Ichki kasalliklar

1.  Ichki  kasalliklar  F.I.Kamarov,  V.G.Kukes.,  A.S.  Smetnyov.,  Tibbiyot 

nashriyoti, Moskva 1981 yil 86-136,171-187 betlar. 

2  Ichki kasalliklar A.B. Sharopov. Abu Ali Ibn Sino nashriyoti Toshkent 

1991 yil 3-40 betlar. 

6.  Tibbiyot  hamshiralari  o’quv  qo’llanmasi    Ramazonova  R.A.  Syomina 

Yu. G. Toshkent  O’qituvchi  nashriyoti  224-232 betlar.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Ovqat  hazm  qilish  kasalliklari  1000  ta  aholiga  56  ga  yetdi,  ayrim 

davlatlarda bu ko’rsatkichlar bundan ham yuqori. 

Gastroenterologiya  rivojlanishiga  ko’pgina  tibbiyot  xodimlari  o’z 

hissalarini  qo’shgan.  S.P.Boykin  birinchi  bo’lib  yuqumli  gepatitni  alohida 

kasallik  sifatida  ko’rsatib  berdi,  ayrim  hollarda  jigar  sirrozining  sababi 

---

bo’lishi  mumkinligini  ko’rsatib  berdi.  V.P.  Obrazsov  va  N.D.  Strajesko 

tomonidan  qorin  bo’shilig’i  organlarini  chuqur  paypaslashni  ishlab  chiqdi. 

Ovqat  hazm  bo’lishini  fiziologik  va  patalogik  asoslarini  I.P.Pavlov  o’rganib 

chiqdi. 

Oxirgi  yillarda  ovqat  hazm  qilish  a’zolarini  maxsus  rentgenologik 

tekshirish 

usullarini 

(rentgenkimografiya, 

duyedenografuya, 

xoledoxoduodengografiya, angiografiya) ishlab chiqilmoqda. Bundan tashqari  

endoskopiyaning yangi shakllari(ezofagofibroskopiya, gastroduodenoskopiya, 

kolonoskopiya)  keng  qo’llanilmoqda.  Yangi  usullardan    bionsiya  olib 

tekshirish  usuli  radiozoton  tekshirishi,  exografiya,  kompyuter  tomografiya 

ishlatilmoqda.  

Hozirgi  davrda  gastrit  sekretin  pankreozimin  garmonlarini  o’rganish 

chuqurroq o’rganib borilmoqda. 

Ovqat  hazm  qilish  tizimidagi  kasalliklarni  paydo  bo’lishida  nasliy 

omillarning roli borligi to’g’risidagi fikrlarga ko’proq e’tibor berilmoqda.  

1966  yilda  gastroenterologlar  jamiyati  tashkil  etilgan.  Oxirgi  yillarga 

kelib  gastroenterlogik  ilmiy  tekshirish  institutlari  tashkil  etilmoqda.  Hozirgi 

kunda 

gastroenterologik 

bemorlarni 

bosqichma-bosqich 

davolash 

(shifoxonada sanitariya poliklinikaga) keng yo’lga qo’yilmoqda. 

  Ovqat  hazm  qilish  organlari  og’iz  bo’shlig’i,  halqum,  qizilo’ngach  

me’da va ichak qismlaridan iborat bo’lib, ular oziq moddalarning maydalash 

va  hazm  qilish    vazifasini  bajaradi.  Me’dada  qisman  hazm  bo’lgan  oziq 

moddalar ichaklar orqali harakatlanib, yo’g’on ichakda so’riladi. Qoldig’i esa 

to’g’ri ichak orqali tashqariga chiqariladi.