I kirish II. Asosiy qism kombinatorik masalalar va tartiblangan toplamlar va o'rin almashishlar
Download 0.61 Mb.
|
Samarqand-davlat-universiteti-kombinatorika-elementlari (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1. Orin almashtirishlar.
6-xossa.
7-xossa. 8-xossa. Oxirgi tenglik Koshi ayniyati deb ataladi. 2-misol. Chekli A toplam 2A bolganining elementlari va bu elementlar soni bilan binomial koeffitsientlarning uzviy boglanishi bor. Bu boglanish quyidagicha ifodalashi mumkin. Chekli A toplam 2A bolgani tarkibidagi elementlar A toplamning qism toplamlaridan iborat bolgani uchun, shu qism toplamlarni quvvatlari boyicha ta guruhlarga ajratish mumkin. Tushunarliki, bu yerda k raqamli guruh quvvati k ga teng bolgan barcha qism toplamlardan tashkil topadi va undagi qism toplamlar soni ga teng. Bu mulohazani hisobga olgan holda 2-xossa yordamida ushbu bobning 1paragrafidagi 1-teoremaning boshqa bir isbotiga ega bolamiz. 3.UMUMLASHGAN ORINLASHTIRISHLAR VA GURUHLASHLAR1. Orin almashtirishlar. Elementlari bolgan toplamni qaraymiz. Bu toplam elementlarini har xil tartibda joylashtirib (yozib), tuzilmalar (kombinatsiyalar) hosil qilish mumkin, masalan, Bu tuzilmalarning har birida berilgan toplamning barcha elementlari ishtirok etgan holda ular bir-biridan faqat elementlarning joylashish orinlari bilan farq qiladi. Shu usul yordamida hosil qilingan kombinatsiyalarning har biri berilgan toplam elementlarining orin almashtirishi deb ataladi. Aslida orin almashtirish iborasi toplam elementlarining orinlarini ozgartirish harakatini anglatsada, bu yerda uni shu harakat natijasidagi hosil bolgan tuzilma sifatida qollaymiz. Bu iboradan uning asl manosida ham foydalanamiz. Orin almashtirishni ifodalashda uning elementlarini ajratuvchi belgi sifatida yuqorida , (vergul) belgisidan foydalaniladi. Ammo bu muhim emas, bu yerda boshqa belgidan ham foydalanish, hattoki, yozuvning ixchamligi maqsadida, elementlar orasidagi ajratuvchi belgilarni tushirib qoldirish ham mumkin. Bu eslatma bundan keyin bayon etiladigan boshqa kombinatorik tuzilmalar uchun ham orinlidir. Toplam tushunchasiga asoslanib, bu yerda qaralayotgan orin almashtirishlar tarkibida elementlarning takrorlanmasligini eslatib otamiz. Shu sababli bunday orin almashtirishlarni betakror (takrorli emas) orin almashtirishlar deb ham atash mumkin. Berilgan n ta elementli toplam uchun barcha orin almashtirishlar sonini bilan belgilash qabul qilingan. Bitta elementli toplam uchun faqat bitta a korinishdagi orin almashtirish ravshandir: =1. Ikkita elementli toplam elementlaridan orin almashtirishlarni bitta elementli toplam uchun a orin almashtirishidan foydalanib quyidagicha tashkil qilamiz: b element a elementdan keyin yozilsa a,b orin almashtirishga, oldin yozilsa esa b,a orin almashtirishga ega bolamiz. Demak, kopaytirish qoidasiga (ushbu bobning 1-paragrafiga qarang) binoan ikkita orin almashtirish bor: =2= . Uchta elementli toplam uchun ab va ba orin almashtirishlardan foydalanish mumkin. Berilgan toplamning c elementini ab va ba orin almashtirishning har biriga uch xil usul bilan joylashtirish mumkin: ularning elementlaridan keyin, elementlarining orasiga va elementlaridan oldin. Kopaytirish qoidasini qollasak, uchta elementli toplam uchun oltita ( ) har xil orin almashtirishlar hosil bolishini aniqlaymiz. Ular quyidagilardir: {a, b, c},{a, c, b},{b, a, c}, {b, c, a}, {c, a, b}, {c, b, a}, Download 0.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling