4. Takrorsiz o‘rinlashtirishlar.
Endi m elementli X to‘plam elementlaridan nechta k elementli tartiblangan toplamlar tuzish mumkin degan masalani qaraymiz.
Bu masalaning yuqoridagi masaladan farqi shundaki, bu yerda k elementli tartiblangan toplamni tuzish k ta elementni olish bilan tugallanadi. Bunday tartiblangan toplamlarning sonini topish uchun k ta m, m1, m2, , mk+1 sonlarni kopaytirish yetarli (chunki {m, m1, m2,
,mk+1} toplamda k ta element mavjud).
Shunday qilib, X toplamdagi k elementli tartiblangan toplamlar soni
Amn m(m1)(m2)...(mk1) ga teng bo‘ladi. Bunday tartiblangan to‘plamlarni m elementdan k tadan takrorlanmaydigan o‘rinlashtirishlar deyiladi. Amn ning ifodasini 12...(m k) ga ko‘paytirib va bo‘lib, uning ko‘rinishini o‘zgartirish mumkin:
Amk m(m 1)(m 2)...(m k 1)(m k)...21 m!
Bunda Amm Pm m! bo‘ladi, bu yerda 0!=1 deb olinadi.
5. Takrorlanuvchi o‘rinlashtirishlar.
Bu yerda quyidagi masala qaraladi: m elementli X to‘plamdan nechta uzunligi k ga teng bo‘lgan kortejlar tuzish mumkin. Bu masalani hal qilish uchun
XX...X dan iborat k ta ko‘paytuvchiga ega bo‘lgan Dekart ko‘paytmadagi kortejlar sonini topish yetarli. Bunda
n(X X ... X) n(X)n(X)...n(X) mm....m mk Amk
Demak, m elementli X to‘plamdan tuzilgan uzunligi k ga teng bo‘lgan kortejlar
soni Amk mk ga teng.
m elementli X to‘plam elementlaridan tuzilgan uzunligi k ga teng bo‘lgan
kortej, m elementdan k tadan tuzilgan takrorlanadigan o‘rinlashtirish deyiladi.
3-misol. X {a,b,c} uch elementli to‘plam elementlaridan uzunligi 2 ga teng bo‘lgan nechta kortej tuzish mumkin.
Yechish. Ular quyidagilardan iborat:
(a, a), (a, b), (a, c)
(b, a), (b, b), (b, c)
(c, a), (c, b), (c, c)
Ularning soni A32 32 9 ta bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |