Ichki yonuv dvigatellarining sikllari reja

3.Bosim o’zgarmas bo’lganda issiqlik keltiruvchi 
sikl. 
Bu sikl R.Dizel tomonidan kashf qilingan bo’lib, 
o’zgarmas bosimda ya’ni P=const holatida issiqlik 
keltiruvchi sikldir. -bosimni oshish 
darajasi, o’zgarmas bosimda issiqlik keltirish 
jarayonidagi boshlang’ich va oxirgi bosimlar 
nisbatini ko’rsatadi. Birinchi ko’rib chiqilgan 
siklning F.I.K dan ko’ramizki, uni oshirish uchun 
siqilish darajasini oshirish kerak. Bu esa massani 
yonish harorati bilan cheklangan. Hozir ko’radigan 
sikl shu cheklanishni yoqotadi. Bu esa yonilg’I bilan 
havoning siqilishi orqali amalga oshadi. Havo 
dvigatelning silindrida siqiladi, yoqilg’I esa yoqilg’I 
nasosida siqiladi. 
2
3
/





---

P=const bo’lganda P=const bo’lganda
Issiqlik keltiruvchi sikl issiqlik keltiruvchi siklning 
P-V diagrammasi: T-S diagrammasi: 
Boshlang’ich parametrlari p
1
, v
1
, T
1
, bo’lgan gazsimon 
jism adibata 1-2 bo’yicha siqiladi. Keyin 2-3 izobara bo’yicha 
unga q
1
issiqlik miqdori uzatiladi. Ishchi jism 3-nuqtadan adibata 
3-4 bo’yicha kengayadi. 4-1 izoxora bo’yicha boshlang’ich 
xolatiga kaytib keladi, bunda atrof muxitga q
2 
issiqlik miqdori
uzatiladi. 

---

4. Aralashholda issiqlik keltiruvchi sikl. 
1904-yilda G.V.Trinkler tomonidan kashf qilingan 
bu sikl qisman o’zgarmas bosimda, qisman 
o’zgarmas hajmda issiqlik keltiruvchi sikl.
-izobar issiqlik keltirish jarayonidagi 
bosimni va oxirgi hajmlar nisbatini ko’rsatadi. Bu 
siklning afzalligi shundaki, u kompressorsiz ishlaydi. 
Suyuq 
yoqilg’i- yoqilg’I nasosidan yoqilg’i 
forsunkasi orqali silindrning bosh qismiga kichik 
tomchi shaklda yuboriladi. Bu tomchilar siqilgan 
havoga tushishi bilan avval hajm o’zgarganda, keyin 
bosim o’zgarganda yonadi. 

2
3
/





---

Aralash holda issiqlik Aralash holda issiqlik 
Keltiruvchi siklning P-V Keltiruvchi siklning T-S
Diagrammasi: Diagrammasi: 
1-2 -adiabata bo’yicha 2-nuqtagacha siqiladi; 
2-3- izoxora bo’yicha ishchi jismga issiqlikning q'
1
birinchi qismi uzatiladi; 
3-4- izobara bo’yicha issiqlikning ikkinchi qismi uzatiladi; 
4-nuqtadan ishchi jism 4-5 adibata bo’yicha kengayadi; 
5-1- izoxora bo’yicha ishchi jism boshlang’ich xolatiga kaytib keladi; 
q
2 - 
issiqlik tashqi muxitga uzatiladi.

---

MUSTAQIL ISH 
Mavzu: Ichki yonuv dvigatellari 
sikllarining termodinamik tahlili. 
Tekshirdi: Usmonov.K 
Topshirdi: GIM-fakultet SXMIM-206-guruh.
Burxonova Munisa.