I tortish tavsiflarini hisoblash va tuzish hamda cheklashlarni hisoblash

Salt yurish va tormozlashda solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlar

V, km/s	w0x, N/kN	bT, N/kN	0,5 bT, N/nN	f3e = bT + w0x, N/kN	f3e =0,5 bT + w0x N/kN
0	0.93	95	47.5	95.9	48.3
10	1	69.5	35	70.5	35.7
20	1.1	56.8	28.4	58	29.5
30	1.2	49	24.6	50.5	25.8
40	1.3	44.2	22.1	45.5	23.4
50	1.5	40.6	20.3	42.1	21.8
60	1.7	37.9	18.9	39.6	20.6
70	2	35.8	17.9	37.7	19.8
80	2.1	34	17	36.3	19.2
90	2.4	32.7	16.3	35.2	18.8
100	2.	31.6	15.8	34.3	18.5
110	3	30.6	15.3	33.7	18.3

III. TORMOZ MASALASINI ECHISH VA HARAKATLANISH EGRI
CHIZIQLARINI QURISH

7. Tormoz masalasini echish
Ushbu kurs ishida poezdlar harakat xavfsizligi shartlari bo‘yicha turli qiyaliklarda ruxsat etilgan harakatlanish tezligini aniqlash uchun tormoz masalasi (4-rasm)yechamiz. Bundan avvalgi amalda hisoblab topilgan tezkor tormozlashdagi sekinlashtiruvchi kuchlar ta'sirida poezd istalgan qiyalikda berilgan tormoz yo‘li chegarasida to‘xtatilishi lozim.
Poezdning tormoz yo‘li tayyorlov S_n va amaldagi S_d tormoz yo‘llaridan tashkil topgan
Kurs ishida amaldagi tormoz yo‘li, poezdning i = 0, i = - 6‰ i = - 12‰ uchun 0,5 b_T + w_0x = f(V) egrisi bo‘ylab tezkor tormozlanishi holatida grafik usul yordamida aniqlanadi.
Poezdning tormoz kuchi mashinist tomonidan kran dastagini tormoz holatiga buraganidan so‘ng darhol vujudga kelmaydi. Poezdning tormoz magistrali bo‘ylab havo to‘lqinining tarqalishi, havo taqsimlagichlarning ishga tushishi, tormoz dastakli uzatmaning hamda tormoz kolodkalarining bandajlar tomonga harakatlanishi, shuningdek kolodkalarni belgilangan kattalikkacha bosishni ko‘paytirish uchun vaqt talab etiladi. Bunda poezd oldi qismidagi vagonlarning tormozi orqa tomondagi vagonlar tormoziga nisbatan tezroq ishga tushadi. Hisob-kitoblarni soddalashtirish uchun muayyan vaqt t_P ichida tormozlarning tayyorgarlik davrida poezd salt yurishda harakatlanadi, so‘ngra uning barcha tormozlari yoqilib, tormozlanish boshlanadi.
Tormozlarning tayyorgarlik davrida poezd o‘rtacha harakatlanish tezligi va tayyorgarlik vaqtiga bog‘liq bo‘lgan muayyan yo‘lni bosib o‘tadi. Tormozlarning tayyorlanishi davri mobaynida poezdning tikkalik yoki gorizontal yo‘l bo‘ylab harakatlanishida uning tezligi pasayadi hamda tik qiyalikdan tushishda – ortadi. Hisob-kitoblarda ushbu tezlik shartli ravishda tormozlanishning boshidagi tezlikka teng doimiy qiymat sifatida qabul qilinib, uning o‘zgarishi tushish qiyaliklarida tormozlashga tayyorgarlik vaqtining ortishi hamda ko‘tarilish qiyaliklarida ushbu vaqtning kamayishi bilan kompensatsiyalanadi.
SHundan kelib chiqib, tayyorgarlik (tormozoldi) yo‘li V = V_N = const =110 km/s da quyidagi formula yordamida aniqlanadi
(20)




bu erda V_N =110km/s da t_П – soniyalarda hisoblanadigan tayyorgarlik vaqti bo‘lib, empirik formulalar orqali topiladi:
200 va undan kam o‘qli tarkib uchun (21)

s s

3 - rasm
8. Harakatlanish egri chiziqlarini qurish
Barcha hisoblar yoki egrilarni qurish solishtirma tezlashtiruvchi va sekinlashtiruvchi kuchlar diagrammasi asosida grafikning abssissa o‘qi V(S) ostida ko‘rsatiladigan berilgan yo‘l profilini hisobga olgan holda bajariladi. Hisoblar analitik usul yordamida bajarilgandan so‘ng 5-jadvalda keltirilgan masshtablarda poezdning harakatlanish grafiklari V(S) va t(S) quriladi

