muvaffaqiyatli ishlangan elektron klipli temir yo'l tutqichini Pandrol FASTCLIP tutturucusuyla almashtirish. O'rnatish moslamalari Test Track-da va keyingi qismning elektron kliplar o'rnatilgan qismida almashtirildi. Qopqoqlarni almashtirish butun balast trassasi bo'ylab amalga oshiriladi. Reylarni mahkamlagichlarni almashtirish FASTCLIP tizimining e-Clip mahkamlash bilan taqqoslaganda erishgan soddaligi va arzonligi bilan ta'minlanadi. Elektron klip tizimidagi trekka o'xshash FASTCLIP tizimi yo'lga qo'yilishidan oldin laboratoriyada sinovdan o'tkazildi. Barcha Pandrol FASTCLIP bog'lanish komponentlari Koreyada ishlab chiqarilgan.

O’rta asrdagi Yaponiya Osiyodagi qo’shni mamlakatlar - Xitoy va Koreya bilan madaniy va iqtisodiy aloqada bo’lib rivojlanadi. Madaniyatning ba`zi elementlarini, jumladan yozuvni, buddizm, konfutsizm singari diniy oqimlarni Yaponiya Xitoydan o’zlashtirgan. Yaponiyaliklar bilan Evropaliklar 16 asrning 40 yillaridan boshlab qiziqadi. 1542 yilda Kyu Syu orolining Janubiy qirg’oqlarida ilk bor portugaliyaliklar paydo bo’ldi. SHu vaqtdan boshlab bir necha yil davomida Portugaliya kemalari tez-tez Yaponiyada bo’ldilar. Portugaliyaliklar Yaponiyaga qurol - yaroq etib, u erdan oltin olish evaziga Yaponiya bilan savdo - sotiq munosabatlarini o’rgandilar. 1549 yildan boshlab Yaponiyada katolik missionerlar o’z faoliyatlarini boshlab yubordilar. Missionerlar va savdogarlar ba`zi bir yapon feodallariga tayanar edilar. Bular evropaliklar kelib turadigan port shaharlarida joylashgan rayonlarning hukmdorlari edi. Ular Yaponiyaning tashqi savdosi kengayishi evaziga juda katta daromad olar edilar. SHuningdek Yaponiya feodallari Evropa qurolli olishishdan katta manfaatdor edilar. XVI asrning 80 yillarida Kyu Syu orolida 100 mingta xristian bor edi. XVII asrning boshlarida esa Yaponiyada ingliz va Gollandiya savdogarlari faollasha bordilar. Evropaliklarning Yaponiyada paydo bo’lishi u erda markazlashgan feodal davlat tuzish bilan bir vaqtda to’g’ri keladi. XVI asrning oxiri XVII asrning boshlarida bu uchun iqtisodiy va siyosiy shart-sharoit yuzaga keldi. Oldingi yuz yilliklarda sekin-asta bo’lsada shaharlar rivojlandi, savdo-sotiq kengaydi va ishlab chiharish kuchlari bosib bordi. To’xtovsiz yuz berayotgan dehqon qo’zg’olonlari feodallarni o’z kuchlarini birlashtirishga undardi. Markazlashtirish g’oyasining kuchaytirishga shuningdek Evropa kolonizatorlarining xavfi ham sabab bo’ldi. Feodal Yaponiyada imperatorlik hokimiyat o’ziga xos mavqeda edi. Sinfiy jamiyatga o’tish davrida yuzaga kelgan, Mikado yoki Tenno unvonida bo’lgan Yaponiya imperatorlari dinastiyasi ko’shini yuz yilliklarda mavqeini saqlab qoldi. Sintoizm ("xudolar yo’li") nomli yapon dini quyosh xudosi Amaterasuning avlodi bo’lgan Mikadolarning ilohiy kelib chiqishini e`tirof etardi. Lekin imperatorlar hukmdorligi nomigagina edi. Bu sharoitda feodal taraqqiyotni tugatish uchun kurash imperatorlik hokimiyatni mustahkamlash yo’lidan emas, ba`zi bir feodal guruhlarining mamlakatni nazorat qilish uchun kurash tusini oldi. XVII aerning boshlarida Ie Ya Su Tokugava butun Yaponiyaning udel knyazlarini o’z hukmdorligiga bo’ysundirdi va "taysegun" - "buyuk sarkarda" "bosh qo’mondon" nomli merosiy bo’lgan Syogun unvonini qabul qildi. SHu vaqtdan boshlab 250 yildan ortiqroq yil davomida Yaponiyani Tokugava Syogunati dinastiyasi boshhardi. Syogun mamlakatning cheklanmagan hukmdori edi. Ilohiy imperatorga turli xil marhamatlar ko’rsatdilar. Quyosh va oy o’z yo’llarida davom etganliklari kabi, imperator o’z yuragi daxlsizligini caqlab qolishi shart - deb ta`kidladilar. Tokugovachilar. Shuning uchun u osmondagidek, saroyda yashaydi. Syogun barcha davlat