Ибрайым юсупов өмир, саған ашықпан…

ЕШЕКТИҢ ШИКАЯТЫ 
Базы бир қопаллар жəнжеллескенде,
«Ешек екенсең» деп сөгер бир-бирин.
Бул сөгисти жаңа еситип жүрмен бе?
Оған селт етпейди қуларым мениң. 
Түсинемен бул сөгистиң парқына:
Бир-бирин ешекке теңгерип олар,
Мениң узын қулағымның артына
Ақылы келтелигин жасырмақ болар... 
САҒАЛАЯҚ 
Қара қарға үймелеген 
Гүмис жапырақ қызыл жийде …
Қудайым-аў, бул не деген
Сулыў көринис деймен гейде. 
Урықлыққа жап бойында
Қус төсектей жанбаслайман.
Сақаўатлы гүз қойнында
Дөгерекке көз таслайман. 
Бул не деген писикшилик!
Бул не деген сақый топырақ!
Журт атызда, есик илик,
Жумыс кызған ғыр əтирап. 
Айы-күни жақынласқан
Жас келинге усайды гүз.
“Босанғай – деп - қыйланбастан”, 
Тилегиңде жуўырамыз. 
Кең пахталык. Ҳəр ханадан

---

192 
Аппак мамық шағыраяр.
Бирииши рет көрген адам
“Əжайып” деп аңыраяр. 
Сары алтын сары атызлар,
Толқыр гүздиң самалынан.
Солқым жүзим, алма бағлар,
Пал тамардай додағынан. 
Атлап кирип атыз шелден,
Қаўын үзип жегениңде,
Ана-тəбият, аўыл-елден
Неге кеттим демедиң бе? 
Жасымық ҳəм бой жүўери
Теңселип тур үй қасында,
Қарап турсаң ой жиберип,
Аўыл жақсы-аў ырасында"… 
2 
Кешир, енди бүгинде мен
Салып бар шайырлық күшти,
Тəрийпиңе тартсам қəлем,
Қосық шығар иренишли … 
Көк жийегиң қалғып алыс,
Сағымланар ыссы қумда.
Саған деген бир аяныш
Гезер бүгин руўҳымда ... 
Ала шаңғыт көз аштырмай,
Бир жағымсыз желлер есер.
Булт көринсе узақ турмай,
Көк гүркиреп, қуймас нөсер. 
Қубылмас ҳеш айқулақтың
Жети реңли дөңгелеги.
Көллерине бизиң жақтың
Жыл қуслары кем келеди. 
Ҳасыл жерлер кебир ашқан,
Гүлден қалды ерик бағы.
Көллер кеўип, теңиз қашқан,
Жүрегимде қайғы дағы. 
Бурқып ақбас ылай суўлар,
Дəрья усар изейкешке.
Адам оны қорлап, уўлар
Ҳəм сол суўды өзи ишкен. 
Өрдеги тек өзин ойлар,

---

193 
Сени ойлар сөз жүзинде,
Кағаз толы сызып жойбар,
Жубанамыз биз бүгинде … 
Еситилмес енди сеннен
Асаў толқын сеслери де,
Ашшы даўыс “Қутқар!” деген
Еситемен түслеримде. 
“Байламаңлар – деп - дəрьяны!”
Жуўыраман жалаң аяқ … 
Дузлы шаңғыттың мəканы,
Сағалаяқ, Сағалаяқ! 
Шайырлар ҳəр қашанда да, 
Кең дүньяны гезип-гезип,
Келер шаршап аўылына,
Ғаррылықтың ийсин сезип. 
Ҳəм еслеп өз бала гезин,
Жүрген соқбақларын излер.
Кермек дəмли муңлы сезим
Сүтилмеклер кеўлимизде. 
Туўып өскен жерге деген
Сол əжайып муҳаббаттың
Орнын басар не бар екен?
Тапшы сондай кəраматты. 
Туўған жер деп тар окопта
Солдат ойға талып кетер.
Космонавт ушар ўақта
Бир түп жуўсан алып кетер. 
Патшалар да, даналар да
Уллы тутса да өзлерин,
Жас қайтып, жер таянарда
Аңсар дейди туўған жерин. 
Шөлин аўсап ақша кийик,
Ғазлар көлин излер гейде,
Наланы таслап Астафьев
22
Кетер сөйтип Енисейге... 
Жасларға тең адым атпай,
Диңке кетип, қысса демиң...
Шаўып болған жаўыр атты,
Алып таслап ер-жуўенин, - 
Арқаштағы қамыслыкқа 
Жибергендей... 
22
Виктор Астафьев – белгили рус жазыўшысы, жақында

---

194 
Менде, ай-ҳай! 
Туўып өскен сол шаңлаққа 
Барарман ба көп узамай. 
Атар таңның бир күнинде
Бир салмада суў кесилип,
Таныс соқбақтын биринде
Атқан адым түўесилип,-
Мен-дүньясыз, дүнья-менсиз,
Жолдан қашық сол журтлықта,
Саатсыз ҳəм телефонсыз,
Шаўқымы жоқ жым-жыртлықта,
Жатарман ба жас таллардың
Сылдырлысын тыңлап узақ... 
Журты шаңғыт самаллардың,
Сағалаяқ, Сағалаяк! 
Октябрь, 1986-жыл.