I. U. Raxmonov, K. M. Reymov, N. N. Niyozov

Texnik yo‘nalishlar:
1. Iq tiso d iy o tn in g b arch a so h a la rid a m ah su lo t ishlab- 
chiqarishning yangi energo sam arador texnologik jarayonlarini 
tatbiq etish;
2. Elektr generatsiya qiluvchi manbalami modernizatsiyalash. 
Q ozonxonalarda elektr generatsiya qiluvchi jihozlarni harakatga 
keltirish, mini (mitti) IEM yaratish;
3. Yuqori va o ‘rta haroratli ikkilam chi issiqlik resurslarini 
issiqlik ta’minoti sxemalarida ishlatib, maqsadga muvofiq iqtisodiy 
samara olishni amalga oshirish;
73

---

4. Issiqlik tarmoqlarining ish samaradorligini oshirish, issiqlik 
ta ’minoti sxemasini optim allash, issiqlik yuklam alarini korxona 
qozonxonalaridan IE M larga berish. U zun issiqlik trassalarini 
bartaraf qilish, issiqlik ta ’minotini markazlashtirishdan chiqarish;
5. Elektr qozonxonalar va elektr isitkichlami qozon qurilmalar 
bilan iloji boricha almashtirish;
6. Q ozonxonalarning ishlash sam aradorligini oshirish va 
modemizatsiya qilish;
7. 0 ‘zgaruvchan yuklamali mexanizmlarda rostlanuvchi elektr 
yuklamalami tatbiq etish;
8. S iq ilg a n havo , su y u q lik n i ish lab c h iq a ra d ig a n v a 
foydalaniladigan energiya samarador qurilmalami tatbiq etish;
9. Texnologikjarayonlam i avtomatlashtirish vaY O ER iste’mol 
qilishni boshqarishning avtomatlashgan tizimini tatbiq etish;
10. Quvvati 50 M Vt dan ortiq bo‘lgan qozonxonalardan havo 
atmosferasiga chiqarib tashlashni uzluksiz nazorat qilish tizimini 
tatbiq etish;
11. Energiya sam arador yoritgichlarni va yoritishni boshqa­
rishning avtomatik tizimini tatbiq etish;
12. Lokal isitish va texnologik jarayo n lar uchun infraqizil 
nurlami qo‘llash.
5.2. Energiya tejamkorligi davlat siyosatini 
amalga oshirish uslublari
Energiya tejam k o rlig in i boshqarish usullari bu - ishlab 
chiqarish hajmini saqlagan yoki orttirgan holda, yoqilg‘i energetika 
resu rslarin in g is te ’m olini kam aytirish m aqsadida boshqarish 
faoliyatiga ta ’sir qilish usullaridir. Boshqarishning quyidagi usullari 
mavjud:
• 
m a ’m uriy uslub, davlat boshqaruvining ruxsat berish- 
ta ’qiqlash prinsiplaridan foydalanishga asoslangan b o ‘lib, uni
74

---

boshqarish davlat tomonidan majbur qilish imkoniyatini ta ’minlash 
bilan bajariladi hamda ayrim korxonalar maqsadi uchun muhim, 
to ‘g ‘ridan-to‘g ‘ri topshirish va unga rioya etishni qattiq nazorati 
bilan bajariladi;
• m oliyaviy-iqtisodiy usullar yoqilg‘i-energetika resurslari, 
xo'jalik subyektlari tomonidan foydalanish samaradorligini oshirish, 
ular tomonidan energo va resurslarini tejamlash texnologiyalarini 
tatbiq etadigan iqtisodiy qiziqtirishlami amalga oshirish, pul-narx 
munosabatlarini qo‘llashga asoslangan;
• ijtim oiy — psixologik uslublar yoki boshqaruvchilarning 
ongini shakllantirishga yo‘nalgan ruhiy rag‘batlantirish choralari. Bu 
tarbiyalash va bilim berish, muloqotjarayonlari ko‘ngilli kelishuvlar 
y o ‘li bilan amalga oshiriladi.