majburiyatlarini belgilaydi va hukumat ishlarini imperatorlar hal qilishiga muxtoj emas. To’rt dengiz o’rtasidagi er besaranjom bo’lsa, bu syogunning gunoxidir. Uchinchi syogun Iemitsu Tokugava (1823 - 1651) davrida yuzaga kelgan syogunat rejimi markazlashgan feodal davlat shaklida edi. Tokugava syogunati davrida feodal munosabatlar XVII asrda Yaponiya territoriyasi asosan uch orolni o’z ichiga oladi. Bular Xansyu, Kyusyu, Sikonu va sho’nga yakin bo’lgan boshqa orolchalar edi. Xokkaydo oroliga yurish qilgan Yaponiyaliklar orolning janubiy qirg’ogini egalladilar. XVII asrning boshida Yaponiya aholisi 17 millionni tashkil qilardi. Oxirida esa 25 million kishini tashkil qilardi. Tokugava Yaponiyasida erning xo’jayinlari syogun, feodallar, xram va monastirlar edi. Yaponiya erlarining yaroqli qismini Tokugava uylari ixtiyorida edi. Mamlakatning qolgan erlariga udel knyazlari xo’jayin edi. Asosiy feodal sinflar Tokugava davrida bir necha razryadga bo’lingan edi. Kiotoning imperatorlik poytaxti saroy a`yonlari alohida guruhni-kugeni tashkil qilardi. Kuge a`zolari xo’jako’rsinga imtiyozli mavqega ega bo’lsalar xam, er egasi emas ular imperator singari syogundan xizmat haqda olar edilar. Ko’pchilik harbiy dvoryanlik vakillari samuraylarni (xizmatchilarni) tashkil qilib, "buke" ya`ni harbiy uylarga harashli edilar. Uning yuqori qismini dayme knyazlari tashkil qilardi. Tokugava davrida erlari 10 ming koku (1 ming 500 tonna gurunchga teng) daromad keltiradigan feodallar daymelar hisoblanardi. Daymening bir qismi - fuday dayme Syogunat tashkil topgunga qadar Tokugava uyining ittifoqchilari edi. Syogunat tashkil qilingandan so’ng ular syogunlarning ishonchlk kishilari va tayanchlari bo’ldilar.
Daymening boshqa qismini, ya`ni todzoma daymeni (begona daymelar) ilgari Tokugavaga qarshi kurashgan boy knyazlar tashkil qilardi. Syogunat o’rnatilgandan so’ng ular Tokugava hukumati nazoratiga o’tdilar. Lekin o’z knyazliklariki boshharishda todzama daymenlari mustaqillikni saqlab qoldilar. Ko’pchilik samuraylarning erlari yo’q edi. Ko’pchilik samuraylar qashshohlashib ketgan edi. Syogun, knyazlar va samuraylar ekspluatatsiyasi va katta soliqlar evaziga yashardilar. Tokugava syogunatining asosiy vazifasi dehqonlarni ezish edi. Vundak maqsad Tokugava rejimi dehqonlarning qarshiligini sindirishdan iborat edi. Yaponiya tarixchisi Eydziro Xondzening yozishicha, aholi qo’l va oyog’idan "bog’lab" qo’yishgan edi, ularga hamma narsa cheklangan, ular go’yo soliq to’lash uchun yashardilar. Hatto gurunch iste’mol qilish dehqonlarga ta’qiqlangan edi. Bu narsalar yapon dehqonchiligining halokatiga olib keldi. "Yapon shaharlari, hunarmandchilik va savdo" mamlakatning Tokugava rejimi tomonidan birlashtirilishi savdoning rivojlanishi va yapon shaharlarining o’sishiga turtki bo’ldi. Tokugava davrida Yaponiyada 200 dan ortiq shahar va shahar tipidagi posyolkalar bor edi. Edo, Osana, Kioto kabi yirik shaharlar 100 minglab aholiga ega edi. Yaponiya shaharlarining hunarmandchilik mahsulotlari bozori chaqqon edi. Hunarmandlar soliq to’lashga mabur edilar. Hunarmandlarni ezish hisobiga oldi-sotdi ishlarining roli oshdi. XVII asrda kapitalistik tipdagi ayrim manufakturalar paydo bo’ldi. SHaharlarda past tabaqa savdogarlarining ta`siri kuchli edi. Tokugava davridagi Yaponiya iqtisodiyotida savdo asosiy rol o’ynardi. Savdo shahardan tashhari qishloqlarni ham hamrab oldi. Yirik savdogarlar knyazlardan gurunchni sotib olar edilar. Dehqonlarning ekspluatatsiya qilinishi, feodal munosabatlarning inqirozi davrida Tokugova syogunati hukum surdi. Tokugova rejimining asosiy maqsadi eziluvchilar sinfini nazoratda ushlash edi. Aholi quyidagi 4 tabaqaga bo’lingan edi.
