I kirish II – asosiy qism

Semina psyllie

Burga zupturumning quritilmagan er ustki qismi – Herba Plantaginis psyllii rescns.
O‘simlikning nomi – burga zubturumi – plantaga(no) psyllium L; zubturumdoshlar – Plantaginaceac oilasiga kiradi.
Faqat Ozarbayjonda va Turkmanistonda yovvoyi xolda uchraydi.
Meva etilganda so‘ng o‘simlik o‘rib olib quritiladi, so‘ngra maydalanadi va elab urug‘i olinadi.
Maxsulotning tashqi ko‘rinishi – tayyor maxsulot qayiqchasimon urug‘dan iborat. Urug‘ning uzunligi 1,7 – 2,3 mm, eni 0,6 – 1,5 mm.
Maxsulot sifatiga burga zubturumining er ustki qismi o‘simlik gullay boshlashi bilan yig‘iladi va uni quritmay shira olish uchun ishlatiladi.
Maxsulot kulrang-yashil, gullari pushti qo‘ng‘ir rangli, xidsiz, biroz achchiq mazali bo‘ladi.
Kimeviy tarkibi. Urug‘ tarkibida aukubin glikozidi, ko‘p miqdorda shilliq moddalar, moy, oqsil va mineral tuzlar bo‘ladi.
Ishlatilishi: Tibbiyotda urug‘i kuchsiz surgi xamda o‘rab oluvchi vosita sifatida ishlatiladi. Er ustki qismining shirasi anatsid gastrit va surunkali kolitni davolashda qo‘llaniladi.
Urug‘dan olingan shilliq moddalar kosmetikada xamda bo‘yoqchilik va to‘qimachilikda qo‘llaniladi.
Dorivor preparatlari.
SHilliq eritmasi, yangi yig‘ilgan o‘simlik shirasi, plantaglyusid preparati. Burga zubturumi urug‘i bilan frangula ekstrakti aralashmasidan surgi dori – purgenol tayerlanadi.
Plantaglyusid zubturum bargi tarkibida polisalaridlar aralashmasini saqlaydi.
Plantaglyusid – kul rangli poroshok, nordom ta’mli, (eriganda) suvda eriydi, organik erituvchilarda erimaydi.
Preparat anatsidli gastrit bilan kasallangan bemorlar uchun, oshqozon va ichak yarali kasalliklar uchun ishlatiladi.
Preparatning chiqish shakli 50 gr flakonda granulalar ko‘rinishda.
Ishlab chiqarishda xom ashyo sifatida katta bargli zubturum ishlatiladi.
Adabiyotlar:

1. 
   Muraveva.D.A- Farmokognoziya, M 1981.
   
2. 
   Xolmatov.X.X, Ahmedov.O‘.A-Farmakognoziya. Toshkent 1995.
   
3. 
   V.P.Zaxarov, N.I.Libizov, X.A.Aslanov-Lekarstvenno‘e veshestva iz rasteniy i sposobo‘ ix proizvodstva.Tashkent 1980 g.
   
4. 
   E.A.YArosh.Injir kak istochnik proizvodstva novogo preparata furalen. T.R. Vsesoyuzno‘y lekarstvennoe rost, vo‘p. 8,V kn; Rezultato‘ nauchno‘x issledovaniy v oblasti lekarstvennogo rastenievodstva, m-1975.