57km/s
7-jadval
YUrish vaqtlari va texnik tezliklar

		YUrish vaqti, daq.							Texnik tezlik, km/s
AB	11.85	12.5	12.7	0.2				56.8	56	0.8
BV	16.35	17.4	20.1	2.7				56.3	49	7.3
AV	28.2	29.9	32.8	2.9				56.5	51.5	5

IV. TOK EGRILARINI HISOBLASH VA QURISH
9. Tok tavsiflarini hisoblash va qurish
I_d tortish dvigateli iste'mol qiladigan tok kattaligi hamda dvigatel chulg‘amlari bo‘ylab tokning oqish vaqti kattaligi bo‘yicha chulg‘amlarning qizish harorati aniqlanadi va unga ko‘ra elektrovozning yaroqliligi baholanadi.
Poezdni tortishga ishlatiladigan elektr energiya sarfini hisoblash uchun o‘zgaruvchan tokdagi elektrovoz iste'mol qiladigan to‘liq tokning faol tarkibiy qismi kattaligi I_ea ni hamda har bir tok bilan ishlash vaqtini bilish zarur.
Buning uchun poezdlar qatnovi grafiklarida tokning o‘zgarish egrilari I_d(S) va o‘zgaruvchan tokdagi elektrovozlarning I_ea(S) qiymatlari ko‘rsatiladi.
Ushbu grafiklarni qurish uchun o‘zgaruvchan tokdagi elektrovozning tok tavsiflari I_ea(V) ni hisoblash va qurish lozim (I_d toki tezlik tavsiflaridan olinadi)
O‘zgaruvchan tokdagi elektrovoz uchun I_d toklari 6-rasmdagi namuna bo‘yicha cheklovchi liniyalarni hisobga olgan holda berilgan tezlik tavsiflaridan olinadi.
Elektrovozning tortish dvigatellarini ta'minlash uchun kontakt tarmoqdan iste'mol qiladigan I_d toki quyidagi formula orqali aniqlanadi
(22)
A
bu erda k_ef – o‘zgaruvchan tokning samaradorlik koeffitsienti. Kurs ishidagi hisoblashlarda k_ef=1deb, qabul qilish mumkin;
I_B – tortish dvigatellari toklarining yig‘indisiga teng to‘g‘rilangan tok,
(21)
I_B = I_d ·a
I_B =250*4=1000 A
bunda a - parallel ulangan tortish dvigatellari soni; k_T – bosh transformatorning transformatsiya koeffitsienti bo‘lib, u birlamchi chulg‘am kuchlanishi U₁₀=U_c= 25000 V ning ikkinchi chulg‘am salt yurishi kuchlanishi U₂₀ ga nisbatiga teng. CHunki U_V0 = = 0,9 U₂₀,

(24)

33 pazitsiya
I_d tortish dvigatellarining berilgan toklari va V tezliklar uchun I_d ning olingan qiymatlari 8-jadvalga kiritiladi. 6-rasm
Elektrovozning to‘liq tok faol tarkibiy qismi yoki faol tok I_da quyidagiga teng:
(25)
I_da = I_d χ
I _{d a} =49*0.884=41 A 33 pazitsiya
bu erda χ - elektrovozning quvvat koeffitsienti.
Transformatorning salt yurishdagi nisbatan kichik tokini hisobga olmay turib, k_ef = 1 da quvvat koeffitsientini quyidagi formula yordamida aniqlash mumkin
(26)
=0.884
bu erda - o‘zgartiruvchi qurilma zanjirining bitta tortish dvigateliga olib kelingan ekvivalent va umumiy faol qarshiligi
7-rasm
8-jadval
Elektrovoz iste'mol qiladigan to‘liq tokning faol tarkibiy qismini hisoblash

Lavozim va nuqtalar	Vkm/s			Id, A	IB=Id·a, A	Id, A	χ	Ida, A
	NV	OV1	OV2
33	110 89 75 68 62 57 53 50 49 48 45	110 90 80 72 65 59 55 48	110 95 82 73 67 62 53	250 300 430 500 600 700 800 900 940 970 1120	1000 1200 1720 2000 2400 2800 3200 3600 3720 3880 4480	49 59 84 98 117 137 156 176 182 190 220	0.84 0.88 0.87 0.869 0.863 0.867 0.850 0.844 0.842 0.840 0.831	41 52 73 85 101 117 133 149 153 160 183
9 A S	30 15 9			250 580 1070	1000 2320 4280	14 33 61	0.867 0.824 0.761	12 27 46

8-rasm