I tekis 1richagli sharnirli mexanizmlarning strukturasi, kinematikasi va kinetostatikasini tekshirish

1.1.2 Mexanizmningqo‘zg’aluvchanlikdarajasinivatuzilishformulasiniyozamiz.

Mexanizmningqo‘zg’aluvchanlikdarajasiniP.L.CHebeshevformulasibilanhisoblaymiz;

bu yerda; n-qo‘zg’aluvchizvenolarsoni
P₅- 5 klasskinematikaviyjuftlarsoni
P₄- 4 klasskinematikaviyjuftlarsoni
Bumexanizmdahammasibo‘lib 5 taqo‘zg’aluvizvenobor;
zveno 1-krivoship, zveno 2-kulisa, zveno 3-tosh, zveno 4-shatun, zveno 5-koromislo, ya’nin5
VklasskinematikaviyjuftlarsoniP₅nihisoblaymiz. BerilganmexanizmdaO₁, O₂ ,A,B,D,Cnuqtalarida6taaylanmakinematikaviyjuft-sharnirlarvakulisabilantosh3ningqo‘shilmasidaniboratbittailgarilanmakinematikaviyjuftbor, ya’niVklasskinematikaviyjuftlarsoniP₅7. MexanizmtarkibidaIVklasskinematikaviyjuftlaryo‘q, ya’niP₄0. uholda, mexanizmningqo‘zg’aluvchanlikdarajasi

bo‘ladi. Demak, mexanizmdagibarchazvenolarningma’lumxarakatiniolishuchunbitta yetakchizveno yetarli. Bumexanizmda yetakchizvenosifatidaO₁Akrivoshipniqabulqilingan.
MexanizmniAssurgruppalarigaajratamiz. Gruppalargatarqatishasosan,yetakchizvenodanenguzoqdabirlashgangruppalarniajratishdanboshlanadi. MexanizmdanbittaAssurgruppasiajratilgandanso‘ngqolganqisminingqo‘zg’aluvchanlikdarajasiW=1 bo‘lishikerak.
Mexanizmdabitta yetakchizvenoqolgunchagruppalarniajratamiz. Tekshirilayotganmexanizmda 4-5 va 2-3 Assurgruppasimavjud. Hamdaqo‘zg’aluvchanlikdarajasi 1 gatengbo‘lgan yetakchizvenobor (2-shakl).
Mexanizmningtuzilishformulasiquyidagichayoziladi:
I₍₁₎-II_(2.3)-II_(4.5)

1. 2. Mexanizmning kinematikasini tekshirish

1.2.1 Mexanizmnuqtalariningtraektoriyasinianiqlash.

a) Yetakchizvenoningbirmartato‘laaylanishidagi 12 vaziyatinichizamiz(3-shakl, a). BuninguchunO₁markazdanO₁A30 mmradiusbilanA₁nuqtaningtraektoriyasinibildiruvchiaylanachizamiz. Buaylananiteng 12 qismgabo‘lamizvakrivoshipninghar 30⁰gaburilganvaziyatiniolamiz.
b) krivoshipningxarbirturishvaziyatiningturishplaninichizamiz.
v) A,B,C,E,Dnuqtalarningbelgilanganvaziyatlarinibirlashtirib, ularningtraektoriyalarinichizamiz.
g) AEzvenoningS₂nuqtasivaziyatinikesmalarnisbatidananiqlab, bukesmauzunliginiAnuqtadanAEzvenodabelgilaymiz;

Krivoshipningto‘laaylanishidabelgilangan nuqtalarnibirlashtirib, S₂ nuqtaningtraektoriyasinihosilqilamiz.(3-shakl, a)
d) CDzvenoningS₄nuqtasivaziyatinikesmalarnisbatidananiqlab, bukesmauzunliginiSnuqtadanCDzvenodabelgilaymiz;

Krivoshipningto‘laaylanishidabelgilangan nuqtalarnibirlashtirib, S₄ nuqtaningtraektoriyasinihosilqilamiz.(3-shakl, a)
e) DO₂zvenoningS₅nuqtasivaziyatinikesmalarnisbatidananiqlab, bukesmauzunliginiDnuqtadanDO₂zvenodabelgilaymiz;