1. Samuraylar.
2. Dehqonlar.
3. Hunarmandlar.
4. Savdogarlar.
Samuraylarning imtiyozli mavqei esga solinib turardi. Tokugava qonunlaridan birida shunday deyilgan edi: Agar oddiy harbiylarga yoki boshqa saroy a`yonlariga hurmatsizlik, itoatsizlik qilsa, chopib tashlanadi. Mutlaq feodal rejimini caqlab qolish maqsadida syogun hukumati obro’li 5 nafar knyaz oqsoqollari tomonidan boshhariladi. Oqsoqollar davrida "yosh boshliqlar kollegiyasi mavjud bo’lib ular ma’lum ministrliklarni boshharar edi. " M E Ts U K E " (“mustahkam ko’z”) nomli amaldorlar ham katta huquqga ega edi. Ular yuqori lavozimdagi shaxslarni yashirincha kuzatar edilar. Poytaxtdan tashhari joylarda mahalliy garnizon bopshliqlari bo’lmish hukumat vakillari boshharar edi.
Tokugava syogunati Yaponiyaga Evropaliklarning kirib kelishi davrida yuzaga keldi. XVII asrning 30 - yillarida syogun Iemiku Tokugava xukumati Yaponiyani tashqi dunyodan izolyatsiya (o’rash) maqsadida bir qancha chora - tadbirlar qo’lladi. Evropaliklarni mamlakatdan chiharib yuborish va xristianlikni ta`qiqlash to’g’risida farmonlar chiqdi. 1640 yilda Yaponiyada portugaliyaning Asminya (Makao) missiyasi taqiqlashlarni qayta ko’rib chiqish haqida syogunatga murojaat qiladi, lekin missiya a`zolarining ko’pchiligi qatl qilinadi va tirik qollganlari bilan quyidagi mazmunda xat jo’natiladi. Portugaliyaliklar, bizni bu dunyoda yo’q deb o’ylamanglar. Yaponiya qirg’oqlariga kelgan kemalar yo’q qilinib, kema a`zolari o’ldiriladi. Yaponiyaliklarga esa mamlakatni tark etish esa o’lim bilan tugaydi. Bu ishlardaya maqsad Yaponiyada evropaliklarning kirishiga yo’l qo’ymaslik va feodal tartibning saqlab qolinishi edi. Syogun va feodallar, agar Evropa bilan aloqa qilinsa, ularning rejimlari barbod bo’lishidan qurhar edilar. "Yopiq mamlakat" siyosati asosan 1637 yilda Nagasaki yaqinidagi Simabarada ro’y bergan dehqonlar qo’zg’olonidan so’ng kuchaytirildi. Bu qo’zg’olon janubiy Yaponiyaga kirib kelgan katolik missionerlar olib kelgan xristianlik bayrog’i ostida o’tdi. "Yopiq, mamlakat" so’ng Evropa bilan savdo aloqasi tugadi.
