I tortish tavsiflarini hisoblash va tuzish hamda cheklashlarni hisoblash

V. POEZDNI TORTISHGA SARFLANADIGAN ELEKTR ENERGIYANI
VA TORTISH DVIGATELLARI CHULG‘AMLARINING QIZISH
HARORATINI HISOBLASH


10. Poezdni tortishdagi elektr energiyasi sarfini aniqlash
Tokning faol tarkibiy qismi egrisi I_da(S) va vaqt egrisi t(S) asosida harakat egrilari bo‘yicha (grafik-analitik usul yordamida) quyidagi formula yordamida poezdni tortishga sarflanadigan elektr energiyasi A_t, kVt·s (yordamchi zanjirlarga ishlatiladigan sarfdan tashqari) aniqlanadi


bu erda U_c – tok qabul qilgichdagi nominal kuchlanish , V;
I_sr - Δt vaqt ichidagi o‘rtacha tok I_da bo‘lib, Δt vaqt boshi va oxiridagi toklarning yarim yig‘indisiga teng.
Tok va vaqt egrilaridan olingan ma'lumotlar 9-jadvalga kiritiladi. Elektr energiyasi sarfini har bir peregon va to‘liq uchastka bo‘yicha, to‘xtovsiz harakat va oraliq stansiyalarda to‘xtashlar bilan harakatlanadigan poezd uchun alohida hisoblanishi lozim. SHunga mos holda ikkita 9-jadval to‘ldiriladi. Bundan tashqari, poezdning tezlikni cheklash joyiga yaqinlashishidagi tormozlashida va salt yurishidagi energiya sarfining farqi ko‘rsatilishi zarur.
Elektrovoz tortish dvigatellari ishiga sarflanadigan energiyadan tashqari yordamchi zanjirlar A_vs ga ham elektr energiyasini sarflaydi. Ushbu energiya elektrovozning to‘liq ish vaqti uchun 1 daqiqa mobaynida yordamchi zanjirlarning elektr energiyani o‘rtacha iste'mol qilishining ko‘paytmasi sifatida aniqlanadi.
A energiyasining to‘liq sarfi, sarflar yig‘indisiga teng
A = A_t + A_vs.
A=463+35=498
9-jadval
Elektr energiyasi sarfini hisoblash uchun ma'lumotlar

Tok egrisidagi nuqtalar	Tok Ida , A			Vaqt Δt, Daq	Ida·Δt, A•daq	∑At kVt ch
	I nach, A	Ikon, A	Isr , A
1 2	16	96	56	2.3	129
2 3	96	84	90	2	180
3 4	84	68	76	0.8	61
4 5	88	104	96	4.2	403
5 6	104	112	108	1.5	162
7 8	64	88	76	1	76
8 9	88	68	78	1.3	101
9 10	68	68	68	0.5	34
Peregonda jami A – B				ΣΔt 13.1	ΣIda·Δt 1096	∑At 463
10 11	92	108	100	1.3	130
11 12	132	176	154	6.7	1032
13 14	124	92	108	1.5	162
14 15	92	96	94	1.1	103
15 16	96	116	106	1.1	117
Peregonda jami B – V				ΣΔt 12.2	ΣIda·Δt 1577	∑At 658
Peregonda jami A – V				ΣΔt 25.3	ΣIda·Δt 2673	∑At 1121

So‘ng har bir peregon va to‘liq uchastka bo‘yicha, to‘xtovsiz harakat va oraliq stansiyalarda to‘xtashlar bilan harakatlanishda quyidagi formula yordamida elektr energiyaning solishtirma sarfi hisoblanadi
(29)





bu erda m_c – tarkib massasi;
S – elektr energiyaning solishtirma sarfi aniqlanadigan peregon (yoki to‘liq uchastka) uzunligi, km.
Hisob natijalari 10-jadvalga kiritiladi.
10-jadval
Energiya sarfi

Peregon yoki uchastka	Uzun lik S, km	To‘xtovsiz harakatlanish		To‘xtashlar bilan harakatlanish
		A, kVt.ch	a, Vt.ch/t.km	A, kVt.ch	a, Vt.ch/t.km
AB	11,85	1451	22
BV	16,35	1909	21
AV	28,2	3360	21,6

