8
|
Фосфор элементининг табиатда учраши
|
Фосфор фақат бирикмалар ҳолида учрайди.
|
Фосфорер пўстлоғидаги массаси 0,08% ни,ўсимлик ва ҳайвон оқсилларини таркибий қисмини ташкил этади. Одам организмида 1,5 кг фосфор бор, шундан 1,4 кг суякда бўлади.
|
9
|
Фосфораллотропик шакл ўзгаришлари
|
оқ фосфор, қизил фосфор ва қора фосфор
|
Оқ фосфор рангсиз, кучли заҳарли, кимёвий фаол, 500С да ёнувчи кристалл модда. Қизил фосфор- заҳарсиз, кукун ҳолида тўқ қизил модда бўлиб, 2500С дан юқорида ёнади. Қизил фосфор қиздирилганда суюқликка айланмасдан туриб, буғланади. Қора фосфор фазода атом кристалл панжарага эга. Криссталлар параллел ясси қатламлар бўлиб туташган. Қатламлар орасидаги масофа 0,324 нм ни ташкил этади.
|
10
|
Фосфорнинг водородли ва кислородли бирикмалари.
|
Фосфорнинг водородли бирикмаларини водород фосфитлар дейилади.
Фосфор кислород билан бир неча хил оксидларни ҳосил қилади.
|
Булар монофосфин- PH3(газ), дифосфин- P2H4(суюқлик) ва полифосфин- P12H6 (қаттиқ)лардир.
Фосфор (III)-оксид ва фосфор (V)- оксиддир. Фосфорни аста- секин ёки кислород етишмаганда оксидланса фосфор (III)-оксид-P2O3, аниқроғи P4O6 ҳосил бўлади. P2O3- мумсимон кристалл модда бўлиб, т=240, тк=1750.
|
|