XVII va XIX asrning birinchi yarmida maorif va fan sohasida o’sish boshlandi. Samuray bolalari va knyaz' bolalari o’qitiladigan hukumat maktablaridan tashhari, shaharlarda shaxsiy maktablar ham paydo bo’la boshladi. XVIII asrda bu maktablar soni 270 taga etdi. Ular orasida texnik mutaxassislik va meditsinadan saboq beradigan o’quv yurtlari bor edi. Segun poytaxtida amaldorlar tayyorlaydigan akademiya bor edi. 1762 yilda "evropacha bilimlarni" o’rganadigan o’quv yurti ochildi. By ikki o’quv yurti oliy maktablarning boshlanishi edi. Tokugava davrida matematika maktabini yaratgan Tokakadzu Seni (1642 - 1708) buyuk olim edi. XVII asr boshida Yaponiyada gazetalar nashr qilina boshlandi.
Yaponiyaning Tokugava tomonidan markazlashtirilishi ishlab chiharish kuchlarining o’sishiga olib keladi. XVII asr davomida ekin erlar kengaydi, qishloq, xo’jalik texnikasi rivojlandi. Xunarmadchilik rivojlandi. Ichki savdo kengaydi. SHu asosda Yaponiyaning feodal iqtisodiyotida kapitalistik hayot tarzi yuzaga keldi. Ishlab chinarish kuchlari feodal iqtisodiyotning ichki harama - qarshiligi evaziga o’sib bordi. Mutlaq feodal tartib o’rnatishlar XVIII asr o’rtasiga kelib iqtisodiy turg’unlikka olib keldi. Soliqlar bir necha yil oldin olindi. Bu esa dehqonlar qo’zg’oloniga olib keldi. Bu qo’zg’olonlar to’lqini XVIII asr - XIX asrning boshida butun Yaponiyani hamrab oldi.
XVI11 asr oxiridan boshlab dehqon qo’zg’olonlari bilan bir qatorda shaharlik qashshohlarning feodadlarga qarshi chiqishlari yuz berdi.
1787 yilda Osaka aholisi gurunch narxining balandligi sababli qo’zg’olon ko’tardi. Keyin esa "Gurunch qo’zg’oloni" nomini olgan ommaviy chiqishlar Yaponiyaning boshqa shaharlarini ham hamrab oldi.
Asosiy sanoat tarmoqlari: qora va rangli metallurgiya, mashinasozlik, kimyo sanoati. Qurilish materiallari ishlab chiqariladi, yogʻochni qayta ishlovchi, kimyo va neft kimyosi, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoat tarmoqlari bor. Qishloq xoʻjaligida dehqonchilik ustun turadi. Yerlarga ishlov beriladi va sugʻoriladi. Sholi, texnika ekinlari, dukkaklilar, paxta, tamaki va boshqalar yetishtiriladi. Plantatsiyalarda jenshen, bogʻdorchilik, sabzavotchilik rivojlangan. Yirik shoxli qoramollar, choʻchqachilik, parrandachilik, baliqchilik tarmoqlari bor. Temir yoʻllarning uzunligi — 4915 km dan ortiq, shundan 3500 km elekrtlashtirilgan, avtomobil yoʻllari — 31200 km dan ortiq. Dengiz portlari: Vonsan, Chxonjin, Nampxo, Xinnam. Tashqi aloqalar aylanmasining hissasi 80 % dan ortiq. Metallurgiya, kimyo, mashinasozlik, togʻ-kon sanoati mahsulotlari, baliq mahsulotlari, mevalar eksport qilinadi. Hamkorlari: Xitoy, Yaponiya, Rossiya, Germaniya. Pul birligi-vona.KXDR xalq hukumati yillarida mustamlaka mamlakatdan industrial-agrar sotsialistik mamlakatga aylandi. Iqtisodiy rivojlanishi sotsialistik mamlakatlar bilan hamkorlikda olib borildi. Sanoat xissasiga sanoat mahsulotlari va qishloq xoʻjalikning ¾ qismi toʻgʻri keladi. Elektr energiyasi ishlab chiqariladi, koʻmir, temir, rux, molibden, volfram, qoʻrgʻoshin, mis, alyuminiy, magniy, oltin, grafit, pirit, tuz qazib chiqariladi.
