I. T. Pаlvаnоv kоnstitutsiyaviy huquq

KОNSTITUTSIYAVIY HUQUQ
292
293
Prezidentning respubiika davlat va davlat boshqaruv oliy 
organlarining o‘zaro hamkorligini ta’minlashdagi vakolatlari 
keng qamrovlidir.
Davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining bahamjihat 
ishlashini  ta’minlash  uchun  Prezident  konstitutsiyada 
ko‘rsatilgan boshqa vositalardan ham foydalanish imkoniyatiga 
ega.  Chunki  u  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  umumiy  saylovlarda  xalq 
topshirgan siyosiy mandatga ega.
O‘zbekiston  Respublikasining  Prezidenti  qonunlarni 
imzolaydi.  Prezidentning  imzosi  bo‘lmasa,  qonun  kuchga 
kirmaydi. Bu davlat boshlig‘ining an’anaviy funksiyasi bo‘lib, 
qonunga  majburiy  kuch  beradi  va  qonun  chiqaruvchilik 
jarayonini yakunlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qonunni o‘z e’tirozlari 
bilan  O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisiga  qaytarishga 
haqli.
Agar  qonun  avvalgi  qabul  qilingan  tahririda  tegishincha 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi 
deputatlari va senati a’zolari umumiy sonining kamida uchdan 
ikki qismidan iborat ko‘pchilik ovozi bilan ma’qullansa, qonun 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan o‘n to‘rt kun 
ichida imzolanishi va e’lon qilinishi kerak.
Qonunlarning  va  boshqa  normativ-huquqiy  hujjatlarning 
matbuotda  e’lon  qilinishi  ular  qo‘llanilishining  majburiy 
shartidir.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining favqulodda holat 
masalasidagi  vakolatlari  Konstitutsiyaning  93-moddasi 
19-bandida  aniq  ifodalangan.  Faqat  Prezidentgina  butun 
respubiika  hududida  favqulodda  holat  joriy  etishga  haqli. 
U  qabul  qilgan  qarorini  uch  kun  mobaynida  Oliy  Majlisning 
palatalari tasdig‘iga kiritadi.
mumkinki, 
Prezident 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Oliy  Majlisining  Senatiga  O‘zbekiston  Respublikasi 
Konstitutsiyaviy  sudi,  O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy 
sudi  tarkiblariga,  shuningdek,  o‘zbekiston  Respublikasi 
Sudyalar  oliy  kengashining  raisi  nomzodlarini  taqdim 
etadi.  Shuningdek,  O‘zbekiston  Respublikasi  Sudyalar  oliy 
kengashining  taqdimiga  binoan  viloyatlar  va  Toshkent 
shahar  sudlari  raislari  va  rais  o‘rinbosarlarini,  O‘zbekiston 
Respublikasi Harbiy sudi raisini tayinlaydi va lavozimlaridan 
ozod  etadi;  O‘zbekiston  Respublikasi  Sudyalar  oliy 
kengashining a’zolarini qonunga muvofiq tasdiqlaydi.
Sud  hokimiyatining  chinakam  mustaqilligini  ta’minlash 
maqsadida  sudyalikka  nomzodlarni  tanlash  va  tayinlash 
tizimini  yanada  takomillashtirish  maqsadida,  O‘zbekiston 
Respublikasi  Prezidenti  tomonidan  2018-yil  Oliy  Majlisga 
Murojaatnomada,  Sudyalar  korpusini  shakllantirish 
tizimini  sud  hokimiyatining  mustaqilligi  prinsipiga  to‘liq 
moslashtirish,  bu  jarayonda  keng  jamoatchilik  ishtirokini 
ta’minlash zarurligi, buning uchun tuman, shahar va viloyat 
sudi sudyalarini tanlash va tayinlash vazifasini Sudyalar oliy 
kengashi  to‘liq  o‘z  zimmasiga  olishi  maqsadga  muvofiqligi 
ta’kidlab o‘tildi.
Faqat  ijroiya  hokimiyat  organlarini  tuzishdagina 
emas,  balki  ularning  faoliyati  bilan  bog‘liq  sohada  ham 
Prezidentga  katta  vakolatlar  berilgan.  Agar  respublika 
boshqaruv  organlarining,  shuningdek,  hokimlarning  qabul 
qilgan  hujjatlari  Konstitutsiya  va  qonunlarga,  O‘zbekiston 
Respublikasining  xalqaro  majburiyatlariga  zid  bo‘lsa  yoki 
ular  inson  va  fuqaroning  huquq  va  erkinliklarini  poymol 
qilsa, ushbu masala tegishli sudda hal qilinmaguniga qadar 
Prezident  bu  hujjatlarni  to‘xtatish  yoki  bekor  qilishga 
haqlidir.

---