I kirish II – asosiy qism

Polisaxaridlar va ularning xususiyatlari. Polisaxaridlar tasnifi

Reja:
I KIRISH

II – ASOSIY QISM

II.1 – Polisaxaridlar xususiyatlari. . Polisaxaridlar tasnifi.
II.2 – Kraxmal. SHilliq moddalar.


II.3 – Pektin moddalar.

II.4 – . Disaxaridlar


III Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar

Gidrolizlanganda oddiy uglevodlar hosil qila oladigan uglevodlar murakkab uglevodlar yoki polisaxaridlar deyiladi. Murakkab uglevodlarning umumiy formulasi Cm H₂n On.

Barcha polisaxaridlar glikozid tipida tuzilgan bo‘lib, ularni monosaxaridlarning ikki va undan ortiq molekulasidan bir yoki necha molekula suv tortib olinishi natijasida hosil bo‘ladigan oddiy uglevodlar angidiridi deb qarash mumkin.
SHakarga o‘xshamagan murakkab uglevodlar yoki yuqori polisaxaridlar kimyoviy tuzilishi jixatidan polyuglikozidlar deb qaraladi.
YUqori polisaxarid zanjiri oxirida qaytaruvchi monosaxarid qoldi\i bo‘ladi. YUqori polisaxaridlarning glyukozid tipida tuzilganligi ularning kislotali muxitda oson gidrolizlanishida namoyon bo‘ladi. YUqori polisaxaridlar to‘liq gidrolizlanganda monosaxaridlar, to‘liqmas gidrolizlanganda esa oligosaxaridlar, jumladan, disaxaridlar hosil bo‘ladi.
Polisaxaridlar juda katta molekulyar massaga ega. Ular yuqori molekulyar moddalar uchun xos bo‘lgan birlamchi va ikkilamchi tuzilishga ega. Agar polisaxaridlarning birlamchi tuzilishi monosaxarid qoldiqlarining ma’lum ketma-ketlikda joylashganligini ko‘rsatsa ikkilamchi tuzilishi makromalekula zanjirining fazaviy joylalishini ko‘rsatadi.
Polisaxaridlar zanjiri shoxlangan yoki shoxlanmagan bo‘lishi mumkin.


Olinishi.
A.M.Butlerov birinchi bo`lib,1861-yilda eng oddiy uglevodlarni kalsiy gidroksid ishtirokida formalindan sintez qilgan:
Ca(OH)₂
6 H-CHO C₆ H₁₂ O₆
2. Uglevodlar o‘simliklarda quyosh energiyasi ta’sirida va xlorofill pigmenti 
ishtirokida karbonat angidriddan hosil bo‘ladi, bu reaksiyani fotosintez jarayoni 
deb ataladi:




3. Saxarozaning gidrolizi natijasida glukoza va fruktoza hosil bo‘ladi.


4. Maltozaninng gidrolizi natijasida saxarozadan farqli ravishda ikki 
molekula glukoza hosil bo‘ladi.


eriydi.
 

.Aldegid sifatida monosaxaridlar oson oksidlanadi va ushbu sinfga xos “ku-
mush ko‘zgu” reaksiyasini beradi. Hosil bo‘lgan mahsulot glukon kislota dey-
iladi: 
Aldegid guruhini oksidlash uchun mis (II) gidroksid ham ishlatilishi mum-
kin:
Glukoza ko‘p atomli spirt sifatida metallar gidroksidlari bilan ta’sirlashib 
kompleks birikmalar hosil qiladi.
Monosaxaridlarning eng muhim kimyoviy xossalaridan biri ularning mikro-
organizm chiqaradigan fermentlar ta’sirida bijg‘ishidir. 

Ishlab chiqarishda glukoza ko`pincha kraxmalni sul`fatkislota ishtirokida qilib olinadi:

( C₆ H₁₂ O₅)_n +nH₂ O ^H₂ ^SO₄ nC₆ H₁₂ O₆