Yaponiya hukmronligi davrida maktabda darslar yapon tilida oʻqitilgan. 1945-yildan yangi 4 yillik maktablar ochildi. Darslar ona tilida yangi dastur asosida olib boriladigan boʻldi. 1958-yildan oʻqish bepul. 1975-yildan majburiy 11 yillik taʼlim joriy etilgan. KXDRda 10 mingdan koʻproq umumiy taʼlim maktabi, 600 texnika bilim yurti va 200 dan ortiq oliy oʻquv yurti bor. Eng yirik oliy oʻquv yurti — Kim Ir Sen nomidagi Pxenyan universiteti. Pxenyanda KXDR Fanlar akademiyasi va Hamxinda uning filiali, Tibbiyot fanlari, Qishloq xoʻjaligi fanlari, Ijtimoiy fanlar, Oʻrmon-tex-nika akademiyalari mavjud. Kutubxona va muzeylari: Davlat markaziy kutubxonasi (1947), Fanlar akademiyasi kutubxonasi (1952), Markaziy tarix muzeyi, K. inqilob muzeyi (1948), Ozodlik urushi muzeyi (1953), Etn. muzeyi (1956), Nafis sanʼat markaziy muzeyi. Vonsan, Hamxin, Sarivon va boshqa shaharlarda ham muzeylar bor.
SHimoliy Koreyada bolalar 11 yil davomida maktabga qatnashi talab qilinadi. Bu davr bog'cha yillarini ham qamrab oladi. Davlat barcha ta'lim
xarajatlarini qoplaydi. SHu tufayli ta'lim oluvchilar yoz faslida muayyan vaqt davomida davlatga ishlab berishlari zarur.
SHimoliy Koreyada boshlang'ich ta'lim 1-4-sinflarni, o'rta maktabning quyi bosqichi 5-10-sinflarni qamrab oladi. O'rta maktabning yuqori bosqichidan keyin ta'limni davom ettirish uchun yoshlar komunistik partiya g'oyalariga sodiqlikni namoyon etishlari, uni qo'llab quvvatlashlari kerak. O'rta maktabning quyi bosqichidan so'ng o'quvchilar 2 yil davomida o'rta maktabning yuqori bosqichida yoki umumiy kasbiy maktabda yoki 3-4 yil texnik maktabda ta'lim olish mumkin. O'rta maktabni yoki texnik maktabni tamomlagan o'quvchilar kollejlarga borishlari mumkin. Kasbiy maktablarning o'quvchilari esa kollejda o'qishdan avval bir yillik maxsus kurslardan o'tishi talab etiladi.
SHimoliy Koreyada 1 ta universitet- Kim Sang 2 universiteti (Pxenьeng shahrida joylashgan) va 200 dan ortiq maxsus kollejlarga ega. Har bir kollej maxsus soha mutaxassislarini, (qishloq ho'jaligi, muxandislik, tibbiyot) yetishtirib boradi. Davlat kattalarining kechki ta'limini, fabrika va zavodlardagi ta'lim kurslarini mablag' bilan ta'minlaydi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin Shimoliy K.da adabiyotni sotsialistik realizm yoʻlidan rivojlantirish ragʻbatlantirildi. 1946-yilda koreys yozuvchilari Shimoliy K. Adabiyot va sanʼat arboblari assotsiatsiyasiga birlashdi. Katta avlod bilan bir qatorda yosh shoirlar adabiyotga kirib keldi. Ular "yangi turmush"ni, "SSSR bilan doʻstlik"ni madh etishdan boshqa ilojlari yoʻq edi. Shunday sharoitda ham isteʼdodli qalam sohiblari xalq tarixini haqqoniy yoritishga intildilar. Cho Gi Chxon "Pektusan togʻi" dostonida yaponiyalik bosqinchilarga qarshi xalq harakatini, Chxve Myon Ik, Chxon Se Bon hikoya va ocherklarida, Li Gi Yon "Yer" romanida qishloq turmushini aks ettirdi. Li Buk Myon, Xvan Gon va boshqa yozuvchilar ishchilar haqida asarlar yaratishdi. Shoirlar orasida Pak Phar Yan, Min Byon Gyun, Pak Se Yon, An Nyon Mon, Cho Gi Chxon 1950—53 yillar urushi haqida vatanparvarlik ruhidagi asarlar yozishdi. Urushdan keyin roman adabiyotning asosiy janri boʻlib qoldi. Yun Se Jun, Chxon Se Bon va boshqa dolzarb zamonaviy muammolarni koʻtarib chikdi. Li Gi Yon, Chxve Myon Ik, Pak Txe Von tarixiy romanlar yaratishdi. 60-yillardan esdalik adabiyoti keng yoyildi. Keyingi yillarda dunyo yuzini koʻrgan salmoqli asarlar orasida koʻpchilik boʻlib yozilgan "Qon dengizi", "Soqchining taqsiri" kabi asarlarni koʻrsatish mumkin.