I. R. Asqarov, N. Х. Тo‘хтaboyev, K. G‘. G‘opirov umumiy o‘rta maktablar 10-sinf Kimyo darsligidan foydalanish uchun meтodik qo‘llanma

Dars rejasi:

1. 
   s-elektronlar va ularning yadro atrofida harakatlanishi.
   
2. 
   p-elektronlar. p-elektronlarning yadro atrofida harakatlanishi.
   
3. 
   Kimyoviy bog‘lanishlar
   

a) ion bog‘lanish
b) kovalent qutbli bog‘lanish
v) kovalent qutbsiz bog‘lanish

4. 
   Organik birikmalarda kimyoviy bog‘lanish
   
5. 
   - va -bog‘larning hosil bo‘lishi
   

Dars quyidagi savollar asosida munozara tarzida ham tashkil etilishi mumkin.

1. 
   Atomning tuzilishi qanday?
   
2. 
   Elektronlar yadro atrofida qanday harakatlanadi? s va p-elektronlarni yadro atrofida harakatlanishi haqida alohida to‘xtaling.
   
3. 
   Kimyoviy bog‘lanishlarni qanday turlarini bilasiz? Kimyoviy bog‘lanishlarning har bir turiga alohida to‘xtaling.
   
4. 
   Elementlarning elektromanfiyligi nima? Ugleroddan kuchli va kuchsiz elektromanfiy elementlar haqida to‘xtaling.
   
5. 
   -bog‘lar va bu bog‘larni hosil qilishda ishtirok etuvchi elektronlar haqida nimalar bilasiz?
   
6. 
   -bog‘ning hosil bo‘lishi haqida nimalar bilasiz? Etilen va atsetilendagi -bog‘lar haqida o‘z fikrlarlaringizni bildiring.
   

Har bir savolga o‘quvchilar tomonidan tegishli javoblar olingach, kamchiliklari o‘qituvchi tomonidan to‘ldirilib boriladi va darsning har bir bo‘limi uchun yakuniy xulosa qilinadi.

Uyga vazifa: 8 va 9-sinf darsliklaridan mavzuga doir materiallarni o‘zlashtirish.


4-DARS. Kovalent bog‘lanishning asosiy xarakteristikasi. Bog‘ uzunligi, energiyasi, qutbliligi, qutblanuvchanligi, yo‘naluvchanligi. Kovalent bog‘lanishdagi gomolitik va geterolitik uzilish.


Darsning maqsadi: O‘quvchilarga kovalent bog‘ning asosiy xossalari: bog‘ uzunligi, bog‘lanish energiyasi, qutbliligi, qutblanuvchanligi va yo‘naluvchanligi haqida ilmiy tushunchalar berish. Kimyoviy bog‘lanishning gomolitik va geterolitik uzilish usullari haqida o‘quvchilarga ilmiy tushunchalar berish.

Kovalent bog‘lanishning asosiy xarakteristikalarini o‘quvchilarga tushuntirish organik kimyo kursini o‘zlashtirishlari uchun ilmiy asos bo‘lib xizmat qiladi.

Shuningdek organik birikmalarni tuzilishi haqida tasavvurlarni kengaytirish va organik moddalarni kimyoviy xossalarini oson o‘zlashtirishligi uchun muhim ahamiyatga ega. Oliy o‘quv yurtlariga kiruvchilar uchun Davlat Тest Markazi tomonidan taqdim etilayotgan test topshiriqlarini yechish uchun ham ushbu mavzuni bilish talab qilinadi.

Dars rejasi:

1.