Ushbu hisoblar asosida oraliq stansiyalari bo‘ylab to‘xtashlar bilan va to‘xtovsiz harakatda elektr energiyasi sarfidagi farqlar aniqlanadi va poezdning to‘xtovsiz harakatida elektr energiyasining kam sarflanishi hisobiga zaruriy vositalarning tejalishi hisoblab chiqiladi.
11. To‘xtovsiz harakatlanishda tortish dvigatellari chulg‘amlari haroratining tashqi havo haroratidan ortib ketishini aniqlash
Tortish dvigatelining quvvati undagi chulg‘amlarning qizishi bilan cheklanadi. Tok yoki tortish tavsiflarida tortish dvigatellarining quvvati bo‘yicha cheklovlarni o‘rnatish mumkin emas, boisi qizish harorati nafaqat kuchlanishdan, chulg‘amlarning issiqlik parametrlari va ventilyasiya sharoitlaridan, balki dvigatelning ushbu kuchlanishlarda ishlash vaqtiga ham bog‘liq. Ushbu vaqtni poezd harakati tengligini echgandan so‘ng bilib olish mumkin.
Tortish dvigatellari katta toklarda uzoq vaqt ishlashi chulg‘amlarning haddan ziyod yuqori haroratdagi qizishiga olib kelishi mumkin, bu esa izolyasiyaning muddatdan oldin eskirishi va uning buzilishini keltirib chiqaradi. Bu holatning oldini olish uchun tortish dvigatellari toklarini va ular bilan ishlash vaqtini aniqlagandan so‘ng dvigatellarning haroratini ruxsat etilgan qiymatlardan ortib ketmasligini tekshirish lozim. Hisob-kitob ishlari analitik usul yordamida bajariladi.
Hisob quyidagi formula bo‘yicha amalga oshiriladi (31)

=19+44=63

bu erda - dvigatelning berilgan o‘rtacha tok I_dsr da ishlashida undagi

haroratning tashqi havo haroratidan barqaror ortishi, °S;
Δt - tok I_dsr oqib o‘tadigan vaqt, daq.;
T – vaqtning issiqlik doimiysi, daq.;
_о - har bir vaqt oralig‘ida tortish dvigateli haroratining dastlabki ortishi.
Kurs ishida dastlabki hisob uchun _о = 50 ^oS, keyingi hisoblarda _о uchun avvalgi hisobdagi sifatida qabul qilinadi.
11-jadval Tortish dvigatellari haroratining oshishini hisoblash, T =21daq.

Satr №	Tok Id, A				Δt, daq		 T ^oS		  , ^oS		(1- ) ^oS		 , ^oS
	Id,nach	Id,kon	Idsr
1-2	1200	910	1055	2.5		160		19		49		63
2-3	910	480	695	1.3		89		10.6		38.7		49.3
3-4	480	650	565	1		70		8.3		34		42.3
4-5	650	500	575	3.2		72		8.6		30		38.6
5-6	650	610	630	1.4		77		9.2		26.4		35.6
6-7	480	620	565	1.4		70		8.3		23.3		31.6
7*8	620	480	550	2.5		66		7.8		20.5		28.3
8-9	750	690	720	0.6		93		11.1		18		29.1
9-10	410	550	480	0.7		55		6.5		16		22.5
11-12	870	950	910	6.3		130		15.5		14		29.5
13 14	940	940	940	0.9		135		16		12		28

ning tanlangan qiymatlaridan eng katta qiymat _naib tanlanadi. YOz mavsumida havoning hisobiy harorati +25°S bo‘lganda, ushbu qiymat yakor chulg‘amining V toifasidagi izolyasiyaga ega NB-418K tortish dvigateli uchun ruxsat etilgan 120^oS haroratdan ortmasligi zarur.

Adabiyotlar

1. 
   Pravila tyagovыx raschetov dlya poezdnoy rabotы (PTR). M.: Transport, 1985
   
2. 
   V.E. Rozenfeld, I.P. Isaev, N.N. Sidorov. Teoriya elektriches-koy tyagi. M.: Transport, 1983.
   
3. 
   S.I. Osipov. Osnovы elektricheskoy i teplovoznoy tyagi. M.: Transport, 1985