Ii bob. Boshqaruv hisobida xarajatlarning o‘rni va ularni boshqarish

1-misol 
Xo‘jalik yurituvchi subyekt umumishlab chiqarish xarajatlarini 
to‘g‘ri ish haqi xarajatlariga proporsional tarzda, soat birligida 
aniqlamoqchi. 
Rejalashtirilayotgan yilga umumishlab chiqarish xarajatlarining 
umumiy summasi – 300 ming p.b., to‘g‘ri mehnat (ish haqi) xarajatlari – 
600 soat. 
Shu yerda umumishlab chiqarish xarajatlarining normativ 
koeffitsiyenti (300000 : 600) = 500 (p.b./soat)ga teng bo‘ladi. 
Faraz qilaylik, buyurtmalar kartochkasida qilingan xarajatlar 
to‘g‘risida quyidagicha ma’lumotlar mavjud: 
1 Haqiqiy material xarajatlari, ming p.b. 
150,0 
2 Haqiqiy hisoblanilgan ish haqi xarajati (510 soat) 
255,0 
3 Hisobdan chiqarilishi lozim bo‘lgan umumishlab chiqarish 
xarajatlari (500 p.b. x 105 soat) 
52,5 
ishlab chiqarish tannarxi, ming p.b. 
457,5 
Quyidagi buxgalteriya schyotlaridan foydalanib, 
shu usul mohiyatini keyingi misolda yana bir marta ko‘rish mumkin: 

---

93
Schyot raqami 
Buxgalteriya schyotining nomi 
1010 
“Xom ashyo va materiallar” 
1040 
“Ehtiyot qismlar” 
2010 
“Asosiy ishlab chiqarish” 
2510 
“Umumishlab chiqarish xarajatlari” 
2810 
“Tayyor mahsulotlarni sotishdan daromadlar” 
9010 
“Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar” 
5010 
“Kassa” 
5110 
“Hisob-kitob schyoti” 
4010 
“Xaridor va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar” 
6010 
“Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar” 
6520 
“Maqsadli davlat jamg’armalariga to’lovlar” 
6410 
“Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarz (turlari bo’yicha)” 
6710 
“Mehnat haqi bo’yicha xodim bilan hisoblashishlar” 
9110 
“Sotilgan tayyor mahsulotlarning tannarxi”