Ii. Asosiy qism Soliq nazorati tushunchasi va ahamiyati

I.Kirish
II. Asosiy qism
1.Soliq nazorati tushunchasi va ahamiyati
2. Qozog'iston Respublikasida soliq nazoratining asosiy shakllari va turlari
3. Qirg'iziston Respublikasida soliq nazoratining asosiy shakllari va turlari
III. Xulosa:
Adabiyotlar ro'yxati

Kirish
Amaldagi soliq qonunchiligi va boshqa me'yoriy hujjatlarga muvofiq to'lovchilar ushbu to'lovlarni belgilangan miqdorda va belgilangan muddatlarda to'lashlari shart. Davlatning moliyaviy resurslarga bo'lgan ehtiyojining doimiy o'sib borishi sharoitida soliqlarni undirish mexanizmi to'g'ri ishlashi kerak. Agar bu amalga oshmasa, soliq manbalari qurib qoladi va davlat soliqdan tashqari tushumlarni qidirishga majbur bo'ladi, davlatning tashqi va ichki qarzlari ko'payadi.
Amalda yuridik va jismoniy shaxslar bir qator ob’ektiv va sub’ektiv sabablarga ko‘ra soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni o‘z vaqtida to‘lamay qolmoqda. Shu munosabat bilan bugungi kunda soliq organlari oldida soliqlarning to‘g‘ri, o‘z vaqtida va to‘liq undirilishini nazorat qilish hamda uni takomillashtirish borasida jiddiy muammo turibdi. Bu vazifani soliq nazorati amalga oshiradi.
Soliq nazorati davlat hokimiyati xususiyatiga ega bo‘lib, soliq nazorati sub’ektlari amaldagi qonunchilik va me’yoriy hujjatlarga muvofiq yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni hisoblab chiqish hamda to‘lash ustidan nazorat funksiyalarini amalga oshirganda namoyon bo‘ladi.
Yangi iqtisodiy munosabatlarning shakllanishi, davlat, xo'jalik yurituvchi sub'ektlar va mamlakatning moliyaviy imkoniyatlari cheklangan fuqarolarning o'zaro munosabatlaridagi o'zgarishlar sharoitida soliq nazoratining ahamiyati tabiiy ravishda ortib bormoqda. U davlat moliyaviy nazoratining tarkibiy qismi bo'lib, moliya va soliqlarning nazorat funktsiyasini amalga oshirish shakli bo'lib xizmat qiladi. Soliq nazoratining maqsadi davlat soliq siyosatini muvaffaqiyatli amalga oshirishga ko‘maklashishdan iborat.