Ifodalovchi frazeologik va paremiologik birliklarning lingvokulturologik tadqiqi


Tuyaning ko`ziday non anqoga shapig`


Download 0.57 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/47
Sana21.01.2023
Hajmi0.57 Mb.
#1106568
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   47
Bog'liq
ozbek tilida non osh tuz konseptlarini ifodalovchi frazeologik va paremiologik birliklarning lingvokulturologik tadqiqi

Tuyaning ko`ziday non anqoga shapig` – mazkur ibora lug`atlarda qayd 
etilmagan. Ma’nosi tirikchilik og`ir degan birikmaga teng. (анқога шапиғ-
ниҳоятда тансиқ, кам) Замонни ўзинг кўриб турибсан, тириклик тошдан 
қаттиқ, туянинг кўзидай нон анқога шапиғ. (Ғ. Ғулом, Менинг ўғригина 
болам, 158-б.) 


40 
Non uzvli frazeologizmlarni ma’no ottenkasiga ko`ra quyidagicha guruhlash 
mumkin:
1. Ijobiy ma’nodagi non uzvli frazemalar: noni ko`paysin, noni butun, 
nonni moy bilan yemoq, bitta noni ikkita bo`lmoq, nonini halollamoq, non topmoq, 
non sindirmoq. 
2. Salbiy ma’nodagi non uzvli frazemalar: non ko`r qilsin, non ursin, 
nonini tuya qilmoq, noni yarimta, non yemas, non bermas, non gadoyi, birovning 
nonini yarimta qilib qo`ymoq, non-u qoq bilan kun kechirmoq, nondan benasib 
bo`lmoq.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


41 
 
 
1. 2-rasm. Non uzvli frazeologizmlarning
ma’no ottenkasiga ko`ra turlari. 
 
Non uzvli frazemalarni shakl va ma’no munosabatiga ko`ra quyidagi 
turlarga ajratish mumkin:
Frazeologik omonimiya frazemalarning ifoda planidagi, ya’ni shakldagi
tuzilishdagi tenglik hodisasidir.
Erkin birikma bilan frazema (turg`un birikma) o`rtasidagi shakliy tenglik 
hodisasi frazeologik omonimiya emas, frazeologik omonimlik sanaladi. Bunday 
holatda “omonimiya” va “omonimlik” terminlari o`zaro farqlanadi. Chunonchi:
1. Non yemoq (erkin birikma) – “qornini to`ydirmoq”, “ovqatlanmoq” 
ma’nosida qo`llanadi; Har kim o`z choynagidan choy ichar, o`z noni bilan 

Download 0.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling