I rahmonov, A. Ashirboyev

Penoplast (g'ovak plastmassa) oldin kerakli qalinlikda fanera kabi 
qirqib olinadi (107-shakl, a). Keyin harflar penoplast ustiga yozib chi­
qiladi yoki awaldan tayyorlangan qolip orqali yoziladi (107-shakl, b). 
Pichoqning o'tkir, ya’ni keskir tig‘i bilan har bir harf qirqib olinadi. 
Barcha harflar kerakli joyga yelimlab yopishtiriladi (107-shakl, d).
107-shakl
54

---

Bo‘rtma harflarni qog‘ozdan yasash uchun bir harfning yoyiimasi 
chizib olinadi va buklash yo‘li bilan harf tayyorlanadi. Bu ish qu- 
yidagicha amajga oshiriladi: kerakli harflar yozib chiqilgandan keyin 
ularning chegaralaridan harf qalinligi qo‘shib chizib chiqiladi. Harfni 
yopishtirish uchun yana qo‘shimcha qalinlik chizib chiqiladi. Harf 
chegaralari qirrali chiqishi uchun harflarning yoyilmasidagi chegara 
chiziqlari yupqaroq narsa bilan ezib chiqiladi. Shunda harf qalin­
ligi bukianganda bir tekislikdagi qirralar hosil bo'ladi. Yopishtirishda 
yelimning ahamiyati katta. Eng yaxshi yelim PVA hisoblanadi. Silikatli 
yelimda yopishtirilgan joylar notekis chiqadi. T harfming yoyiimasi 
asosida uni qog‘ozdan bo‘rtma qilib yasash 108-shaklda ko‘rsatilgan.
a 
h 
d
108-shakl
Jum lada h arflar kom pozitsiyasi (tuzilishi)
Harflarning kompozitsiyasida asosiy o'rinni matn va uning ma’naviy 
mazmuni hamda grammatik qatorlari egallaydi. Harflarning yozilish 
shakli matnning mazmuniga qarab tanlansa, jumlaning ma’nosini to‘la 
ochib beradi va uni tushunish osonlashadi. Jumla bitta yoki bir nechta 
so‘zlardan tuzilgan bo‘lishiga qarab, qatorlar soni tanlanadi. Masalan,